Erciyes 2070’de eriyecek

İklim değişikliğinin ulaştığı boyut ve gelecek senaryosunu Milliyet’e anlatan iklim bilimciler, Türkiye’yi bekleyen bir diğer tehlikenin de mevcut buzulların erimesi olduğunu dile getiriyorlar. Amerikan Uzay Havacılık Dairesi (NASA)’nın desteklediği “Uzaydan Buzul Gözlemi” çalışmasının Türkiye gözlemini gerçekleştiren İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü Katı Yer Bilimleri Öğretim Üyesi Doç.Dr. Akif Sarıkaya, iklim değişikliğinin hem küresel hem de yerel ölçekte buzullları eriteceği uyarasında bulundu. Doç.Dr.Sarıkaya; “Buzullar eriyor. Türkiye’de 41 bölgede buzul mevcut. En büyük buzul Ağrı Dağı’nın zirvesinde yeralıyor ve yaklaşık 5.5 kilometrekarelik bir alana sahip. Oysa ki 1976’da yapılan ölçümlere göre Ağrı Dağı’ndaki buzulun alanı toplam 8 kilometrekarelik alanı kapsıyordu. 40 yılda yüzde 30’luk bir buzul kayboldu. Bunun nedeni küresel ısınma ve iklim değişikliği” dedi.

Doç. Dr.Sarıkaya, TÜBİTAK destekli araştırmalarla ilgili şu bilgileri verdi:

Dünyada da sıkıntılı

“Ağrı Dağı’nda 40 yılda yüzde 30’luk buzul kaybı sıcaklık değerlerindeki artışa ışık tutuyor. Hakkari Cilo Dağları’nda 2 kilometrelik 2 buzul var. Erinç Buzulu 1937’de 3.3 km idi. 2009’ da buzul 1.5 kilometreye düştü. Aynı bölgede bulunan ve 1937’de 4 km olan Uludoruk Buzulu ise 900 metreye kadar geriledi. Kaçkarlar’da 1948’de 1.7 km olan buzullar 2004’te 930 metreye düşerken, Erciyes’te ise sadece 260 metrelik buzul kaldı. Türkiye’nin en batısındaki buzul özelliğine sahip Erciyes’te yıllık buzul kaybı 4.2 metre. Yaptığımız ölçümlere göre 2070’de Erciyes’teki buzul tamamen yok olacak. Buzullar, su kaynaklarının varlığı açısından büyük öneme sahip. Örneğin Kayseri şehir suyunun bir kısmı Erciyes’ten geliyor. Doğu Anadolu’da yüksek dağlardaki kar ve buz örtüsü yazları su ihtiyacını karşılıyor. Durum çok ciddi.”

Küresel ölçekte yaşanan durumu da özetleyen Doç. Dr.Sarıkaya, “Dünya genelinde de durum iç açıcı değil. Yılda ortalama 259 milyar ton buzul yok oluyor. Antartika Buzulu’nun yıllık kaybı 121 milyar ton, Grönland’ta ise 97 milyar ton. 2100 yılında deniz seviyesinin 40 santim ile 1 metre arasında yükseleceği tahmin ediliyor. Birçok liman ve kıyı kenti sular altında kalabilir. Türkiye’nin 3 tarafı denizlerle çevrili. Buzullarda yaşanan kayıp, sel, taşkın, kuraklık, kasırga riskini beraberinde getiriyor. Buzullar eridiği zaman bölge de kuruyor” diye konuştu.

‘Su kaynakları azalacak’

Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden Prof.Dr. Murat Türkeş, yurtiçi ve yurtdışındaki yağılan iklim modellemelerine göre önümüzdeki dönemin daha sıcak olacağına dikkat çekiyor. “2070-2100 yılları arasında Türkiye’de ortalama hava sıcaklıklarında 3 ile 7 derece arasında değişen artışlar olacak” diyen Prof.Dr. Türkeş, bu durumun beraberinde su savaşları ve kıtlığı da getireceğini söylüyor.

Bugünler de ortaya çıkan aşırı sıcaklık değerlerini ve gelecek öngörülerini sorduğumuz Prof.Dr.Türkeş, şu bilgileri veriyor:

‘Türkiye’yi etkileyecek’

“Küresel iklim değişikliğine bağlı olarak gelecekte bu yıldakine benzer uzun sureli, geniş alanlı ve kuvvetli sıcak hava dalgaları daha etkili olacak. Özellikle alt atmosferde (atmosfer sınır katmanı) görülen sıcak hava adveksiyonları ile Türkiye ve bölgesinde uzun süreli kuvvetli sıcak hava dalgalarının yaşanmasına neden olacak. Kendi uluslararası proje ve makale çalışmalarımızın yanı sıra, Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde arkadaşlarımızla yaptığımız sıcaklık ekstremlerine ilişkin iklim modellemesinde sıcak hava dalgalarının günümüzde giderek şiddetlendiğini ve gelecekte daha da artacağını gösteriyor.

7 derece artış

Çeşitli iklim modellerine göre, 2070-2100 yılları arasında Türkiye’de ortalama hava sıcaklıklarında 3 ile 7 derece arasında değişen artışlar olacak. Sıcaklık artışı, sıcak mevsimlerde soğuk mevsimlere göre daha fazla olacak. Türkiye’nin yağış klimatolojisinde ise, 0.8 mm/gün ile 1.2 mm/gün arasında değişen değişimlerin olması bekleniyor. Kuşkusuz Türkiye ikliminde beklenen bu değişiklikler, kuraklığa neden olacak.

Bu nedenle, olasılıkla gelecek 20 yıllık dönemde, Türkiye’de su hazne ve akiferlerinde biriken suyun akılcı, dikkatli ve etkili, verimli kullanımı ile neden sonuç ilişkilerini de dikkate alan bütüncül bir kuraklık risk yönetimi sistemi hayata geçirilmeli. İklimsel değişkenliğin artması, kuraklık ve iklim afetleri yaşatacağından su rekabeti ya da çatışmaları olasılıkla artacaktır.