Atlar yere yığılsa da fayton turu sürüyor

Adalar’da fayton çeken atların aşırı yük, fazla çalıştırılma ve yetersiz bakım şartları nedeniyle ölümüne dair tepkiler sürerken önceki gün de Büyükada’da bir atın daha yere yığılmış yatar haldeki görüntüsü ortaya çıktı. Yaklaşık 1 dakikalık görüntüde oldukça zayıf olan bir atın yerde kendine gelebilmesi için üzerine su döküldüğü görülüyor. Görüntünün devamına ise faytoncular izin vermiyor. Ancak bu görüntü Adalar için oldukça sıradan. 5 yıldır adanın çeşitli noktalarında çatlayarak ölen atlar gündeme geliyor ve hayvanseverler bu zulmün önlenmesi için yetkilileri harekete geçmeye çağırıyor. Ama hiçbir sonuç çıkmıyor.

Elektrikli fayton

6 yıl önce konuyu görüşen İstanbul Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) Adalar’daki fayton taşımacılığına ilişkin hazırladığı raporda, atların sağlık, bakım ve beslenme ihtiyaçlarının karşılanmadığına dikkat çekimişti. Raporda faytonların turistik ve nostaljik araç olması gerekirken toplu ulaşım aracı olarak kullanıldığına dikkat çekilmişti. Rapor doğrultusunda Büyükada, Heybeliada ve Burgazada’da 40 tane elektrikli faytonun faaliyete başlamasına karar verilmişti. Ancak bu kararlar uygulamaya geçmedi. Adalar Kaymakamlığı’na bağlı Hayvan Sağlık Zabıtası Komisyonu da geçtiğimiz 13 Şubat’ta 6 maddelik bir tebligat yayınlayarak adalarda motorsuz araca geçilmesi, sadece lunapark bölgesinde turistik amaçlı fayton hizmeti verilmesini kararlaştırmıştı.

Ulaşım aracı olmasın

Tebligatta, tek ulaşım aracı olması sonucu Adalar’da kapasitenin üzerinde at olması gibi sebeplerle faytonların ulaşım aracı olmaktan çıkarılması öngörülmüştü. Fakat bu bahar ve yaz dönemine de adalar yine mevcut faytonlarla girdi. Adalar Kent Konseyi’nden Ali Erkurt, “19. yüzyıldan beri de bu şekilde ulaşım sağlanıyor. Ama zaman içerisinde adalar turistik eğlence merkezi haline geldi. Bazı faytoncular işi tamamen ticarete döktü. Eskiden daha fazla atlarıyla ilgilenirlerdi ama talep artıkça atların bakımı ikinci planda kaldı. Bunun önünde denetimlerle geçilebilir fakat denetimler yeterince yapılmıyor. Hayvanseveler ya da hayvan hakları savunucuları ise faytonun tamamen kaldırılmasını istiyor. Ama bun doğru bulmuyoruz. Çünkü faytonlar adanın kültürel mirası” diye konuştu.

‘Hayvanlara eziyet arttı’

20 yıllık ada sakini Abdullah Onay da, “Yıllar geçtikçe adaya ilgi artıyor ve adaya ilginin artmasıyla birlikte hayvanlara eziyet de artmış durumda. Vicdan sahibi olan biri zaten buna göz yummaz” dedi.

‘Yılda 600-700 at ölüyor’

Faytona Binme Atlar Ölüyor inisiyatifinden Elif Ertürk, belediyenin yıllık 400 atın öldüğü bilgisini verdiğini savunarak, “Ama bu sayının dışında da farklı bölgede at cesetleri görülüyor. Bu da yaklaşık yılda ortalama ölen at sayısının 600-700 olduğunu gösteriyor. Ortalama ömürleri 20 yıl ama bu koşullarda çalışan atlar 3-4 yıl içerisinde ölüyor” dedi. Faytoncular Odası Başkanı Hıdır Ünal ise şunları söyledi: “İnsanların tek geliri bu atlar ve bu yüzden atlara gereğinden daha fazla özen gösteriyorlar. Dünkü görüntülerdeki at da çok çalıştırıldığı için değil epilepsi hastası olduğundan baygınlık geçirdi. Veterinerlerimiz gerekli müdahaleyi yaptı durumu şu an iyi. Atlar sırayla sefere çıkıyor ve her at günde 4 saat çalışıyor.”