Hasankeyf tarihi ve önemi
29.04.2018 - 14:36 | Son Güncellenme:
Dicle nehrinin ikiye ayırdığı tarihi bir ilçe olan ve insanlık tarihinin en eski yerleşim yeri sayılan Hasankeyf, Batman il sınırları içerisinde yer alır. Şehrin yakınlarında kurulacak bir barajdan ötürü sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıya olna tarihi şehir 12 bin yıldır zamanın yıpratıcılığına dayanmayı sürdürmektedir. Hasankeyf’le ilgili bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Hasankeyf’in tarihi
Hasankeyf’in tarihinin milattan önce 8. yüzyıla dayandığı tahmin edilmektedir. Bölgede sahip olduğu merkezi konum ve Dicle Nehri kıyısında kurulmuş bir şehir olmasından dolayı birçok ulusa asırlarca ev sahipliği yapmış olan Hasankeyf günümüzde yerli/yabancı turistler tarafından büyük ilgi görmektedir. Hasankeyf tarih boyunca sırasıyla 350 yıl gibi bir süre Bizans hakimiyetinde olan Hasankeyf daha sonra Emevi, Abbasi, Hamdani, Mervani, Artuklu, Eyyubi ve Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Hasankeyf en önemli dönemini Sultan Alparslan'ın beylerinden olan Artuk Bey' in kurduğu Artuklular’ın başkenti olduğu zamanda yaşamıştır. Hasankeyf, Dicle Nehri’nin yakınında kurulması sebebiyle gerek tarımsal gerekse de ticari anlamda tarih boyunca bölgenin önemli hinterlandlarından birisi olmuştur.
Hasankeyf’in anlamı
Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Hasankeyf' in farklı dillerde söylenişleri vardır. Bu tarihi ilçeye Süryaniler Hesna Kepha, Araplar Hisn Kafya ve Osmanlılar Hasankeyf isimlerini kullanmışlardır. Kelimenin orijinalinin hangi dile ait olduğu ise tam olarak bilinmemektedir.
Hasankeyf’in önemi
Hasankeyf dünyada ilk medeniyetlerin kurulduğu bir alanda yer almaktadır. Tarihi ve doğal güzellikleriyle şehir Unesco’nun Dünya Mirası listesinde yer almaktadır. Kenti bir dünya mirası yapan özelliklerinden birisi de fetheden ülkeler, her fetihte şehri yağmalamak yerine her seferinde mimari anlamda yeni eserler inşa etmiştir. Hasankeyf' e milattan sonra hâkim olan beylik ve devletlerin yanı sıra milattan önce hâkim olan Sümerler, Asurlar, Medler, Persler, Babiller, Akadlar bu kentte derin etkiler ve çeşitlilikler bırakmıştır.
Hasankeyf’in tarihi ve doğal güzellikleri
Yüzyıllar boyunca en eski medeniyetlere ev sahipliği yapan Hasankeyf’te tektonik hareketler sonucu oluşmuş 6 bine yakın mağara bulundurmaktadır. Bunun yanı sıra şehrin merkezinde konumlandırılmış devasa bir kale, kalenin üzerinde ise Eyyubilere ait Büyük Saray, Küçük Saray, Ulu Cami, El-Rızk Cami, Koç Cami, Asurlulardan kalma Taş Köprü, Akkoyunlulara ait Zeynel Bey Türbesi gibi tarihi birçok eser bulundurmaktadir. Bu yapılar Hristiyanlık ve İslam kültürü açısından büyük önem taşımaktadır. Hasankeyf 1981 yılında bütünüyle sit alanı ilan edilmiştir. Ancak günümüzde yapımına devam edilen Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali sebebiyle sular altında kalma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu tehdit dolayısıyla devlet yetkilileri tarafından başta Zeynel Bey Türbesi olmak üzere tarihi yapıların korunması için çeşitli çalışmalar yapılmaktadır.
