AYM'den 'oda başkanları' kararı... Seçilmeyenlerin göreve dönmesi eşitliğe aykırı

AYM’nin kararının gerekçesi, dün Resmi Gazete’de yayımlandı. TBMM’de 21 Kasım 2018’de TOBB ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Düzenlemeyle milletvekili ve mahalli idareler seçimlerinde, adaylık için görevinden ayrılan TOBB Başkanı ve yönetim kurulu üyeleri ile oda ve borsa yönetim kurulu başkan ve üyelerinin aday olamadıkları veya seçilemedikleri takdirde eski görevlerine dönebilmelerine imkan tanındı. CHP düzenlemenin anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla AYM’de dava açtı. AYM, iptal davasını 11 Nisan 2019’da görüşerek düzenlemeyi anayasanın 10. ve 67. maddelerine aykırı bularak iptal etti.

AYM incelemesinde, “adaylığın veya seçimin kaybedilmesi hâlinde göreve dönme imkânı” tanıyan kuralın, seçilme hakkının kullanımı bakımından, 5174 Sayılı Kanun kapsamındaki meslek kuruluşlarının yönetim organlarında görev alanlar ile diğer kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının yönetim organlarında görev alanlar arasında, “bir farklılık” yarattığını tespit etti. Kararın gerekçesinde, benzer durumda olanlardan bir kısmı lehine getirilen farklı bir düzenlemenin, “bir ayrıcalık” niteliğinde olmaması için “nesnel ve makul bir temele dayanması ve ölçülü olması” gerektiğine işaret edildi. Kararda, “Seçilme hakkını kullanmada, bütün kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları yöneticileri için geçerli olan, genel bir sınırlama olarak görevden çekilmiş olma şartı bulunurken, özel hükümle göreve dönme imkânı tanınmak suretiyle 5174 sayılı Kanun kapsamındaki meslek kuruluşları yöneticileri hakkında farklı düzenleme öngörülmüştür. İptali talep edilen kuralla getirilen farklı düzenleme, seçilme hakkı yönünden eşitlik ilkesine aykırıdır” denildi.