TL’de kayıplar telafi ediliyor

Cuma günü piyasalarda yaşanan oynaklık ve Türk Lirası’nda (TL) yaşanan yüzde 6’lık değer kaybına karşı proaktif hamlelere imza atan Merkez Bankası, dövizde oluşacak dalgalanmalara karşı durdu. Bu yolla piyasalara ‘Ben buradayım ve hazırım’ mesajı veren Banka, olası bir paniğin de önüne geçmiş oldu. Türk piyasalarında yaşanan hareketlilikte Merkez Bankası’nı başta Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK) yalnız bırakmadı. Merkez Bankası’nın 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir süre ara verileceğini duyurması sonrasında cumartesi akşam saatlerinde BDDK ve SPK, manipülatif işlemlerle ilgili inceleme başlatıldığını net bir dille açıkladı.

Dolar 5.35’in altında

Yaşanan tüm bu gelişmelerin ardından pazartesi günü önce Merkez Bankası’ndan gelen “Para politikası ve likidite yönetimine ilişkin tüm araçlar, fiyat istikrarını sağlamak ve finansal istikrarı desteklemek amacıyla kullanılmaya devam edilecek” söylemi, ardından Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’nın yaptığı döviz rezervleriyle ilgili sıradışı bir durumun olmadığını yönündeki açıklama dövizde tansiyonun düşmesine yol açtı. Bu süreçte Merkez Bankası ayrıca, döviz karşılığı TL swap (takas)

piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satışı sınırını yüzde 10’dan yüzde 20’ye çıkardı. Bu gelişmeler sonrasında dolar kurunda dün sabah sert hareketler yaşandı. Kur 5.57’li seviyelerden hızla 5.5535’e kadar geriledi. Akşam saatlerinde 5.45 ardından 5.35’e kadar geri çekilme yaşandı. Bu rakam cuma günkü oynaklık öncesi kurun bulunduğu seviyenin altına işaret ediyor.

Dolar kurunda seçim öncesi yukarı harekete oynayan hedge fonlar Merkez’in aktif önlemleri ile yüksek faizden pozisyon kapatmak zorunda kaldı. Bu dalgalanmada ters pozisyon alan bazı piyasa oyuncularının zor durumda kaldığı konuşuluyor.

Merkez güçlü durdu yaptırımlar gelebilir

Londra piayasalarında yaşananlar ve döviz kurlarının içeride sakinlemesi sonrasında yurtiçi yerleşik yatırımcıların döviz satmaya başladığını gözlemleyen bir bankacı cuma gününden bu yana yaşananları şöyle özetledi:

“Cuma günkü dalgalanma sonrasında Türk piyasalarında kara pazartesi yaşatılmak istendi ama Merkez Bankası yaptığı hamle ile bunun önüne geçti. Başlangıçta uluslararası bankaların başını çektiği bazı bankalar TL’na karşı pozisyon aldı. Cuma günü başlayan yükseliş, TL satışları ile pazartesi günü çok daha ileri taşınacaktı. Merkez Bankası, piyasaya fonlama sağladığı 1 haftalık repo ihalelerini durdurarak TL satışının maliyetinin yükselmesini sağladı. Ardından swap yoluyla TL borçlanma faiz oranları yüzde 95’lere (dün yüzde 300’lerin üzerine) yükseldi. Bunda TL’ye karşı döviz satın alıyor olmaları ve TL’sini dövizi satan bankalara ödemek zorunda olmaları da etkili oldu. Piyasada, yabancı bankaların özellikle döviz alımları karşılığında TL ödemelerinde zorlandığı hatta bazı büyük bankaların temerrüde düştüğü belirtiliyor. Çünkü yaptıkları bu hamle sonrasında birkaç milyar TL açık ve çok büyük bir maliyeti karşılamak zorunda kaldılar. Dolayısıyla TL’ye karşı bu pozisyonu almanın maliyetini de üstlenecekler. TL satarak döviz alımı yönündeki bu talebi sürdürmeleri pek mümkün görünmüyor. Bu yüksek maliyete rağmen aynı pozisyonda dururlarsa, Türkiye ile ilişkilerini de riske atacaklar. Bu konuda yaptırımlarla da karşı karşıya kalma ihtimalleri var.”

Spekülasyona kapılanlar ağır ceza ile karşı karşıya

Cuma günü kurlarda gerçekleşen spekülatif atak sonrası Türk Lirası’na karşı açık pozisyonda olan bankaların, pozisyonlarını kapatmadığı ve cezalarla karşı karşıya kalabilecekleri ifade edildi. Dün öğle saatlerinde, cuma gününden beri yaşanan süreci anlatan bir bankacı, dün akşam itibari ile Türk Lirası’nda açığa satış yapan bankaların ikinci günde de açıklarını kapatmadıklarını ve temerrüde düştüklerini ifade etti.

Mevcut duruma karşı Merkez Bankası ve BDDK’nın çok net tavır ortaya koyduğu bilgisini edindiğini dile getiren bankacı isim, “Karşılaştıkları durum çok net. Türk Lirası’na karşı aldıkları bu pozisyonu 3. günde de sürdürebileceklerini düşünmüyorum. Zira Merkez Bankası ve BDDK’nın eli çok güçlü. Geçici hatta kalıcı olarak ödeme sistemlerinden çıkarılma ile karşı karşıya kalabilirler. Citibank, JP Morgan ve Deutsche Bank gibi uluslarası bankaların adı geçiyor” ifadelerini kullandı. Merkez Bankası ve BDDK’nın kararlı duruşunun altını çizen kaynak, “Görünen o ki, Türkiye Cumhuriyeti kurumları Ağustos’tan büyük dersler çıkarmış, yabancı bankalar ise bunu görememiş” dedi.