Türk icadı mini denizanası robot

Türk bilim insanı Prof. Dr. Metin Sitti’nin de aralarında olduğu araştırmacıların yaptığı denizanası şeklindeki mini robot, teknoloji dünyasında büyük ses getirdi.

Amerikan Wired dergisinin geniş kitlelere duyurduğu robot aynı bir denizanası gibi hareket ederek su içindeki cisimleri yerinden oynatabiliyor ve kendini zemine gömebiliyor. Denizanası larvasını model alarak yapılan robot için Wired, şunları yazdı:

“Denizanaları ve robotlar birbirinden daha farklı olamazdı. Birisi okyanusta zarafetle hareket ediyor, diğeri yere kapaklanmadan ilerlemeye uğraşıyor. Şimdi bu iki dünya bir araya geliyor. Denizanası larvası model alınarak yapılan minik ve basit robotlar gerçeği gibi gezinebiliyor. 60 milimetre civarı çaptaki robotlar manyetizma ile hareket ediyor, suyu çalkalayarak cisimleri oynatıyor ve kendini zemine gömebiliyor.”

Mikro robotçu

Denizanası robotun arkasındaki isimlerden birisi de Almanya’daki Max Planck Enstitüsü’nün Fiziksel Zeka Bölümü Yöneticisi Metin Sitti.

Sitti, bugüne kadar 18 Nobel ödüllü araştırmacı ve bilim insanı yetiştiren, Albert Einstein’ın kurucularından olduğu Kaiser Wilhelm Topluluğu’nun devamı Max Planck Enstitüsü’nün ilk Türk direktörü. Bugüne kadar hep robotlar üzerine çalışmalarıyla ses getiren Sitti, mikro ve nano biyomedikal robotik teknolojilerine katkıları nedeniyle geçen yıl Koç Üniversitesi Rahmi Koç Bilim Madalyası’nı aldı.

Sinyal yolluyor

8 kollu denizanası robotun üzerinde manyetik ve manyetik olmayan kısımlar bulunuyor. Robot elektromanyetik bobinlerle çevrili bir akvaryuma yerleştiriliyor. Manyetik alan değiştirilince robotun kollarındaki manyetik parçalar etkileniyor ve robot harekete geçiyor.

Robotu Wired’a anlatan Metin Sitti, “Yukarı doğru yavaş bir manyetik alan uyguladığınızda, kollar yavaşça yukarı kıvrılıyor. Ardından aşağı doğru çok hızlı bir manyetik sinyalle kol hızla aşağı bükülüyor” dedi. Metin Sitti ile birlikte Ziyu Ren, Wenqi Hu ve Xiaoguang Dong mini robotu anlattıkları makaleyi Nature Communications’ta yayımladı.

‘Çok akıllı tasarım’

Metin Sitti ve bilim ekibi, manyetik alan değişiklikleri ile hem denizanası robotun farklı hızlarda gitmesini sağlıyor, hem de deneylerde farklı boyutlardaki boncukları robotun peşi sıra sürükleyebiliyor.

Bu da kolların hareketi sırasında yön değiştiren su sayesinde oluyor. Mini robot ayrıca hızlı kol hareketleriyle kendini boncukların içine saklayabiliyor.

Denizanası robot, cisimleri el benzeri bir sistemle hareket ettirmek zorunda olmamasıyla da dikkat çekiyor. Metin Sitti, “Çok basit yumuşak gövdeli sistemlerin çok farklı davranışlara neden olan çok karmaşık deformasyonlar yaratabilmesi şaşırtıcı” dedi. Wired’ın görüşüne başvurduğu Stanford Üniversitesi’nde denizanası hareketlerini inceleyen mühendis John Dabiri de robotun tasarımını çok akıllıca bulduğunu söyledi.