DOĞU SALLANDI DEPREM VAN’I VURDU 7,2

Günlerdir terör haberleriyle yas tutan Türkiye, dün Doğu Anadolu Bölgesi’nde meydana gelen Van merkezli depremle sarsıldı. Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü’nün önce 6.6, daha sonra revize ederek 7.2 olarak açıkladığı merkez üssü Van’ın Tabanlı köyü olan depremde Başbakanlık açıklamasına göre merkezde 10; Erciş ilçesinde de 20-25 bina çöktü. Yerel kaynaklar ise Van’da iki öğrenci yurdu ve bir otelin Erciş’te de bir öğrenci yurdu ve otelin çöktüğünü bazı belde ve köylerde onlarca binanın yıkıldığını ifade etti. Çevre illerden Bitlis’te de yıkıma neden olan, Kuzey Irak ve Ermenistan’a kadar hissedilen depremde yaklaşık 50 binanın çöktüğü ve 1000 binanın da hasar gördüğü tahmin edilirken ölü ve yaralı sayısı konusunda da resmi açıklama yapılamadı. Yıkılan binalara göre 500 ila 1000 kişinin yaşamını yitirmiş olabileceği tahmin ediliyor.

13.41’de oldu
Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü’nün büyüklüğünü önce Richter ölçeğine göre 6.6 olarak açıkladığı, daha sonra 7.2 olarak revize ettiği, Erzurum Atatürk Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi’nin 6.9, ABD’deki Jeolojik Araştırmalar Merkezi’nin de 7.4 olarak açıkladığı sarsıntı yerin 5 km altında 13.41’de meydana geldi.
Van merkez, Erciş ve Muradiye ilçeleri ile çevre illerden Bitlis’te yıkıma neden olan deprem, Hakkari ve Erzurum’da şiddetli olmak üzere Ağrı, Iğdır, Muş, Bingöl, Tunceli, Batman, Şırnak, Mardin, Diyarbakır, Siirt ve Şanlıurfa ile Irak’ın kuzeyindeki Duhok ve çevre yerleşim birimleri Ermenistan’a kadar geniş bir coğrafyada hissedildi.

Yüzeye yakın
Yüzeye yakında olması nedeniyle yıkıcı etkisi büyük olan deprem sırasında telefonlar sustu, elektrikler kesildi. Depremle birlikte sokağa fırlayan vatandaşlar artçı şokların devam etmesiyle paniğe kapıldı. Birçok kişi araçlarla kenti terk etmeye çalıştı.
Van merkezde en büyük yıkım Vali Konağı’nın da bulunduğu Cumhuriyet Caddesi ile Kazım Karabekir Caddesi’nde yaşandı. İlk bilgilere göre merkezde 10 bina ile bir otel ve Maraş Caddesi üzerinde öğrencilerin kaldığı ev yıkıldı. Enkaz altında kalan çok sayıda öğrencinin kurtarılması için ekipler çalışma başlattı. Mahallelerde de çok sayıda binanın yıkıldığı ve ağır hasar gördüğü öğrenildi.
Van kent merkezinde yıkılan binaların enkazından ölenlerin cesetleri çıkmaya başladı. Enkazlarda arama kurtarma çalışması yapan ekiplerin verdiği ilk bilgilerde ölü sayısının 25, yaralı sayısının da 100’ü bulduğu ifade edildi. İl merkezinde jandarma ile çevik kuvvet ekipleri, yıkılan binalara vatandaşların girmesini engellemek için güvenlik önlemi aldı.
Van Belediye Başkanı Bekir Kaya, “Kent merkezinde çöken binalar var, minareler var. Hastanelerde ambulanslar sürekli yaralı taşıyor. Vatandaşlar soğukkanlı olmalı, panikten dolayı birçok yere ulaşamıyoruz. Özellikle Erciş ve Muradiye ilçelerinde durumun daha ciddi olduğu duyumlarını aldık” dedi. Bitlis’te 400 yıllık bir caminin de minaresinin yıkıldığı belirtildi.


Hastaneler boşaltıldı
Enkaz altından yaralı çıkarılanlarla şoka giren ve sinir krizi geçiren birçok kişi ambulanslarla hastaneye kaldırıldı. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde, artçı sarsıntıların devam etmesi nedeniyle hastalar bahçeye taşındı.



BİTLİS’TE DE CAN KAYBI


Deprem Bitlis’te de büyük hasara neden oldu. Adilcevaz ilçesine bağlı Aydınlar Beldesi’nde çok sayıda ev çökerken, enkaz kaldırma çalışmaları sırasında 9 yaşlarında bir kızın cesedi çıkarıldı. Bitlis kent merkezi ile bazı belde ve köylerde de büyük hasar meydana geldi.
Bitlis Valisi Nurettin Yılmaz, Arapköprüsü mevkisinde de yolda seyreden bir aracın üzerine deprem sırasında kayaların yuvarlandığını ve araçta bulunanların hafif yaralandığını belirtti.
Yılmaz, “Köylerde maddi hasar olduğu ve evlerin yıkıldığı bilgisini aldık. Öte yandan iş makinelerini ve ambulansları Van’a gönderdik. 4 ambulans yola çıktı. 2 ambulans da Van’a gitmek üzere Muş’tan hareket etti. Sivil savunma ekiplerimizi de Aydınlar beldesine gönderdik” dedi.

Erzurum’da hissetti
Deprem merkezde şiddetli olmak üzere Erzurum’da da hissedildi, evlerde eşyalar yıkıldı. Depremzedeler “Deprem en az Van kadar hissedildi. 30 sn sürdü, eşyalar yıkıldı. Merkez üssü Erzurum zannedildi. Burada da panik hakim” dedi.
Horasan Kaymakamı Emre Çınar, sarsıntı nedeniyle vatandaşların evden sokaklara çıktığını anlatarak, ilk belirlemelere göre herhangi bir can ve mal kaybının yaşanmadığını bildirdi. Hınıs Kaymakamı Hakan Özarslan “Depremi 10-15 saniye hissettik. Şuanda bize ulaşan bir olumsuzluk yok. Arkadaşlarımız sahada araştırma yapıyor. Karayazı’da herhangi bir sıkıntı yok. Köylerde araştırmaları başlattık. Hastanelere de intikal eden bir durum yok. İlçe merkezinde de olumsuz bir durum yok” diye konuştu.

Asfalt yarıldı
Depremin hissedildiği Muş’taki hastaneler de boşaltıldı. Muş Devlet, Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanelerinde tedavi gören hastalar, depremle birlikte bahçeye fırladı.
Serum şişeleriyle bahçeye çıkan hasta ve yakınları, depremin çok şiddetli olduğunu, kapıların açılıp kapandığını söyleyerek, korktukları için dışarıya çıktıklarını söyledi.
Muş’un Bunalık ilçesinde bir minarenin yıkıldığı, Muş-Bulanık karayolunun deprem sırasında asfaltın yarıldığı bildirildi.
Muş Valisi Ali Çınar, “Bize ulaşan can kaybı yok. Yalnızca Bulanık ilçesinin Sarıpınar beldesinde bir caminin minaresi evlerin üzerine yıkıldı. Bu olayda da şans eseri ölen ve yaralanan olmadı” dedi.Bulanık Kaymakamı Ferit Görükmez ise Adıvar köyünde bir caminin minaresinin yıkıldığını, bu nedenle bazı ev ve iş yerlerinin zarar gördüğünü ifade etti.


EN BÜYÜK YIKIM ERCİŞ’TE

Deprem merkezi Erciş’te büyük apartmanlar çökmüş, yaralılar sokakta perişandı. Elektrik kesik olduğu
için enkaz çalışmaları jeneratör ve kamyon farlarıyla yürütüldü.



Depremde en ağır fatura Erciş’e çıktı. 59 kişinin yaşamını yitirdiği ilçede 500 vatandaş da yaralandı. Çok sayıda binahasar görürken, bir öğrenci yurdu yıkıldı



Depremin en büyük hasara yol açtığı Erciş İlçesi’nde 20-25 bina yerle bir olurken, yatılı öğrencilerin kaldığı Cami Kebir Öğrenci Yurdu ile kalabalık olduğu belirtilen bir kahvehane yıkıldı. Deprem özellikle Vanyolu ve Beyazıt mahallelerinde ciddi hasara yol açtı. Yurtta 130 öğrencinin barındığı, ancak binada kaç kişinin bulunduğunun belli olmadığı belirtildi.
Bir kısmı hasar gören Devlet Hastanesi, vatandaşların kendi çabalarıyla kurtardığı yaralılarla dolup taştı.

Tek hastane var o da hasarlı
Van-Erciş Karayolu’nda 3 yerde çökme meydana geldi. Bu çökmeler nedeniyle karayolunda ulaşımın güçlükle yapılırken hastanelerin yetersiz kalması nedeniyle çok sayıda yaralı askeri helikopterlerle bölgedeki diğer hastanelere nakledildi. İlk belirlemelere göre ilçe merkezinde ölü sayısı 59’u, yaralı sayısı 500’ü buldu.
Bazı camilerin de minarelerinin yıkıldığı ilçede, arama kurtara çalışmalarının zor şartlar altında sürdüğü kaydedildi.
Depremin ardından Van Ferit Melen Havaalanı’nın da hasar gördüğü öne sürüldü. Ancak daha sonra gelen bilgilerde artçı sarsıntılar nedeniyle inişlere izin verilmediği, uçakların başka alanlara yönlendirildiği belirtildi.
Erciş Belediye Başkanı Zülfikar Arapoğlu, “Çok sayıda bina yıkıldı, çok sayıda ölümüz ve yaralımız var. Anlatılacak gibi değil, çok korkunç bir sarsıntıyla kendimizi dışarıya attık. Her yer toz duman içerisindeydi. Binalar yıkılmıştı. Hastaneler çok yoğun. Araç sıkıntısı çekiyoruz. Acil yardım bekliyoruz. Çevre illerden çok acil yardım bekliyoruz. Şehir merkezinde bile çok yıkıntı olduğuna göre köylerde bu sayı çok fazladır. Çok acil çadır, sağlık ekibi ve kurtarma ekibi istiyoruz. İmkanlarımız kısıtlı. Fazla ambulansımız yok. Bir tane hastanemiz var, o da hasarlı şu anda. Sağlık ocakları da yeterli değil. Çünkü çok sayıda yaralı ve ölü var” dedi.
Çelebibağ Belde Belediye Başkanı Veysel Keser de NTV’ye bağlanarak “Onlarca çok katlı bina yıkıldı. Ayakta olanlar da yıkılmak üzere. Hastane hasarlı. Bir bölümünde hasar var diğer bölümü hizmet vermeye çalışıyor. Ambulans hizmeti yetmiyor. İnsanlar moloz yığınları altında can çekişiyor. Sesler geliyor. Kimseye ulaşamıyoruz. Caddeler üzerindeki çoğu binalar yıkılmış. İki otel yıkılmış, öğrenci yurtları yıkıldı. Her yerde 30-40 kişi insanlar enkaz başında” açıklamasını yaptı.


Üniversiteye 1 hafta ara


Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde (YYÜ), kentte yaşanan 7.2’lik depremin ardından eğitime bir hafta ara verildi. YYÜ Rektörü Prof. Dr. Peyami Battal, sadece kampüs içinde 3 binada hafif çaplı hasar olduğunu, yaralanma veya can kaybı yaşanmadığını bildirdi. Battal, “Öğrencilerimizin hepsinin durumu iyi aileleri rahat olsun. Çevre merkezlerle görüşüyoruz. Öğrencilerimizin mağdur olmamaları için elimizden geleni yapacağız. İsteyenleri buradaki emniyetli binalara yerleştireceğiz. İsteyenler için çadır kuruyoruz uygun yerlere. Çevre illerin yetkilileriyle görüşüyoruz, isteyenleri oraya yönlendireceğiz. Aileler merak etmesin. Hiçbir öğrencimizin burnu bile kanamadı” diye konuştu.



10 saat içinde 104 artçı sarsıntı

Van Tabanlı merkezli olarak 7.2 büyüklüğündeki yıkıcı depremin ardından depremin meydana geldiği 13.41’den gece yarısı 24.00’a kadar 104 artçı sarsıntı meydana geldi. Kurtarma çalışmalarının devam ettiği bölgede paniğe sebep olan artçıların büyüklüğü 2.7 ile 5.7 büyüklüğünde değişti.
Kandilli Rasathanesi internet sitesinde yer alan bilgilere göre, 13.41’de Tabanlı köyünde meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki depremin ardından iki saat içinde 16 artçı deprem daha yaşandı. Tabanlı köyündeki depremden 7 dakika sonra Ilıkkaynak’ta 5.4’lük 15 dakika sonra da Gedikbulak’ta 5.5 büyüklüğünde sarsıntı oldu. Artçılar Kurubaş’ta 4.7, Halkalı’da 4.3 ve 5.5, Güvençli’de 4.3, Özyurt’ta 2.9, 3.8, 4.2 ve 4.3, Yukarıgölalan’da 4.1, Kuşçu Muradiye’de 3.7, Çolpan’da 4.0, Mollakasım’da 3.7, Durukkaş Muradiye’de 3.6 büyüklüğünde olmak üzere devam etti. Bitlis ve Muş’un çeşitli ilçelerinde de artçı sarsıntılar yaşandı. Rasathane yetkilileri, artçıların devam edeceğini ifade etti. Öte yandan Marmara Bölgesi’nde Yalova yakınlarında da 2.7 büyüklüğünde bir deprem gerçekleşti. Ana depremin derinliğinin 5 km olduğu ifade edilen Rasathane kayıtlarında, ilk artçı depremin de derinliği 9 km olarak açıklandı.






Gaz ve su kesildi
Doğalgaz boru hattında meydana gelen sızma nedeniyle Van’da doğalgaz akımı da kesildi. Polis, şehir merkezinde yaptığı anonslarla sigara içilmemesi yönünde uyarılarda bulunurken, bazı mahallelerde su boru hatlarında meydana gelen patlama nedeniyle şehrin bazı kesimlerine su verilemedi.



Öğrenciler derste yakalandı


Iğdır’da depremin etkisiyle birlikte dershanelerde okuyan öğrenciler sokaklara döküldü. Iğdır’da sarsıntı sırasında bir dershaneden çıkmayan çalışan öğrencilerden ikisi bayıldı. Emniyet Müdürlüğü cadde ve sokaklarda anons yaparak halkın bir süre evlerini boşaltmalarını istedi. Iğdır Valisi Amir Çiçek, Iğdır’da depremin can ve mal kaybına yol açmadığını, köylerde ve şehir merkezinde araştırmaların devam ettiğini belirterek “İlk belirlemelerimize göre can ve mal kaybı olmadı. Biz yine de her konuyu araştırıyoruz” dedi.






Yine iletişim krizi


Van’da yaşanan depremin ilk dakikalarında iletişimde ciddi sıkıntı yaşandı. Cep telefonlarından iletişim, bölgeye gelen ve bölgeden yapılan yoğun arama trafiğinin etkisiyle kilitlendi. Aynı anda yapılan binlerce çağrıyı kaldıramayan baz istasyonları kısa süreliğine kısmi olarak çalıştı. Aramaların azalmasıyla birlikte iletişimde yaşanan sorunun azaldığı bildirildi. Bölgede baz istasyonu sayısı, yoğun nüfuslu yerlere göre daha düşük yoğunluk olduğundan dolayı nispeten daha az sayıda. Bu yüzden cep telefonu operatörleri deprem bilgisiyle birlikte bölgedeki altyapısını güçlendirme adına mobil araç, jeneratör ve ek kadro desteği sağlama yoluna gitti. Türk Telekom sabit hat tarafında ise herhangi bir sorun yaşanmadığını, internet hatlarında kopukluk olmadığı bilgisini verdi.

EKONOMİ SERVİSİ