Göçmenleri istemeyen tehlikeli algı

Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi’nin (HUGO), “Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum Araştırması”ndan çarpıcı sonuçlar çıktı. Araştırma toplumun büyük bölümünün Suriyeli sığınmacılardan rahatsız olduğunu ortaya koyuyor.
HUGO, Türkiye’deki Suriyelilerin Türkiye’de kalma eğilimlerini ve yerel halkın Suriyelilerle ilgili düşüncelerinin araştırıldığı, bugüne kadar yapılmış en kapsamlı çalışmaya imza attı. Araştırmada, Suriye sınırındaki Gaziantep, Kilis ve Hatay ile bölge dışındaki İstanbul, İzmir ve Mersin’de 72’si Suriyeli, 72’si yerel halktan olmak üzere 144 kişiyle, “derinlemesine mülakat” yapıldı. Ayrıca 20 ilde bin 501 kişi ile “Türkiye’deki Suriyeliler Algısı” isimli bir kamuoyu araştırması yapıldı. Araştırmadan çıkan sonuçlar özetle şöyle:

60 bin bebek doğdu
* Ekim 2014 itibarıyla Türkiye’de 1 milyon 565’ini aşkın Suriyeli sığınmacı yaşıyor. Bunların yalnızca yüzde 13-14’ü 10 ildeki 22 mülteci kampında kalıyor. 1.3 milyon Suriyeli ise Türkiye’nin 9 ili hariç tüm illerine yayılmış durumda.
* Türkiye’deki Suriyelilerin yalnızca yüzde 57’si yani 900 bini kayıtlı.
* Yüzde 53.3’ü 17 yaş altında ve Nisan 2011-Ekim 2014 arasındaki 3.5 yılda doğan Suriyeli bebek sayısı en az 60 bin.
* Suriyeli çocuklar ve gençlerin okullaşma oranı ise yüzde 15-20 civarında.
* Ağustos 2014 itibarıyla Türkiye, Suriyeliler için toplam 4.5 milyar dolarlık harcama yaptı.

‘ÜLKELERİNE DÖNSÜNLER’

* Türk toplumunun Suriyeliler konusundaki toplumsal kabul düzeyi son derece yüksek. Bu anlamda Ak Partililerle HDP/BDP’nin; CHP’lilerle de MHP’lilerin görüşleri benzerlik gösteriyor. Ak Parti ve HDP/BDP’liler, Suriyelilere daha “sahiplenici” bakıyor.
* Türk toplumunun yüzde 64.6’sı “Suriyeli sığınmacıların dinine, diline, etnik durumuna bakılmaksızın kabul edilmesi insanlık görevimizdir” diye düşünüyor. Ancak, “Sığınmacılar savaş devam ediyor olsa bile ülkelerine geri gönderilmelidir” şeklinde düşünenlerin oranı da yüzde 30.6. Bu yanıtı verenlerin arasında en yüksek kesimi CHP ve MHP’liler oluşturuyor.

‘ONLAR ETNİK KARDEŞLERİMİZ’

* “Suriyeli sığınmacıları kabul etmemiz din kardeşliğimizin gereğidir” diyenlerin oranı 52.9; “Suriyeli sığınmacılar etnik yönden kardeşimizdir, kabul edilmeleri gerekir” diyenlerin oranı 42.1; “Suriyeli sığınmacılar bizi ilgilendirmez, uzak durulmalıdır” diyenlerin oranı 41.6; Bu durum Suriye’nin iç işidir, sığınmacıların kabul edilmemesi gerekirdi” diyenlerin oranı 41.6; “Suriyeli sığınmacıların kabulü ülkemizin yararınadır” diyenlerin oranı ise 16,6 oldu.
* Katılımcıların yüzde 72.2’si Suriyelileri “zulümden kaçan”, “Türkiye’deki misafirlerimiz” ve “din kardeşlerimiz” olarak nitelerken, yüzde 26’sı “bize yük olan insanlardır” ve “asalaklar-dilenciler” olarak görüyor.

‘İŞİMİZİ ALIYORLAR’

* 1.5 milyon sığınmacıya bakılmasının Türkiye ekonomisine zarar verdiğini düşünenlerin oranı yüzde 70.7; “Türkiye’de yardıma muhtaç yüksek sayıda vatandaş varken vergilerimin Suriyeli sığınmacılara harcanmasına karşıyım” diyenlerin oranı ise 60.2.
* Katılımcıların yüzde 68,3’ü Suriyeli sığınmacılar için herhangi bir kuruluşa ayni ya da nakdi yardımda bulunmamış.
* Suriyelilerin Türklerin işlerini elinden aldığını düşünenlerin oranı yüzde 56.1. Bu oran sınır şehirlerinde yüzde 68.9’a çıkıyor.
* Katılımcıların yüzde 47.4’ü Suriyeli sığınmacılara kesinlikle çalışma izni verilmemesi gerektiğini düşünüyor.
* Suriyelilere üniversite de dâhil, her türlü eğitimin verilmesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 35.4 iken; hiçbir şekilde eğitim verilmemesi gerektiğini kaydedenlerin oranı yüzde 27.5.

‘HUZURU BOZUYORLAR’

* Suriyeli sığınmacıların bulundukları yerde şiddet, hırsızlık, kaçakçılık ve fuhuş gibi suçlara bulaşarak toplumsal ahlak ve huzuru bozduğunu düşünenlerin oranı 62.3.
* Bazı Suriyeli sığınmacılara, suç işledikleri gerekçesiyle gösterilen yoğun tepkilerle ilgili olarak, gösterilen tepkinin yanlış olduğunu düşünenlerin oranı yalnızca yüzde 13.9.

‘KOMŞUM OLMASINLAR’

* Türkiye’ye bundan sonra kesinlikle sığınmacı kabul edilmemesi gerektiğini düşünenlerin oranı ise 57.4.
* Sığınmacıların sadece kamplarda yaşaması gerektiğini söyleyenlerin oranı yüzde 73.3; “Sığınmacılar, sınır boyunda Suriye topraklarında tampon bölge oluşturularak orada kurulacak kamplarda bakılmalıdır” diyenlerin oranı ise 68.8. Bu fikre en sıcak bakanlar MHP’liler, en soğuk bakanlar ise HDP/BDP’liler oldu.
* Türklerin Suriyelilerle kültürel olarak aynı olduğunu düşünenlerin oranı sadece 17.2.
* Katılımcıların yüzde 49.8’i, Suriyeli biri ile komşuluk yapmanın kendisini rahatsız edeceğini dile getiriyor. Bu kesimin yüzde 52.3’ü Suriyelilerin kendisine ve ailesine zarar vereceğini düşündüğünü söylüyor.

‘DEVLET İYİ YÖNETEMEDİ’

* Katılımcıların yüzde 54.9’u, Suriyelilerin savaş bittikten sonra ülkelerine geri dönmelerini beklediklerini söylüyor.
* Suriyelilerin Türkiye’de kalmasının toplumsal sorunlara yol açacağını düşünenlerin oranı 76.5, Türk toplumuna uyum sağlayacaklarını düşünenlerin oranı ise 20.6.
* Suriyelilerle birlikte Türkiye’nin nüfusunun artmasının, Türkiye’nin daha güçlü devlet olmasını sağlayacağını düşünenlerin oranı sadece yüzde 12.3.
* Devletin Suriyeli sığınmacılarla ilgili iyi bir yönetim ortaya koyamadığını düşünenlerin oranı yüzde 49.7.