Fire markajı sonuç verdi

TBMM Genel Kurulu’nda anayasa değişikliği teklifinin, “yargının bağımsızlık ve tarafsızlığını” düzenleyen 1. maddesi , “550 olan milletvekili sayısını 600’e çıkaran” 2. maddesi ve seçilme yaşını 18’e düşüren 3. maddesi kabul edildi. 1. maddeye 347, 2. maddeye 343, 3. maddeye ise 341 kabul oyu çıktı. Ancak Genel Kurul’u yönettiği için oy kullanamayan Ahmet Aydın ve Ak Parti Van Milletvekili Beşir Atalay katılamadığı için iki evet oyu eksik çıkmış oldu. Teklifin maddelerine geçiş oylamasında dokuz fire veren Ak Parti ve MHP bloğu, 1., 2. ve 3. maddelerde uyguladığı markajdan sonuç aldı ve fire sayısını azalttı. MHP’li “hayırcı” vekiller hariç, 1. maddenin oylamasında fireyi bire indiren Ak Parti-MHP bloğu, 2. maddede ise altı fire verdi. 2. maddenin oylamasında, “hayır” oylarında da artış oldu. Bağımsız Ümit Özdağ ile MHP’li “hayırcı” vekillerin katılmadığı 2. madde oylamasında 133 “hayır” çıktı. MHP’li hayırcı vekiller dahil edildiğinde ret sayısının 138’e ulaştığı hesaplandı. 1. maddenin oylaması sonrasında MHP kanadında da sürpriz gelişme yaşandı. MHP lideri Devlet Bahçeli, muhalif kanatta yer alan Kayseri Milletvekili Yusuf Halaçoğlu’nu çağırarak sohbet etti. “Hayır” bloğunda yer alan Halaçoğlu, görüşmeden sonra, “görüşüm değişmedi, 2. maddeye hayır oyu verdim” diye konuştu.

Liderler diyaloğu

Genel Kurul’da 1. ve 2. maddenin oylamaları yapılırken, liderler arasında sıcak temas yaşandı. Başbakan Binali Yıldırım ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu muhalefet kulisinde sohbet ederken, Genel Kurul’da Kılıçdaroğlu ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli arasında ayaküstü diyalog yaşandı.

Anayasa teklifinin maddelerine geçiş oylamasında 338 oy toplayarak dokuz fire verdikleri hesaplanan Ak Parti ve MHP, uyguladığı, “fire markajı” sonucunda 1. madde oylamasında durumu toparladı ve saflarını sıklaştırdı. 1. madde oylamasına 484 milletvekili katıldı. Oylamada 347 kabul, 132 ret oyu kullanıldı, iki çekimser, iki boş, bir geçersiz oy çıktı. Böylece maddelere geçiş oylamasında 338 olan “kabul” oyunun 1. madde oylamasında 347’ye çıkmasıyla “evetçi” blok MHP’li “hayırcı” vekiller düşüldüğünde sadece bir fire vermiş oldu. 1. madde oylamasına Ak Parti’den; oy hakkı bulunmayan ve hastanede tedavi gören TBMM Başkanı İsmail Kahraman, Genel Kurul’u yönettiği için oy kullanamayan Ahmet Aydın ve umrede bulunan Gaziantep Milletvekili Mehmet Erdoğan katılamadı. MHP’den ise “hayırcı” blokta yer alan Atila Kaya, CHP’den de Enis Berberoğlu, İlhan Kesici ve Gürsel Erol katılmadı. HDP, aldığı karar doğrultusunda bu oylamaya da grup olarak gelmedi.

2. maddede altı fire

2. madde oylamasına ise 480 milletvekili katıldı. 343 kabul, 133 ret oyu kullanıldı, bir çekimser, iki boş, bir geçersiz oy çıktı. Karşılaştırma yapıldığında 2. madde oylamasında fire sayısında artış yaşandı ve altı fire çıktı. 2. madde oylamasında, “ret” oylarında da artış yaşandı. MHP’li “dört hayırcı” milletvekili ile Bağımsız Gaziantep Milletvekili Ümit Özdağ’ın katılmamasına rağmen 2. madde oylamasında hayır oyları 133 çıktı. Beş “hayırcı” vekilden bazılarının, “kestirmek için çıktıkları odalarında uyuya kaldıkları” için oylamaya katılamadıkları öğrenildi. Beş “hayırcı” vekilin de dahil edilmesi halinde ret bloku, “138”e ulaşıyor. Milletvekili sayısını 550’den 600’e çıkaran düzenlemede, “hayır” oylarının artması dikkat çekici bulundu. “Hayır” oyları maddelerine geçiş oylamasında 134, 1. maddede 132 ve 2. maddede ise 133 olarak gerçekleşmişti.

Şerh tartışması

Teklifin 2. maddesinin görüşmelerine geçilmeden önce CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, 1. maddenin oylama sonuçlarına ilişkin tutanakta CHP’li Katip Üye Özcan Purçu’nun şerhi olduğunu belirterek, tutanağın tümüyle Genel Kurul’a sunulması gerektiğini aksi bir durumda usul tartışması açılmasını talep ettiğini söyledi. Purçu, tutanağa gizlilik ilkesine uyulmadığı ve, “açık oy kullanıldığı” şerhini düştüğünü belirterek, “babam dahi olsa dürüstlükle hareket ediyorum, açık oy kullanıldığını yazarım” dedi. Başkanvekili Aydın da tutanağa herhangi bir şerhin yazılmasının doğru olmadığını dile getirerek usul tartışmasını açtı. Aydın, usul tartışmasından sonra da tavrında bir değişiklik olmadığını ifade etti.

‘Hile’ iddiası

CHP’li Katip Üye Hakverdi ise Twitter’dan, “Tutanak açık oylama şerhini engellemek için divanda olmayan MHP’li Zihni Açba’ya imzalatıldı. AKP divanda olmayan üyeye, benim yerime imza attırıp ‘açık oy kullanma şerhimi’ engelledi. Bu hile bir AKP nin bir de şeytanın aklına gelir” ifadelerine yer verdi.

Gizlilik gerginliği

Oylama sırasında bazı CHP milletvekilleri, gizli oylama kurallarına uyulmadığı, oyların kabinlere girilmeden verildiği gerekçesiyle tepki gösterdi. TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, sık sık milletvekillerini oylarını kullanırken kabinlere girmeleri, kupaların bulunduğu alanda beklememeleri yönünde uyardı. HDP milletvekilleri partilerine mensup tutuklu milletvekillerinin isimleri okunduğunda hep birlikte, “rehin” veya “cezaevinde” diye karşılık verdi.
TBMM Katip Üyesi CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar Hakverdi’nin kabinlerin yanında cep telefonuyla oy verme işlemini görüntülemesine Ak Parti milletvekilleri tepki gösterdi. Bazı Ak Parti ve CHP milletvekilleri arasında kısa süreli gerginlik yaşanırken, Başkanvekili Aydın da Hakverdi’yi yaptığının bir divan üyesinin gizliliği ihlal etmesi anlamına geldiğini belirterek uyardı. CHP milletvekillerinin oy verme işlemini cep telefonları ile görüntülemeleri tartışmalara yol açtı.