Onun 'city'si ve helikopteri var

"Bir yurtdışı seyahatimde arkadaşlarım benden 15 haneli hesap makinesi istediler. 15 haneli hesap makinesini bulamadım ama bu sayede çok mağaza gezdim. Birçok mağazanın bilgisayara geçtiğini gördüm. (Bu arada yıl 1984). O gün karar verdim, elektroniğin geleceği var, ben de bu sektörde olmalıyım." Zorlu anlattıkça hesap makinesini bulamamasıyla başlayan elektronik sevdasının Vestel'e kadar uzandığını anlamıştım.
Hafızam beni yanıltmıyorsa Ahmet Nazif Zorlu, bana bu cümleleri 2000 yılında Vestel'in Kuşadası'nda düzenlediği bayiler toplantısı sonrasında, o günlerde gündemde olan Elektrolüx ortaklığıyla ilgili sohbetimiz sırasında söylemişti. Ben de bu sözler üzerine, "Nasıl yani hesap makinesi yüzünden mi Vestel'i aldınız, siz domates bulamayınca gidip tarlasını mı satın alıyorsunuz?" diye espri yapmıştım. Bunun üzerine epeyce gülen Zorlu, eğilimlerinin arkasından gittiğini, hesap makinesi deneyiminden sonra yurtdışı gezilerinde elektronik eşya mağazalarının nasıl ana durağı olduğunu, gezileri laboratuvar gibi kullanmaya başladığını ve bu iş kolu için hep fırsat kolladığını anlatmıştı.
Sonuçta, 1994 yılında o günlerde adı pek duyulmayan Zorlu, Vestel'i satın aldığında, "Birçoğumuz nereden çıktı bu" derken o, yurtdışı seyahatlerinde elektronik sektörüne giden yolları etap etap döşemişti bile. Tüpraş ihalesinin yapıldığı gün Zorlu'nun Rus şirketi Efromov'la yüzde 50 ortaklı bir şirket kuracağı haberi ulaştığında, yukarıda anlattığım sohbeti hatırladım nedense. Acaba Zorlu, "Yolda arabasıyla giderken benzini bitti. Ve bu kez Tüpraş'ı mı almaya karar verdi" diye düşündüm. Düşünmekle vakit yitirmeyip hemen kendisini arayıp sordum:
"Ahmet Bey talip misiniz yani şimdi Tüpraş'a, ihaleyi Efromov kazanırsa Tüpraş'ın yüzde 33'ü (ortağı Efromov'la birlikte yüzde 66'sı) sizin mi olacak?" Zorlu kendisine has espirili üslûbuyla sorumu yanıtlamış, "Neden olmasın, sakıncası mı var?" demişti. Sonra özelleştirmeye bakışını anlatmıştı uzun uzun. Ve bu kararın da öyle bir günde alınmadığını, Zorlu Enerji'yle zaten bu sektöre adım attıklarını hatırlatmıştı. (Tabi bir de Petrogas var.)
Tatneft kendilerine böyle bir proje için geldiğinde zaten bu konuda altyapı oluşturduklarından teklifi kabul ettiklerini, şirketle görüşmeleri Rusya'da yürüttüklerini ve sonuçta ihaleye girme kararı aldıklarını söylemişti.

'Tüpraş'a değer katacağız'
Vestel'e talip olduğunda birçoğumuzun şaşırdığı Zorlu, Vestel'i yılda bir milyon adet televizyon üreten ve 2003 sonunda yaklaşık 1 milyar dolar ciro yapan Avrupa çapında bir şirket haline getirdi. Ahmet Nazif Zorlu şimdi de Türkiye'nin en büyük sanayi şirketi Tüpraş'ı Efremov'la birlikte alarak gündemde. İhale onaylanırsa Tüpraş'ın yüzde 33'ü artık Zorlu Grubu'nun olacak.
Peki, Türkiye'nin bu dev şirketini aldıktan sonra projeleri neler; yatırım yapacak mı? Taşıma maliyetlerini düşürmek için petrolün Rusya'dan tankerler yerine Tüpraş'a borularla ulaşması için proje geliştirecek mi mesela. Zorlu, net bir yanıt veriyor: "ÖYK kararı henüz açıklanmadı. Detaylara girmek istemiyorum. Ama bugüne kadar içinde bulunduğum her sektörde yaptıklarım Tüpraş'ta da yapacaklarımın teminatı olacak." Zorlu Vestel City örneğini veriyor: "Vestel City, Türkiye'nin teknoloji üretim üssü oldu. İyisi olmayacağım işlere el atmadım ben bugüne kadar. Tüpraş'a da yatırım yapacağız, değer katacağız. Tüpraş'ı Zorlu Grubu'nun sinerjisi ve ortağımızın birikimi ile dünyanın en rekabetçi şirketi haline getireceğiz"

Çok sinerji yaratacak, çok...
Zorlu Grubu tekstil, elektronik, beyaz eşya, finans ve enerji sektörü olmak üzere 5 ana dalda faaliyet gösteriyor. Şimdi bunlara bir de petrol eklendi. Zorlu Grubu'nun bu 5 sektördeki şirketlerinin Tüpraş'la organizasyon anlamında ilişkileri henüz netleşmedi. Ancak şimdiden kesin olan bir şey var ki Tüpraş ihalesi en çok Denizbank'a yarayacak. Çünkü Tüpraş öyle bir şirket ki yapacağı bir döviz ödemesi kuru etkileyebiliyor.
Tüpraş'ın kasasında 9 aylık bilançosu itibariyle 926 trilyon nakit değeri bulunuyor. Şirketin yarattığı 9 aylık net satış 6.8 katrilyon, kâr ise 372 trilyon lira. Bizim bazen piyasa haberlerimizde kullandığımız, "kamu kuruluşlarının alıcı olması nedeniyle kur yükseldi" cümlesinin arkasındaki şirketlerden birisi aslında Tüpraş. Çünkü Tüpraş petrol alımı için ödemeyi döviz bazında yapıyor.
Bu anlamda şirket döviz işlemleri için yarattığı hacimle de aynı zamanda bankalar için en büyük müşteri. Bütün bankalar Tüpraş'ın müşterisi olmasını ister. Bir de tabi Tüpraş'ın müşterisi olan petrol şirketleri ve petrol istasyonları ile nakit ilişkileri ve bunların doğurduğu bankacılık işlemleri var.
Tüpraş'ın bundan sonra ağırlıklı olarak Denizbank'la çalışacağını düşündüğümüzde bankanın büyütüleceği kesin. Duyduğuma göre Denizbank'ın 176 olan şube sayısının zaten kısa süre içinde 250'ye çıkarılması planlanıyormuş. Ancak Zorlu, sorumun, "Bankanın şube sayısı gerçekten artırılacak mı?" kısmını muhatap almayıp! şunları söylüyor: "Tabi ki bütün iş kolları, grup şirketleri arasında bir sinerji yaşanır"

Zorlu'nun adını ilk olarak ihracatçı şirket kimliğiyle öne çıkan Taç markasıyla duyduk. Arkasından Vestel geldi. Ancak Vestel, Süreyya Ayhan hızıyla geldi ve hâlâ aynı tempoyla koşuyor. Süreyya Ayhan saniyede 6.5 m koşuyor, Zorlu'nun Vestel fabrikasında her iki saniyede bir televizyon üretiliyor. 1999 yılında Manisa'da ilk olarak buzdolabı fabrikasıyla kurulan Vestel City, dünya ölçeğinde bir fabrika kampüsü olarak gerçekten adındaki gibi adeta bir kente dönüştü. Fabrika, Manisa'da 1,5 milyon metrakare alanda, 750 bin metrakare kapalı parkurlu olarak kurulu. İçinde devasa hacimlerde buzdolabı, çamaşır makinesi, elektronik olmak üzere 6 fabrika bulunuyor. Buzdolabı fabrikası yılda 2 milyon 400 bin adet üretim kapasitesine sahip. Bu bölümden hedeflenen ihracat rakamı ise 300 milyon dolar. Çamaşır makinesi fabrikası yıllık 1.5 milyon adet üretim kapasitesine sahip. Bu bölümden de 200 milyon dolar ihracat hedefleniyor. Klima fabrikasının ise yıllık üretim kapasitesi 500 bin adet. Hedeflenen ihracat ise 60 milyon dolar. Bu teknoloji üssünde her 40 saniyede bir buzdolabı üretiliyor.

Tüpraş ihalesinin sonucunun açıklandığı günün ertesinde Zorlu, tekstil fuarı için soluğu Almanya'da almıştı bile. Hani insan heyecan yapar, bekler, oturur tebrikleri kabul eder değil mi? Ben olsam heyecandan Tüpraş rafinerilerinin etrafında sabahlara kadar arabamla sürekli turlar dururdum herhalde.
Bunu da söylüyorum Zorlu'ya. Ama işte herhalde Zorlu'yu Zorlu yapan da bu. Çeşitli şehirlerde bulunan onlarca fabrikası arasında mekik dokuyan ve zaman yokluğundan yönetimini helikopterle bu şirketlere taşıyan Zorlu, "İşler ve projeler beklemez, işadamlığı dediğiniz şey koşturmaktır aslında Songül hanım" diyor. Bilirim, bilirim bizde de öyle diyemiyorum. Çünkü işadamları böyle hergün yeni bir işe koşturdukça biz gazeteciler de onların peşinden koşturmaktayız.
Anadolu Ortak Girişim Grubu'nun Tüpraş ihalesinde verdiği teklifi revize edebileceğini açıklaması ve son olarak da Fitch'in, satışın onaylanması halinde Tüpraş'ın kredi notunu negatif izlemeye alabileceği olasılığı sırasında Ahmet Bey Almanya'daydı. Tabi S&P'un Tatneft'in kredi görünümünün negatife çevirdiği açıklamaları sırasında da... Yani bu kez koşturan sadece biz olduk. Tüpraş ihalesinde Efromov ve Zorlu'nun teklifi Rekabet Kurulu'na sunuldu. Kurul kararından sonra nihai kararı ÖYK verecek.

2004 yılında Zorlu grubu performansını daha da artırmayı planlıyor. Bu nedenle grup faaliyet gösterdiği 5 farklı sektörde yaklaşık 150 milyon dolar tutarında yatırım yapacak. Ancak, Türkiye'nin önde gelen sanayi gruplarından olan ve son olarak Tüpraş (ÖYK henüz onaylamadı) yatırımıyla faaliyet alanlarını genişleten Zorlu grubu için bu yıl bir sindirme dönemi olacak.

Zorlu Grubu şirketlerinden Zorlu Petrogas, Trakya'da, Gaziantep'te ve Siirt'te petrol ve doğalgaz arama amacı ile dört ruhsat başvurusunda bulundu. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nden (PİGM) yapılan açıklamaya göre, Zorlu Holding'in petrol ve doğalgaz araştırma ve dağıtım amacıyla faaliyet gösteren şirketi olan Zorlu Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Trakya'da iki, Gaziantep'te bir ve Siirt'te de bir adet petrol ve doğalgaz arama ruhsatı talep etti.

Türkiye'nin en büyük sanayi şirketi Tüpraş'ın yüzde 65.7'si için Zorlu partneri Efremov ile birlikte 1.3 milyar dolar teklif verdi. Teklif onaylandığında zorlu grubu Efremov'la birlikte şirketin yeni sahibi olacak. Tüpraş'ın 4 rafinerisi bulunuyor. Şirkette 4 bin 474 kişi çalışıyor. 2003 yılı 9 aylık bilançosuna göre şirket 4.5 milyar dolar satış yaparken 246 milyon dolar kâr elde etti.



Zorlu, yaptığı yatırımlarıyla yan sanayide hesaba katıldığında 100 bin kişiye istihdam yarattı. Ancak sanırım bundan daha da önemlisi Zorlu'nun yaptığı işlerin ihracat ağırlıklı ve Türkiye'ye döviz kazandıran cinsten olması. Grup, bu yılı konsolide 1 milyar 750 milyon dolar ihracat geliriyle tamamlayacak. Toplam cirosunun yüzde 85'ini ihracat yoluyla sağlayan Zorlu'nun 2005 yılı ihracat hedefi ise 3 milyar dolar. Bu hedefe 2005 yılında tekstil ürünlerine ek olarak televizyon, buzdolabı, çamaşır makinesi, klima ve benzeri ürünlerden 30 milyon adet üretip bunun 27 milyonunu ihraç ederek ulaşması planlanıyor.



BUSINESS


130 trilyon liralık seçim pazarı
Red Sonja TÜSİAD'da
Bu dönem TÜSİAD çok konuşulacak!
Orduya dostu düşmanı Nuray Hanım tanıtıyor
Hortik'in alarm çaldıran fasulyesi
Akaryakıtta üç aşamalı muayene, solvente özel sektör denetimi
Niyet mektuplarını imzalayan makam IMF tutanaklarını okuyamıyor
Tüpraş (eğer onaylanırsa) buna en çok Denizbank sevinecek...
Koskoca grupların patronları yabancıya iş takibi yapıyor...
Deriyi şoförün üstünden aldı, şık kadınlara giydirdi
2004'te beyana tabi olan ve olmayan gelirler
Bu ekmekler niye 'mis gibi' kokmuyor?
Bu gülüşü en çok Bill Gates seviyor
Kadınları 'olgun' gösterince kaybetti
Ekonomik takiye
Dolar milyonerlerinin 'özel hesapları'na Türk yazılımı
1 milyara havyarlı şampanyalı krem