Ucuzluk müjdesi

Elektrik şirketlerinin 2004 yılı fiyat tarifelerini sunduğunu, bu tarifelerde zam öngörülmediğini belirten EPDK Başkanı Yusuf Günay, "2004'te elektrik fiyatlarında reel olarak bir ucuzluk bekleyebiliriz" dedi.
ÇEAŞ ve Kepez'e el konulması, pahalı elektrik satan Yap - İşlet - Devret (YİD) ile Yap - İşlet (Yİ) santrallerinin sözleşmelerinin tadil için gösterilen çabalar ve Rusya'yla 11 ay süren doğalgaz fiyat pazarlıkları... Bu üç gelişme, 2003 yılında enerji sektöründe kopan fırtınanın şiddetini en fazla hissettirdiği olaylar oldu. 'Yıllara sari skandallarıyla' dikkat çeken enerji, Meclis Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu'nun tuğla büyüklüğündeki raporunda da yerini aldı.
Elektrik ve doğalgaz fiyatlarına 2001 ve 2002 yıllarında sık sık yapılan IMF müdahalesinden ise 2003 yılında ses çıkmadı. Zam yapmamak için her türlü çabayı göstermek tüketcilere yönelik uygulanan politikaların önceliği oldu. Örneğin bu uğurda Ruslarla gırtlak gırtlağa gelme noktasından son anda dönüldü.
Peki, enerjide 2004'te neler olacak? Enerji Bakanı Hilmi Güler ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) Başkanı Yusuf Günay'ın gündeminde ne var?
Günay'a göre EPDK'nın önümüzdeki yıl en önemli gündem maddesi YİD'leri ve Yİ'lerin sözleşme tadillerinin tamamlanması olacak. Elektrik Piyasaı Kanunu'nun amaçladığı rekabete dayalı piyasası oluşturmaya kararlı olduklarını söyleyen Günay, "Sözleşmelerin tadil edilmesi için hazırlanacak önerileri sunacağız. Piyasa katılımcıları arasında lisansı olmayan sadece bu tüzel kişiler var. Önerilerimize uymalarına takiben lisanslarını alacaklar" diyor.
Doğalgaz çevrim santrallerinin bazılarında sözleşmeye aykırı hareketler nedeniyle mahkeme süreci başlayabıilir. Bu noktada ise Sayıştay devreye girecek.

Gazda yatırımlar patlayacak
Pahalı fiyatlar kadar arz fazlasıyla da gündemden düşmeyen doğalgazda ise 2004 hem Güler'e hem Günay'a göre yatırım yılı olacak. 4 bin kilometrelik yeni hat yapılacak. EPDK Başkanı Günay, kışın bitimiyle birlikte bugüne kadar ihalenin tamamlandığı 14 ilde ardı ardına ihaleye çıkılacağını vurguluyor. Güler, doğalgazda yatırım durumunu "2004 yılında toplam büyüklükleri yüzlerce milyon dolara ulaşan yatırımların temeli ardı ardına atılacak" sözleriyle özetliyor.

İran'a heyet gitti
2003 yılı Rusya ile kıran kırana geçen fiyat indirimi pazarlıklarına sahne oldu. 2004'te ise İran'ya yapılacak pazarlık gündeme oturacak. Bu amaçla bir Botaş teknik heyeti geçtiğimiz hafta ilk müzakereleri yapmak için İran'a gitti.
Öte yandan Türkiye'nin kendi doğalgazını üretme çabası da hız kazanacak. Güler, gelecek yıl 350 milyon metreküp doğalgaz üretiminin programlandığını belirtiyor. Bunun yanısıra ham petrol üretimi de 10.8 milyon varil hedefleniyor.
Doğalgaz söz konusu olunca geride bırakmak üzere olduğumuz yılda arz fazlası tartışması da zaman zaman gündeme geldi. Bunda krizin etkilerinin kendini hâlâ hissettirmesi nedeniyle tüketimin düşmesi önemli rol oynadı. Ancak, Türkiye'nin doğalgaz depolama imkânlarının çok düşük seviyelerde olduğu dikkatten kaçtı. Bu nedenle Tuz Gölü Doğalgaz Yeraltı Depolama Projesi'nde ihaleye çıkılacak.

Kontrat devirleri başlıyor
Doğalgazı ilgilendiren bir diğer önemli gelişme ise kontrat devirleri olacak. Kanun gereği Botaş'ın doğalgaz alım kontratlarının yıllık toplam miktarının her yıl en az yüzde 10'unu özel sektöre devretmesi gerekiyor.
Aslında devir ihalelerinin 2 Kasım'da başlaması gerekiyordu. Fakat, teknik hazırlıklar tamamlanamadı. Botaş Yönetim Kurulu geçtiğimiz hafta kontrat devirlerine çıkılması konusunda ilke kararı aldı. Kulislerde ilk kontrat devrine Mavi Akım Hattı'nda başlanacağı konuşuluyor. Bu bağlamda Mavi Akım'dan çekilecek gazın 2004 yılında yıllık 4 milyar metreküpe çıkarılacak olması dikkat çekiyor. Kontrat devirleriyle ilgili olarak bu yıl bitmeden her an bir gelişme yaşanabilir. Ama asıl varlıklarını 2004 yılında hissettirecekler.


EPDK Başkanı Yusuf Günay, elektrik şirketlerinin 2004 yılı fiyat tarifelerini sunduğunu hatırlatarak, fiyat tarifelerinde zam öngörülmediğini belirtti. Günay, "Enflasyon artışı da fiyatlara yansıtılmayacak. Bu sayede 2004'te elektrik fiyatlarında reel olarak bir ucuzluk bekleyebiliriz" diye konuştu.
Önümüzdeki dönemde fiyat tarifelerinin üç yıllık belirleneceğini söyleyen Günay, bu kapsamda TEİAŞ'ın fiyat tarifesini üç yıllık olarak sunduğunu belirtti. Uygulamanın 2004'te başlaması halinde, fiyatların ani değişiminin önüne geçebilecek. Şirketler kârlarını artırabilmek için maliyetleri mümkün olduğunca düşürecekler.

Petrol Piyasası Kanunu Meclis'ten geçti, onay bekliyor. İkincil mevzuat çalışmaları 2004 yılının ilk çeyreğinde tamamlanacak.
Enerji Bakanı Güler'in gündeminde üç yeni yasa var. Bunlardan birincisi, LPG Piyasası Yasa Tasarısı (çalışmaları gelecek yıl tamamlanacak), ikincisi Ulusal Enerji Enstitüsü'nün kuruluş yasası. Üçüncüsü ise Güler'in çok önem verdiği alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili çalışmaları kapsayan Yenilenebilir Enerji Kaynakları Yasa Tasarısı. Bu konudaki projeler için Dünya Bankası'nın 200 milyon dolarlık kredisinin de gelecek yıl serbest bırakılması amaçlanıyor.




BUSINESS


Annus Mirabilis
Gelenek olacak, gelecek konuşulacak
'Rahat' bir iç ve dış siyasi ortam zor
AKP rejimi değiştirmeye kalksa içinden parçalanır
Gidişat iyi, bir de cebe yansırsa!
ABD, AB'nin alternatifi değil
Avrupa için tarih, ya çıkarsa?
Doların üzerindeki gölge: ABD'nin dev dış açığı
Kıbrıs ve AB sorunlarına piyasalar hazırlıklı...
IMF'yle 2004'te anlaşma bitecek, ilişkiler en hafif maddeyle sürecek
'Stratejik yatırımcı, kreditör yabancı ve mutlaka Türk ortak'
Enflasyonda hedef '12'
Mucize temennisi ile gidiyor
Gerçek kâr için savaşacaklar
Bankacılığın itibarı için sorumluluk almaya hazırlar
Asiye değil ama, Türk Lirası kurtulacak
Faiz tamam ama asıl getiri borsada olacak
Eurobond artık riskli görünüyor
Bireysele 400 bin katılımcı bekleniyor
AB - Türkiye ilişkileri referans olacak
Holdingler iyimser! Ama...
Elektrikte üç yıllık tarife, enflasyonsuz fiyat dönemi
'Umutsuzluk inşaatına' 2004'te bir tuğla daha
İhracat pistinin yıldızı otomobil
Anneciğim Çinliler geliyooor!
Telekom'da 'tekelsiz' yıla giriyoruz
2004'te 54 milyar dolar ciro bekliyor
Turizm, 'daha iyi bir yıl' bekliyor
Yeni yılda yeni türler iyi para kazandıracak
2004 'kurşun geçirmez' bir yaşam arayışının ve duyguların yılı olacak
Her 'gayrimenkul'ün bir numarası olacak
İstikbalimdeki zerzevat
Yolsuzlukta kılıçlar çekilecek
Vergide yeni yasal düzenlemelere dikkat
Kamuflaj hallerden feminen hallere