Ekonomi Talep arttıkça 'yıldızlar' parlıyor

Talep arttıkça 'yıldızlar' parlıyor

27.08.2005 - 00:00 | Son Güncellenme:

Tüpraş ve Erdemir'i almak için dünya devleri ve yerli büyük gruplar yarışırken, iki şirketin hisselerine yoğun ilgi gösteriliyor. Erdemir hisseleri son bir haftada yüzde 19.16, Tüpraş hisseleri de yüzde 14.36 prim yaptı

Talep arttıkça yıldızlar parlıyor

Şirketlere yoğun talep gelmesi, iki şirketin hisselerine de olumlu yansıdı. Erdemir hisseleri geçen hafta perşembe gününden bu yana yüzde 19.16, Tüpraş hisseleri de yüzde 14.36 prim yaptı. Söz konusu süre içinde iki şirketin toplam piyasa değeri de yaklaşık olarak 1 milyar dolarlık artış gösterdi. Yıllardır Türkiye'nin en büyük şirketi unvanını taşıyan Tüpraş ile demir çelik sektöründe dünyanın 12. büyük şirketi Erdemir'i almak için yerli ve yabancıların yarışı hızlanıyor. Her iki şirketi almak için kıyasıya rekabet içine giren dev şirketler, yerli şirketleri de yanlarına alarak ihaleye girmek istediklerini açıklamaya başladılar. Nitekim önceki gün Tüpraş ihalesine katılmak isteyen Suudi Arabistan'dan üç, Kuveyt'ten ise bir grubun ihaleye birlikte katılmak için Çukurova Grubu, Petrol Ofisi ve Oyak ile görüştükleri açıklandı.Tüpraş için 13 yerli ve yabancı şirket ön yeterlilik aldı. Kıyasıya rekabet var Tüpraş'ın ilk halka arzı 30 Mayıs 1991 yılında yapılmış ve yüzde 2.5'lik hisseleri halka açılmıştı. Nisan 2000'deki ikincil halka arzdan toplam 1.2 milyar dolarlık kaynak elde edilmişti. ÖİB, Tüpraş hisselerinden yüzde 14.76'sını bu yılın mart ayında İMKB Toptan Satışlar Pazarı'nda yabancı fonlara sattı ve buradan da 446 milyon dolarlık kaynak temin edildi. Bütün bu satışlardan sonra Tüpraş'ın halka açıklık oranı yüzde 49'a ulaşırken, geri kalan yüzde 51'i de blok olarak satışa çıkartıldı. Tüpraş'ın yüzde 65.76'sının özelleştirilmesi için geçen yılın ocak ayında yapılan ihalede en yüksek teklifi 1.3 milyar dolarla Efremov Kautschuk GMBH (Tatneft) - Zorlu Grubu ortaklığı vermiş ve Özelleştirme Yüksek Kurulu satışı onaylamış ancak daha sonra Danıştay Tüpraş'ın satışını iptal etmişti. Tüpraş'ta sona yaklaşıldı Son günlerde yerli - yabancı sermaye tartışmasının ortasında kalan Erdemir için yabancı ve yerli yatırımcılar kıyasıya yarış içine girdi. 13 şirket ön yeterlilik aldı. Erdemir için yabancılardan Mittal Steel ve Fransız Arcelor favori gösteriliyor. Yerlilerden son günlerde atağa kalkan Erdemir Ortak Girişim Grubu'nun (EOGG), Erdemir'i almaları halinde parayı peşin ödeyeceklerini açıklaması Erdemir hisselerinin prim yapmasını hızlandırdı. Erdemir hisseleri dün yüzde 5.93 değer kazandı. Borsanın en eski şirketlerinden Erdemir'in yüzde 47.6'sı halka açık bulunuyor. Lokomotif Erdemir Özelleştirme ve banka satışlarıyla birlikte son günlerde hareketlenen borsa yeniden 30.000 endeksi aştı. Hisse senetleri dün ortalama yüzde 0.7 prim yaparken, Erdemir hisselerinin yüzde 5.93 prim yapması endeksin 30.000 puanın üzerine çıkmasında etkili oldu. Dün 30.020 puandan kapanan endeks, ilk kez 4 Ağustos'ta 30.000 puanı aşmıştı. Borsa tekrar 30 bini aştı Ukraynalı ilginç işadamı Erdemir'i almak istiyor Ukrayna'nın 39 yaşındaki dolar milyarderi Rinat Akhmetov, Erdemir'i alıp Türkiye'nin Gümrük Birliği avantajını kullanarak Avrupa'ya çelik ihracatı yapmak istiyor. Bir maden işçisinin oğlu olarak dünyaya gelen, müslüman ve Tatar olan Rinat Akhmetov, 2.4 milyar dolarlık kişisel servetiyle Forbes'in bu yılki dünyanın en zenginleri listesinde 258'inci sırada yer aldı.Akhmetov, Erdemir ihalesinde ön yeterlilik alan 13 talipten biri olan Azovstal-Metinvest Ortak Girişim Grubu'ndaki şirketleri bünyesinde bulunduran System Capital Management'in (SCM) sahibi. 2004'te 8.2 milyon ton çelik üreten Azovstal, Avrupa, Uzakdoğu, Amerika ve Afrika'ya toplam 1.7 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Metinvest ise grubun Hollanda merkezli yatırım şirketi. Toplam 160 bin çalışanı bulunan SCM'nin, yılda 11 milyon ton demir cevheri ve 13 milyon ton kömür üreten madenleri, enerji, sigorta ve bira gibi sektörlerde faaliyet gösteren 90 şirketi ile bankası var. Grup, 2004'te 6.3 milyar dolar ciro, 770 milyon dolar da kâr elde etmiş.SCM, Türkiye'de pek bilinen bir grup olmasa da özellikle futbol çevreleri Akhmetov'u tanıyor. Çünkü Akhmetov aynı zamanda Ukrayna'nın lig şampiyonu Shakhtar Donetsk takımının sahibi ve bu takımı daha önce Beşiktaş'ın antrenörlüğünü yapmış olan Mircea Lucescu çalıştırıyor. Shakhtar, Trabzonsporlu Tolga Seyhan'ı transfer etmesiyle de gündeme gelmişti. Shakhtar'ın sahibi SCM'nin Türkiye'deki 'stratejik danışmanı' ise Galatasaray'ın eski başkanlarından, Transtürk ve Makine Takım şirketlerinin sahibi Faruk Süren'in babası Fuat Süren. Süren, Akhmetov'un milyar dolarlık servetini nasıl elde ettiği yönündeki sorumuzu şöyle yanıtlıyor:"Rusya ve Ukrayna'da özelleştirmeler birebir sermayeye satışla değil, işçiye hisse devri şeklinde oldu. Devredilen şirketler kâr edemeyip ortaklarına gelir getirmeyince bazı insanlar bu hisseleri çok ucuza topladılar. Sanıyorum Akhmetov'un da ilk şirket sahibi olması böyledir."Süren, Akhmetov'un yabancı yatırımcıya tanıdığı geniş hakları beğendiği için Türkiye'ye gelmek istediğini, demir çeliğin yanı sıra enerji ve bankacılık konusunda da yatırım düşündüğünü anlatıyor. Danışmanı Süren Ukrayna'da 2004'te yüzde 93 kamu hissesi 800 milyon dolara Akhmetov'un da ortak olduğu girişime satılan Kryvorizhstal Demir Çelik'in özelleştirmesi, ülkede yönetimin değişmesinin ardından iptal edilmişti. Şimdi başlangıç fiyatı 2 milyar dolar olarak belirlenen ihale yinelenecek. Süren, Akhmetov'un konuyu davaya götürdüğünü, eğer bu tesisi kaybederse Erdemir'e daha yüksek teklif verebileceğini belirtiyor. Süren, SCM'nin Erdemir ihalesine yerli ortakla girmek istediğini de sözlerine ekliyor. Yerli ortak arıyor Üngiliz -Hollanda şirketi Shell, Üspanyol Repsol, Ütalyan ENI SPA, Hintli Indıan Oil (IOC), Polonyalı PKN, Avusturyalı OMV, Tüpraş Aquisition Cons. OGG, Petrol Ofisi, Çukurova Grubu, Opet Petrol, Oyak, Zorlu Holding, Anadolu Ortak Girişim Grubu. Tüpraş'ın talipleri Mittal Steel (ABD), Arcelor (Fransa),Azovstal-Metinvest Ortak Girişim Grubu (Ukrayna), Corus Group (Üngiltere - Hollanda), NLMK-Open Joint Stock Company Novolipetsk Iron and Stell Corporation (Rusya Federasyonu), Posco (Güney Kore),Severstal (Rusya),Ereğli Ortak Girişim Grubu (34 Türk şirketi), Koç Holding LebGoK-Oskol Ortak Girişim Grubu (Rusya Federasyonu), Nurol-Limak-Özaltın-Alkol Pazarlama Ortak Girişim Grubu, OYAK, Zorlu Holding Erdemir'in talipleri