Madenciliğe büyük teşvik

Madenciliğe büyük teşvik
Yeni maden yasa tasarısında beş yıllık vergi ve SSK primi muafiyeti ile ucuz elektrik, demiryollarında indirimli taşıma olanağı sağlanıyor
SERPİL ÇEVİKCAN Ankara

Hükümet, Türkiye çapında maden arama ve işletme faaliyetlerinin önündeki bütün engelleri kaldıran ve bu alana girmek isteyenleri çok yönlü olarak teşvik eden yeni maden yasa tasarısını imzaya açtı.
Tasarı, özel kişi ve kuruluşların madenciliğe yönelmelerine ilişkin mali teşvik hükümleri içerirken, MTA’ya da Türkiye çapında "ruhsatsız" maden arama yetkisi veriyor. MTA’nın Türkiye’nin her yerinde özel ve kamusal arazi ayırımı yapmadan maden arayabilecek. Bor madenleriyle ilgili olarak ETİ Holding ve Zonguldak havzası kömürleriyle ilgili olarak da Türkiye Taşkömürü Kurumu yasa kapsamı dışında tutuldu.

ÇED raporu zorunlu değil
Tasarı, Maden Kanunu’nda maden arama ve işletme faaliyetini sınırlayan hükümleri kaldırıyor. Altın çıkarılması ve işletilmesiyle ilgili olarak yaşanan ve mahkeme kararlarına konu olan ÇED raporu alma zorunluluğunu "maden arama" aşaması için kaldırıyor.
Tasarı, özel veya kamusal arazide maden aramak isteyenlerin ÇED raporu alma yükümlülüğünü kaldırırken, raporu madenin çıkarılması ve işletilmesi aşamalarında zorunlu kılıyor.
Tasarı, madencilik faaliyetlerini engelleyici durumların ortaya çıkması halinde (siyanür tartışmaları gibi) sorunların Başbakanlık Müsteşarı veya Müsteşar Yardımcısı’nın başkanlığında TÜBİTAK tarafından belirlenecek beş uzman ile ilgili kurum ve kuruluşlarla, Maden İşleri Genel Müdürü’nün katılımıyla oluşacak kurul tarafından karara bağlanmasını öngörüyor. Bu çerçevede tasarı, kurulun alacağı karar hakkında Başbakanlık’ın değerlendirmesi doğrultusunda işlem yapılmasını hükme bağlıyor.

Faaliyet engellenemez
Tasarı, Bergama olayında tartışmalara neden olan "engelleyici" girişimler karşısında "bilimsel ve teknik çözümlere riayet edilmesi kaydıyla maden arama ve çıkarma faaliyetleri engellenemez" hükmünü de getiriyor. Tasarıyla maden atama ve işletme faaliyetlerinde bulunacaklara şu teşvikler getiriliyor:
• İşe başlama tarihinden itibaren beş yıl gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti.
• Nakliye tutarından yüzde 5 vergi indirimi.
• İhraç koşulu aranmaksızın tren ile nakliye indirimi.
• Yeraltı madencilik faaliyetlerinde SSK primlerinin işveren hissesinin devlet hakkından mahsup edilmesi.
• Elektrik fiyatlarının en düşük seviyedeki tarifeden uygulanması.
• Rezerv tüketim payı teşviki.
• AR - GE çalışmalarının teşviki.

10 SORU 10 CEVAP Altın potansiyeli 6 bin 500 ton GÜNSELİ ÖNAL Ankara

Altın tartışması, Bergama’dan çıkarılan ilk altının Başbakan Bülent Ecevit’e sunulmasıyla yeniden gündeme geldi.
1 - Türkiye’nin altın rezervi nedir?
Türkiye’nin 6 bin 500 tonluk altın potansiyeli var. Bunun 630 tonu hemen çıkarılabilir durumda. Merkez Bankası’nın altın rezerviyse 117 ton.
2 - Çıkarılan altının ne kadarı Türkiye’de, ne kadarı çıkaran şirkette kalıyor?
Ovacık’ta yedi aylık üretimle sağlanan 18.4 milyon dolar satış gelirinin 2 milyonu ücrete, 7 milyonu mal ve hizmet alımına, 5.8 milyon doları elektrik, KDV, resim ve harçlar, SSK primi olarak ödendi. Şirkete 3.6 milyon dolar kaldı. Kârdan yüzde 10 devlet hakkı, yüzde 33 Kurumlar Vergisi alınacak.
3 - Türkiye ne kadar altın ithal ediyor?
2000’de 2 milyar dolarlık 205 ton, son 10 yılda 15 milyar dolarlık bin 500 ton altın ithal edildi.
4 - Altın üretiminin katma değeri ne olacak?
Üretimin ülke ekonomilerine katkısı, 4.5 ile çarpılarak bulunuyor. Türkiye 6 bin 500 tonluk potansiyeliyle 292.5 milyar dolar katma değer sağlayabilir.
5 - Ovacık’ta siyanür tehlikesi var mı?
TÜBİTAK raporu ve bilirkişi raporlarında siyanür kullanımının çevreye ve sağlığa zarar vermediği belirlendi.
6 - Siyanür nerelerde kullanılıyor?
Tekstilden plastik sanayiine kadar yüzlerce alanda kullanılıyor.
7 - Altın geliri ekonomiye ne zaman katılır?
Türkiye işlenmiş altın sektöründe dünya ikincisi. Altın metal ve takı olarak ekonomiye dönüyor.
8 - Diğer ülkelerde altın üretimi nasıl?
Avrupa’da 13; dünyada 600 altın madeni siyanür liçi yöntemini kullanıyor.
9 - Dünyada yılda ne kadar altın üretiliyor ve tüketiliyor?
2000’de 2381 ton altın üretildi, 3294 ton tüketildi. Dünyanın en büyük altın stoğuna sahip ülkeleri, ABD, Almanya, Fransa, İtalya.
10 - Avrupa’da yeni proje var mı?
Evet. Avrupa’da Rusya 9, Yunanistan 5, İspanya 2, Romanya, Fransa, İsveç, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti’de birer yeni altın madeni projesi gerçekleştirilmek üzere. Tümünde siyanür liçi yöntemi kullanılacak.





EKONOMİ