Gazozla başlayan Yeşilçam tarihi

Çukurcuma’nın yeni mekânı Studios Çukurcuma’da 2011 yılında Antalya Film Festivali’nden Emek Ödülü’ne layık görülen ünlü set amiri Selahattin Geçgel’in koleksiyonu 29 Kasım’a kadar ‘Bir Set Amirinin Gözünden Türk Sineması’ adıyla sergileniyor.
Metin Erksan tarafından verilen ‘Godzilla’ lakabına sahip Geçgel, 1950’lerden itibaren çalıştığı 700’e yakın filmden biriktirdiklerini sergiliyor. Bunlar elbette ki bir Yeşilçam tarihi. Mesela, Yılmaz Güney’in bir sette unuttuğu Samsun sigarası, kibritiyle birlikte sergide. Geçtiğimiz ay Kültür Bakanlığı’nın ‘100 Yıl 100 Film’ anketinde birinci gelen ‘Susuz Yaz’da önemli yer tutan balta karşımızda. Filmde çok tehlikeli görünür ama ahşaptan yapılmış ve hafif.

İlk sis makinesi ona ait
Deniz Gezmiş davası avukatlarının gönderdiği 1971 tarihli görüşme talebi dilekçesi de çerçevede. Bu önemli belge, Godzilla’ya Erksan’ın hediyesiymiş. Ama bu sergi her şeyden önce Yeşilçam’ın nasıl imkânsızlıklar ve bazen hayatlarını tehlikeye atan yöntemler bulan zeki amirlerin, emekçilerin çabasıyla ilerlediğinin hikâyesi.
Yeşilçam filmlerinde sahne geçişlerinde sıklıkla kullanılan dönen gazete manşetleri mesela. Geçgel’in bu konu sahneler için çözümü, üzerinde dönen bir aparat olan bir tabure. Üst açıdan yukarından yapılan çekimler mi? Geçgel’i ve tuttuğu kamerayı örneğin bir ağaca bağlayan, sirkten çıkmışa benzeyen bir kemerle yapılmış. Nitekim bu kemer sergileniyor. Geçgel’in gelinlik giyip Türkan Şoray’ın dublörü olduğunu kanıtlayan bir fotoğraf mevcut.
Yeşilçam’ın ilk sis makinesi, Geçgel tarafından yapılmış. Sis makinesi yönetmen tarafından talep edilince, Perşembe pazarındaki demircilere gitmiş, yaptırmış. İçine gliserin koyunca, Yeşilçam filmlerine sis efekti gelmiş.

‘Bu çocuk bizimle çalışsın’
Geçgel’in 60 yıllık Yeşilçam yolculuğu, Atlas Sineması’nın önünde gazoz satmasıyla başlıyor. 1936 Tokat doğumlu Geçgel’in çalışkanlığını gazoz satarken fark eden Metin Erksan, “Bu çocuk bizimle çalışsın,” diyor, devamı 677 film ve setlerde geçen bir ömür oluyor. Lakaba gelince... 1961 tarihli ‘Mahalle Arkadaşları’ filminin Yenikapı’daki setinde yolun ortasında bir minibüs duruyor. Erksan, “Bu, kaldırılsın,” diyor. Geçgel, birkaç kişinin kaldırabileceği arabayı kenara geçip çekim yolunu açıyor. Erksan’ın yorumu, “Amma da güçlü kuvvetli adam, Godzilla mübarek!” oluyor. Bu ünlü set amirinin çok da başarılı bir koleksiyoncu olması sonucu bu zamana kadar korunmuş, akla hayale gelmeyecek icatlar, fotoğraflarla dolu serginin temel maddesi.