2023’e eğitim damga vuracak

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ilk kalkınma planı olan 2019-2023 dönemini kapsayan On Birinci Kalkınma Planı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Kalkınma Planı’nda okul öncesinden üniversite eğitime dair bir dizi hedef yer alıyor. “Politika ve Tedbirler” başlığı altında eğitimle ilgili dikkat çeken maddelerden bazıları şöyle:

- Fırsat eşitliği temelinde, tüm kademelerde eğitime erişim sağlanacak.

- Erken çocukluk eğitiminde 5 yaş zorunlu eğitim kapsamına alınacak, esnek zamanlı ve alternatif eğitim modelleri oluşturulacak; bu amaçla ihtiyaç duyulan ilave derslikler yapılacak.

- Tüm eğitim kademeleri itibarıyla plan döneminde tekli eğitime geçilecek; bu amaçla ilave derslikler yapılacak.

- Yeni derslik yapımı planlamasında, derslik inşa edilmesi planlanan yerdeki diğer eğitim binalarının verimli kullanımı dikkate alınacak, atıl vaziyetteki eğitim binalarının kullanımı öncelenecek.

- Tüm eğitim kademelerinde okullaşma ve tamamlama oranları artırılacak, devamsızlık oranları azaltılacak. 2018 itibariyle 5 Yaş Net Okullaşma Oranı yüzde 75,1; Tekli Eğitimdeki Öğrenci Oranı ilkokulda yüzde 58,7; ortaokulda yüzde 66,4; lisede ise yüzde 93,2. 2023’te tüm bu oranların yüzde 100’e çıkarılması hedefleniyor.

Öğrenciye yemek

- Çocukların ruhsal ve bedensel gelişimlerini gözeten eğitim ortamları oluşturulacak.

- Eğitim yapıları teknolojiye ve çevreye uyumlu, güvenli, ekonomik, estetik, erişilebilir, standartları ve kalitesi yüksek bir mimaride tasarlanacak.

- Tüm eğitim kademelerinde öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine uygun tasarım ve beceri atölyeleri kurulacak.

- Tüm eğitim kademelerinde okulların niteliği ve imkânları artırılarak, okullar arası başarı farkı azaltılacak.

- Dezavantajlı bölgelerden başlayarak okul yemeği uygulamasına geçilecek.

- Milli, manevi ve evrensel değerler esas alınarak küresel gelişmelere ve ihtiyaçlara uygun eğitim içerikleri ve öğretim programları hazırlanacak.

- Tüm eğitim kademelerinde öğrencilerin matematik ve Türkçe yeterlilikleri artırılacak.

- Matematik ve Türkçe öğretim programları güncellenecek.

- Temel eğitim ve ortaöğretim kademesinde ders çizelgeleri yeniden yapılandırılacak.

Meslek kanunu yolda

- Teknolojiye erişimin sağlanması amacıyla okullara ağ altyapısı ve etkileşimli tahta kurulacak.

- Yabancı dil eğitimine ilişkin materyaller zenginleştirilecek, dinleme, konuşma, okuma ve yazma alanlarındaki becerilerin tümünü ölçmeye yönelik sistem geliştirilecek.

- Özel eğitim hizmetinin yaygınlaşması için mobil platformlar kurulacak.

- Özel yetenekli çocuklar için Eğitim, Bilim ve Değerlendirme Kurulu oluşturulacak.

- Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarılacak.

- Okul yöneticiliği profesyonel bir meslek haline getirilecek ve yönetici eğitimi akreditasyon yapısı oluşturulacak.

- Ehliyet ve liyakat temelli kariyer sistemi hayata geçirilecek.

- Yatay ve dikey kariyer basamaklarına yönelik lisansüstü düzeyde mesleki uzmanlık ve gelişim programları açılacak.

- Eğitim sistemine ilişkin veri tabanlarının bütünleştirildiği eğitsel veri ambarı oluşturulacak, veriler yapay zekâ teknolojileriyle işlenecek.

- Hayat boyu öğrenme anlayışı toplumun tüm kesimlerine yaygınlaştırılacak.

- Sahip oldukları koşul ve öncelikler dâhilinde okulların gelişimleri izlenecek ve değerlendirilecek.

- Okul gelişim planı hedefleriyle uyumlu ve fırsat eşitliği temelinde okulların gelişimini destekleyecek biçimde kaynak tahsis edilecek ve hesap verebilirlik düzeyi artırılacak.

- Öğretmen-veli-okul arasındaki etkileşim ve uyum güçlendirilecek.

- Sosyoekonomik dezavantajlı ve suça sürüklenme riski olan çocuk ve gençler ile ailelerine yönelik rehberlik ve danışmanlık hizmetleri güçlendirilecek.

Hedef, ilk 100

- Yükseköğretimde çeşitliliğinin artırılması sağlanacak.

- Japonya örneği incelenerek kadın öğrencilerin kabul edildiği kadın üniversiteleri kurulacak.

- Dünya akademik başarı sıralamalarında 2023 yılı itibarıyla en az 2 üniversitenin ilk 100’e ve en az 5 üniversitenin de ilk 500’e girmesi sağlanacak.

- Öncelikli sektörler başta olmak üzere plan döneminde doktora mezun sayısı yıllık ortalama 15 bine çıkarılacak.

- Akademik personellerin atama ve yükselme kriterleri alt sınırı merkezi olarak yükseltilecek.

- Mezuniyet sonrasında doğrudan meslek icra yetkisi veren yükseköğretim programlarında asgari başarı puanı şartı uygulaması genişletilecek.

- Vakıf yükseköğretim kurumlarının eğitim ve öğretim süreçleri, akademik ve idari yapılanmaları, denetleme ve mali hususlarına yönelik düzenlemeler yapılacak.

- Özel üniversite mevzuatı hazırlanacak.

- Vakıf yükseköğretim kurumlarının akademik personelinin mali ve sosyal haklarının asgari düzeyinin devlet üniversitelerindeki eşdeğer kadrodaki personelle aynı seviyeye getirilmesi için düzenleme yapılacak.

- Yükseköğretim sistemindeki nitelikli uluslararası öğrenci sayısı artırılacak. Nitelikli yabancı uyruklu akademisyenlerin toplam istihdamı oranı içindeki payı artırılacak.

- Yabancı dilde eğitim veren programların sayısı artırılacak, yükseköğretim kurumlarının uluslararası öğrencilere yönelik barınma imkânları geliştirilecek ve uluslararasılaşmada kurumsal kapasite artırılacak.

SINAVLARDA DÜZENLEME

- Her öğrencinin akademik ve diğer faaliyetlerine ilişkin kayıtların tutulduğu e-dosya oluşturulacak.

- Ölçme ve değerlendirme sistemi yeterlilik temelli etkinleştirilecek.

- Eğitim sisteminin öğrenciler üzerinde yarattığı baskıyı azaltmak amacıyla kademeler arası geçişlerde uygulanan sınavlarda düzenlemeler yapılacak.

- Mesleki ve Teknik Eğitimde Üretime Yönelik Yapısal Dönüşüm ve İstihdam Seferberliğine başlanacak.

- Öğrencilerin meslek alanları arasında geçişlerinin sağlanabilmesi ve farklı mesleklere ilişkin kazanımlar elde edebilmeleri için birden fazla dalda sertifikasyon almaya imkân tanıyan çoklu mesleki beceri altyapısı oluşturulacak.

- Öğrencilerin buluş, patent ve faydalı model başvurusu yapmaları teşvik edilecek.

- Mesleki ve teknik eğitim mezunlarının mesleki eğitim alanları ve seviyelerine göre farklı ücret uygulaması teşvik edilerek istihdamlarına öncelik verilecek.

- Öğretmene ve öğrenciye yönelik fiziksel ve duygusal şiddet önlenecek, madde ve teknoloji bağımlılığıyla mücadele edilecek, sağlıklı yaşam kültürü konularında aile farkındalığı artırılacak.