Süt-yem dengesi üretimi zorluyor

Türkiye çiğ süt/yem paritesine göre, üretici sattığı bir kilo süt karşılığı, 1.3 kilo yem alabilmeli. Ancak geçen yıldan itibaren bu oranlar arasındaki uçurum giderek açılıyor. Mevcut durumda süt üreticisi sattığı bir kilo süt karşılığı, 1.06 kilo yem alabiliyor. Artan maliyetler nedeniyle küçük aile işletmelerinin süt üretiminden vazgeçmeye başladığı, ineklerini de kesime gönderdikleri ifade ediliyor.

TÜİK’in ocak ayına ilişkin süt ve süt ürünleri üretimi verilerine göre, toplanan inek sütü miktarı, ocakta yıllık bazda yüzde 4.9 düşüşle 808 bin 222 ton oldu. Bu oran 2018’in Ocak ayında yaklaşık 846 bin ton olarak gerçekleşmişti.

Bu dönemde ticari süt işletmeleri tarafından gerçekleştirilen içme sütü üretimi yüzde 18 azalarak 146 bin 63 tona indi. Bu oran ise geçen yıl aynı dönemde 178 bin tondu.

‘Parite korunmalı’

Tarım uzmanları, Türkiye’nin gelecekteki canlı hayvan varlığını tehdit edebilecek soruna çözüm getirmek için çiğ süt/yem paritesinin korunması gerektiğine dikkat çekiyor. Ayrıca üreticiye ürettiği sütün alım garantisi ve maliyetlerine destek garantisi oluşturacak mekanizmalar kurulması önerisinde bulunan uzmanlar, aksi durumda 2019’un ilerleyen dönemlerinde üretimdeki azalışın daha çok hissedileceğini vurguluyor.

Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, üreticinin sattığı süt ile ihtiyacı olan yemi alamadığını anlatırken, bu maliyetlerle üreticinin işini sürdüremediğini ifade etti. Yıldırım, şunları söyledi:

“Tabi ki yem ile bitmiyor. Daha pek çok girdi bu sorunu tetikliyor. Süt veren inekler kesiliyor, doğal olarak doğurganlık da giderek azalacak. İlerleyen dönemlerde canlı hayvan varlığında sorun olabilir. Daha ileriye gidersek, süt ürünleri fiyatları artabilir, bu da gıda enflasyonuna yansır. Bu nedenle çözümleri geç kalmadan hayata geçirmek gerekiyor. Süt para etmeyince başta küçük aile işletmeleri olmak üzere, büyük işletmelerden de işten çekilen oluyor. Türkiye’nin kendi düvelerini yetiştirmek için 32 ilde kurulacak düve merkezleri uygulaması var. Bir kısmı kuruldu, bir kısmı işleyemiyor. Çünkü kimse süte yatırım yapmak istemiyor.”

Yumurtada ocak bolluğu

TÜİK’in, ocak ayına ilişkin ‘kümes hayvancılığı üretimi’ istatistiklerine göre ise, yumurta üretim miktarı ocakta bir önceki aya göre yüzde 0.7, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0.8 arttı. Ocakta 1.7 milyar adet tavuk yumurtası üretildi.

Söz konusu ayda kesilen tavuk sayısı bir önceki aya göre yüzde 1.8, Ocak 2018’e göre yüzde 10.5 azalarak 97 milyon olarak kayıtlara geçti.

Tavuk eti üretimi, ocakta bir önceki aya göre yüzde 1.6, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6.9 düştü ve 168 bin 908 ton olarak belirlendi.