Karşılıksız işlemi yapılan çeklerin tutarındaki artış yüzde ise 49 oldu.
2015’in ilk 5 ayında bankalara 8.4 milyon adet çek ibraz edildi.
Bu çeklerin parasal tutarı 247 milyar TL. Ocak - Mayıs 2015 döneminde 10.8 milyar TL tutarında 276 bin adet çek için karşılıksız işlemi yapıldı.
Karşılıksız çek adedinin artışının piyasadaki nakit akışının daralmasına bağlayan Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, koalisyon hükümeti kurulmaz, erken seçime gidilirse karşılıksız çekin katlanacağını söyledi.
Son aylarda karşılıksız çek kullanımındaki artışın nakit akışındaki daralma, alım gücünün düşmesi ve ucuz ve dampingli mallara yönelmeden kaynaklandığını ifade eden Palandöken, karşılık çekte hapis cezasının kaldırılmasının çeke güveni azalttığını, ancak cezasının da çözüm olmadığını belirtti. Palandöken, “Hapse atsanız ne olur? Yatarak borç mu ödeyecek. Kendisiyle birlikte ailesini de cezalandırmış oluyorsunuz. Bankalar elini taşın altına koymalı. Her gelene çek vermemeliler. Teminat istemeliler” diye konuştu.
Bankacılar ne diyor?
Suat İnce İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı
‘Çözüm karşılıklı çek’
“Ticari hayatın en önemli ödeme araçlarından biri olan çeklerin karşılıksız çıkması nedeniyle yaşanan tahsilat sorunlarını dikkate alarak ‘Karşılıklı Çek’i geliştirdik. İş Bankası müşterileri çeklerine istedikleri oranda teminat verebiliyorlar. Çekin karşılıksız olması imkânsız hale geliyor.
Karşılıklı Çek, TL üzerinden düzenlenen çeklere yasal garantinin ötesinde ek teminat verilmesini sağlıyor. Bu hizmet ile keşideciye bu hizmete ilişkin tahsis edilmiş kredi limitleri çerçevesinde, dilediği her bir çeki istediği tutarda İş Bankası garantisi altına alması imkanı veriliyor.
‘Karşılıklı Çek’ kapsamında olmayan İş Bankası çekleri ise sadece yasal yükümlülük tutarı kadar güvence taşımaya devam ediyor.”
Ömür Tan Finansbank Genel Müdür Yardımcısı
‘Kare kodluya geçtik’
“Siyasi gelişmelerin etkisi ile TL‘nin diğer gelişmekte olan para birimlerine göre değer kaybetmesi ve büyümenin yavaşlaması reel sektörü olumsuz etkiledi. Bu olumsuz gelişmeler bu yılın ilk beş ayına ait karşılıksız çek rakamının artmasında etkili oldu.
Karşılıksız çek riskinin azaltılması, iç piyasada ticaretin daha güvenli yapılabilmesi, ticaret hacminin arttırılması amacıyla Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından yürütülen ‘Kare Kodlu Çek’ uygulaması kapsamında standart ve keşide çeklerde karekod uygulamasına geçtik.
Karekod aracılığı ile çek sahibinin bilgilerinin paylaşılması, alacaklı ve borçlunun Findeks üyesi olması ve çek sahibinin bankamıza muvafakatname vermesi ile gerçekleşiyor.”
21 milyar $ yapılandırıldı
Bugüne değin 21 milyar dolarlık borç yapılandırıldığını söyleyen Palandöken, karşılıksız çekte borç yapılandırma taleplerinin hep olduğunu söyledi. Bendevi Palandöken, ekonomik büyümenin devam etmesi ve üst üste seçimlerin yaşanmaması halinde karşılık çek oranlarının bu ölçüde artmayacağını kaydetti.
Mayıs 2015 sonu itibarıyla adet bazında en fazla karşılıksız işlemi yapılan 5 iller şunlar: İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya Tutar olarak en fazla karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bulunduğu illerde ise ilk sırada yine İstanbul yer alıyor. İstanbul’u Ankara, İzmir, Gaziantep ve Antalya izliyor.
