28.03.2004 - 00:00 | Son Güncellenme:
Yaz tatilimde, köydeki teyzemi ziyaret edeceğim derken kendimi bir uydukentte buldum. Yol aynı yol, belediye otobüsü aynı otobüs ama karşımda dörder katlı modern apartman blokları, çocuk bahçeleri, bankları, marketleriyle İstanbul'da görmeye alıştığımız tarzda bir uydukent duruyor.
Acaba yanlış bir yere mi geldim? Otobüstekiler 'Hayır. Burası o köy' diyor. Meğer burası köyümüzde kurulan 'yeni Düzce'ymiş. Şaşkınlığım bununla da kalmadı. Tepeden aşağı inip teyzemin evine geldiğimde beni daha büyük bir sürpriz bekliyordu. O köy evinin etrafı malikânelerle dolmuş. Teyzem bahçesinde domateslerini toplarken, karşı komşuları lüks cipleriyle garaj kapılarından içeri giriyorlardı. Finansmanını Dünya Bankası sağladığı için kısaca 'Dünya Bankası' diye anılan toplu konut bölgesinin aşağısında kalan köy meydanı birbirinden gösterişli villalarla çevrilmiş. Otobana dönen köy yolunun üzerindeki inekler bu hızlı trafiğe henüz uyum sağlayamamış, şaşkın şaşkın koşuşturuyor.
Halbuki çok değil dört yıl önce yine Düzce'deydim. O büyük depremin olduğu günün gecesi hastaneleri dolaşmış, akrabalarımdan haber almaya çalışmıştım. 'Sesimi duyan var mı' feryatlarıyla yıkılan, viran olan Düzce'de işyerlerinin yüzde 70'i depremde yerle bir olmuştu. Kent halkı, çevre illerden gelen yardımlarla ayakta kalmaya çalışmıştı...
Şimdiyse, karşımda yeniden hayata dönmüş, kimsenin düşünemeyeceği kadar hızla değişen bir il var. Düzce'nin talihi döndü... Hemen söyleyeyim, olay şu; Düzce'ye yatırım akını var! Nedeni ise ilin yeni yatırım teşvikleri kapsamına alınması...
Bilindiği gibi yeni teşvik yasası, kişi başına geliri bin 500 doların altındaki 36 ili kapsıyor ve vergi, sigorta primi indirimleri, enerji desteği, bedelsiz arsa ve arazi tahsisi öngörüyor. Kişi başına milli geliri bin 142 dolar olan Düzce'nin 'makus talihini' yenmesi için kapı açan da işte bu yasa. Ama kapsamdaki diğer illerden daha şanslı olmasının başkaca nedenleri de var; Firmalar Düzce'yi tercih ediyorlar, çünkü, liman, ulaşım gibi olanakları yüzünden yatırım yoğunluğu olan İstanbul ve Kocaeli'ye sınır.
Yasa çıktı, 23 firma gitti
Bartın ile birlikte, yasa kapsamına alınan iki batı ilinden biri olan Düzce'de Konuralp, Bayer, Superlit, İTO Kilit, Pekintaş, Sarsılmaz gibi büyük firmaların fabrikaları var. Yasanın hemen ardından Düzce 1. Organize Sanayi Bölgesi'nde (OSB) 23 yeni firmaya yer tahsis edildi. Bu sayede 4 bin 600 kişiyi istihdam edilecek. Bu arada daha önceden yer alıp, yatırımını bekleten firmalar da harekete geçti. Termo Makina, Memsan, Divapal bunlardan birkaçı...
Ayrıca sırada bekleyen 90 civarındaki başvurudan 20'sine de 2. OSB'de yer verilecek. Böylece toplam istihdam 8 bin 500'ü bulacak. 2. OSB için Beyköy'de 150 hektar alanda çalışmalar başlatıldı. Bir yandan da firmalarla görüşmeler yapılıyor. Düzce Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Ümit Özmen 2. OSB'de birisi Çin, birisi Japon ortaklı üç yatırımcı ile görüşmelerin sürdüğünü belirtti. Özmen'in verdiği bilgiye göre firmaların her biri 300 dönümden fazla yer istemiş. Özmen, "Firmalardan biri 85 trilyon liralık, biri 100 milyon dolar, üçüncüsü de 80 milyon dolarlık yatırım yapacak" diyor. Düzce Valisi Cengiz Bulut ise bu firmalardan Çin ortaklı olanın seramik fabrikası, Japon ortaklı olanın da cam fabrikası kuracağını söylüyor.
Yönetmelik bekleniyor
Yasayla ilgili yönetmeliklerin halen belirlenmediğini belirten Özmen, "Teşvik 2008 sonunda bitecek. Yatırımcı sözleşmesini imzaladıktan sonra en geç bir yıl içinde fabrikasını bitirip faaliyete geçmek zorunda" dedi. Yasanın Düzce'nin yükünü sırtlarında taşıyan eski yatırımcı firmaları kapsamadığının da altını çizen Özmen, "Yönetmeliklerde en azından eski yatırımcılara da avantaj sağlayabilecek koşulların olacağını umuyoruz" dedi.
Düzce Belediye Başkan Yardımcısı Haydar Kuşçu, çevreyi kirletmeyecek ve en fazla işçi istihdam edecek firmalara öncelik verdiklerini belirtiyor. Bölgeye sanayinin yanı sıra turizm yatırımı için gelenlerin Kardüz Yaylası civarına yatırım yapmak istediklerini söyledi.
Alt yapının tamamlanması için firmaların desteğini alacaklarını belirten Düzce Valisi Cengiz Bulut, firmalardan metrekare başına altyapı harcamaları için 5 dolar alınacağını ve altyapının bir an önce bitirileceğini söyledi.
Düzce'ye yatırım yapmaya hazırlanan Ziylan Ayakkabı'nın Genel Koordinatörü Mehmet Büyükekşi, Düzce'de 16 bin metrekare üzerinde ayakkabı üretimi yapacaklarını belirtiyor. Büyükekşi, "Yurtiçinde ithalata karşı rekabet edemiyoruz. Teşvik kapsamı çerçevesinde Düzce'ye yatırım yaparak rekabet gücümüzü artıracağımızı düşünüyoruz" diye konuşuyor.
Düzce'ye yatırım yapacak diğer firma ise Desa Deri. İlk etapta 3 milyon dolarlık bir yatırım planladıklarını belirten firma yetkilileri, 47 bin metrekare arazi üzerine 10 bin metrekare kapalı alanda üretim yapmayı planlıyor. İstanbul'a yakın olması ve ulaşım probleminin olmaması nedeniyle Düzce'yi tercih eden firma, bu alanda deri konfeksiyon imalatı gerçekleştireceklerini söylüyor.
Sa - Ba Tekstil ise 40 bin metrekarelik bir alanda iplik üretimi yapmaya hazırlanıyor. Firmanın genel müdürü Bahattin Uçar, 18 bin metrekarelik kapalı alanda ipliği örme kumaşa dönüştüreceklerini söyledi. Kurulacak fabrikada 220 kişinin istihdamının sağlanacağını dile getiren Uçar, "17 milyon dolarlık bir yatırım söz konusu" dedi.
Düzce'de makine techizat, inşaat ve bilgi altyapıları üzerine fabrika yatırımı yapmaya hazırlanan Hipak Hidrolik, yatırım için başlangıçta 6 - 7 milyon dolar harcayacak. Firma teşvik yasasının avantajları ve coğrafi konumu nedeniyle Düzce'yi tercih etmiş. Firma yatırımı tamamlandığında 150 kişiye istihdam sağlamayı planlıyor.
Ofçay olarak bildiğimiz Pulathaneliler, 10 bin 278 metrekare alan üzerinde küp şeker üretimi, toz şeker paketleme ve muhtelif çayların paketleme ünitesini Düzce'de kurmaya hazırlanıyor. Piyasadaki rekabet şanslarını artırmak için Düzce'yi seçtiklerini belirten firma yetkilileri, 1 milyon dolarlık bir yatırımla işe başlıyor. Firma 80 - 100 arasında kişiye istihdam sağlamayı planlıyor.
Aydın Örme ise Düzce'yi teşvik yasasının yanı sıra İstanbul'a ve diğer üretim birimlerine yakınlığı nedeniyle tercih etmiş. 28 bin metrekare üzerinde iç giyim ve ev tekstili üretimi yapılacak alanda kademeli olarak 500 - 750 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor.
2'nci OSB'de yer tahsisi için bekleyen 90'ın üzerinde firma arasında FLO Boya, Sözer Makine, Ak Plastik, Sistaş İlaç, Femina Tekstil, Cebeci Plastik, Serflex, Kilim Grubu, Ram Tekstil, Ege Yapı gibi firmalar var. Birinci OSB'de yer tahsisi yapılan firmalar ise şunlar:
Firma | Yatırım alanı |
Aydın Örme | 19 bin 212 metrekare |
Desa Deri | 40 bin 429 metrekare |
Lale Hazır Giyim | 18 bin 358 metrekare |
Gürmen Giyim (Ramsey) | 32 bin 166 metrekare |
Pulathaneliler (Ofçay) | 10 bin 278 metrekare |
Baykan Isı Sis. | 49 bin 617 metrekare |
Teknomatik Müh. | 10 bin 249 metrekare |
Memsan Yapı ve İnş. | 9 bin 631 metrekare |
Perkis Motor | 50 bin 166 metrekare |
Mudurnu Seben Süt Ür. | 6 bin 382 metrekare |
Karadeniz Döküm | 9 bin 592 metrekare |
T.T. Tekstil | 58 bin 999 metrekare |
ATS Aktif Tekstil | 21 bin 201 metrekare |
Pobusan Debriyaj | 19 bin 942 metrekare |
Ziylan Ayakkabı | 15 bin 909 metrekare |
Sa - Ba Tekstil | 28 bin 980 metrekare |
Enel Enerji | 19 bin 212 metrekare |
Tunçkaya Otomotiv | 20 bin 472 metrekare |
Kalyon Plastik | 28 bin metrekare |
Hipak Hidrolik | 19 bin 649 metrekare |
Lebsan Gıda | 7 bin 264 metrekare |
PTS Giyim | 5 bin 217 metrekare |
Saşa Ampul | 6 bin 739 metrekare |