Erdoğan’a özel istihbarat ödeneği

Kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, devletin milli güvenliği ve yüksek menfaatleri ile devlet itibarının gereklerine ilişkin Başbakan’a tanınan “örtülü ödenek” kullanma yetkisi Cumhurbaşkanı’na da verildi. Böylece ilk kez bir Cumhurbaşkanı için örtülü ödenek oluşturuldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, örtülü ödeneği “devlet itibarının” gerekleri çerçevesinde ve istihbarat toplamak amacıyla örtülü ödeneği kullanabilecek. Muhalefet düzenlemenin anayasal darbe olduğunu savunurken CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi düzenlemeyi Anayasa Mahkemesi’ne taşıyacaklarını açıkladı.
Sabah 07.00’de önerge
Genel Kurul’un perşembe 14.00’te başlayan ve 24 saati aşkın bir süre aralıksız devam eden görüşmelerinde İç Güvenlik Paketi’nin yanı sıra torba teklifler yasalaştı. Sabah 07.00’de İçişleri Bakanı Sebahattin Öztürk, Cumhurbaşkanlığı’na da “örtülü ödenek” verilmesini kapsayan önerge verdi. Muhalefet, önergenin anayasaya ve Bütçe Kanunu’na aykırı olduğunu savunarak Cumhurbaşkanlığı’nda “özel bir istihbarat timi” iddialarını öne sürdü.
Muhaberat mı kuruyor?
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural önergeye tepki göstererek şunları söyledi:
“Anayasa gereğince Cumhurbaşkanı’na tanınmamış bir görevi ifa etmek amacıyla ödenek konulması mümkün değil. Cumhurbaşkanı istihbaratçı mı, MİT’çi mi? Sarayda muhaberat devleti mi kuruldu? Demek ki partilerle ilgili MİT’ten gelen ‘algı operasyonu yapmak üzere özel istihbarat dinleme merkezleri kurulduğu’ iddiası doğru çıkıyor. Hükümetin sorumluluğunda olan bir konunun fiili olarak Cumhurbaşkanı’na verilmesi mümkün değil. Cumhurbaşkanı makamında vurucu timleri, faili meçhulleri, istihbarat dinlemelerini meşrulaştıran bir görev vermiş oluyorsunuz.”
‘Anayasal darbe’
CHP Grup Başkanvekili Hamzaçebi de düzenlemenin anayasal bir darbe olduğunu savunarak şöyle devam etti:
“Örtülü ödenek bugüne kadar Başbakanların namusuna emanet edilmiş olan bir paradır. Bu önergenin kabulü, Baas rejiminin Türkiye’ye ithal edilmesidir. CHP açıkladı, MİT içinde, ikisi istihbarata karşı koymadan, ikisi de stratejik analiz biriminden olmak üzere dört kişilik yasa dışı bir örgütlenme gerçekleştirilmiştir. Bu örgütlenme CHP ve muhalefet partilerine yönelik bir operasyonu gerçekleştirmektedir, bir algı operasyonunu. Bu onun uzantısı bir maddedir, bunu reddediyoruz. MİT’te yaşanan gelişmeler üzerine Sayın Cumhurbaşkanı; MİT’i, MİT’in içinde yasa dışı olduğu ifade edilen ve basına geçen o yapıyı kendine bağlamak istemektedir. Halen bir kısım Arap ülkelerinde var olan Baas rejiminin ve El Muhaberat istihbarat anlayışının Türkiye’de olduğunu görüyoruz”
‘Ödenek gayet doğal’
Düzenlemeyi savunan Ak Parti Grup Başkanvekili Ahmet Aydın ise “Burada ayıp kaçan, yanlış olan, hukuki olmayan, anayasaya aykırı hiçbir taraf yok. Cumhurbaşkanı devletin başıdır, devletin milli egemenliğinden de sorumludur. Milli menfaatlere uygun olarak yürüteceği işlerde birtakım ödenek tahsislerinin olması doğaldır” dedi.
Tartışmaların ardından söz alan Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz da “Bu ödeneğin kişisel harcamalar ile siyasi partilerin idare, propaganda ve seçim ihtiyaçlarında kullanılamayacağı hususları çok net şekilde düzenlenmiş durumdadır. Cumhurbaşkanlığı kurumunun bütçesi de Meclis’in denetimine tabidir. Halk tarafından seçilen bir Cumhurbaşkanı’ndan beklentilerin de daha fazla yükseldiğini, halkla ilişkilerinin, toplumla ilişkilerinin daha farklı bir düzeye geldiğini de görmemiz gerekiyor” diye konuştu.
‘İstihbarat timi...’
MHP’li Vural önergeyi Öztürk’ün imzalamasını eleştirirken CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, “Sayın Davutoğlu’nun bundan haberi var mı, yok mu?” diye sordu. Vural, “Yoktur, yok, darbe yapıyorlar” karşılığını verirken Ak Parti Grup Başkanvekili Mihrimah Belma Satır “Başbakanımızın talimatı olmadan hiçbir şey yapmayız” dedi.
Altay, “Cumhurbaşkanı sarayda bıldırcın çiftliği kurabilir ama bir istihbarat timi kullanamaz. Bu düzenlemenin Anayasa Mahkemesi’nden dönmemesi mümkün değildir” diye konuştu.
Erdoğan, 3 ay önce istedi
Cumhurbaşkanı’nın örtülü ödenek kullanabilmesine imkan tanıyan düzenlemenin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talebi doğrultusunda yapıldığı, Erdoğan’ın bu talebini yaklaşık 3 ay önce hükümete ilettiği öğrenildi. Davutoğlu da bunun üzerine partinin hukukçu kurmayları ve grup yönetiminin konuyla ilgili çalışma yapmasını istedi. Düzenlemenin anayasal açıdan sıkıntı yaratmayacağı belirtilince Davutoğlu’nun talimatıyla harekete geçildi.

Örtülü ödenek maddesi

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun örtülü ödenekle ilgili 24. maddesi şöyle: “Örtülü ödenek; kapalı istihbarat ve kapalı savunma hizmetleri, devletin millî güvenliği ve yüksek menfaatleri ile devlet itibarının gerekleri, siyasi, sosyal ve kültürel amaçlar ve olağanüstü hizmetlerle ilgili hükümet icapları için kullanılmak üzere Başbakanlık bütçesine konulan ödenektir. Kanunlarla verilen görevlerin gerektirdiği istihbarat hizmetlerini yürüten diğer kamu idarelerinin bütçelerine de örtülü ödenek konulabilir. Örtülü ödenek, bu amaçlar dışında ve Başbakan’ın ve ailesinin kişisel harcamaları ile siyasi partilerin idare, propaganda ve seçim ihtiyaçlarında kullanılamaz. İlgili yılda bu amaçla tahsis edilen ödenekler toplamı, genel bütçe başlangıç ödenekleri toplamının binde beşini geçemez. Başbakanlık ve diğer ilgili idare bütçelerinde yer alan örtülü ödeneklerin kullanılma yeri, giderin kimin tarafından yapılacağı, hesapların tutulma ve kapatılma yöntemi, gideri yapanın değişmesi halinde yeni yetkiliye hangi belgelerin aktarılacağı Başbakan tarafından belirlenir. Örtülü ödeneklere ilişkin giderler Başbakan, Maliye Bakanı ve ilgili bakan tarafından imzalanan kararname esaslarına göre gerçekleştirilir ve ödenir.”

Ne değişiyor?

Meclis’ten geçen düzenlemeyle 24. maddenin birinci fıkrasındaki “Hükümet icapları” ibaresi “Devlet ve hükümet icapları” şeklinde, “Başbakanlık bütçesine” ibaresi “Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık bütçelerine” şeklinde ve “Başbakan’ın ailesinin” ibaresi “Cumhurbaşkanının, Başbakan’ın ve ailelerinin” şeklinde değiştiriliyor. “Cumhurbaşkanlığı bütçesindeki ödenekler bakımından ikinci ve üçüncü fıkralar kapsamında yer alan hukuklar Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile belirlenir ve uygulanır” hükmü ekleniyor.