Liselerde tercih süreci kritik

Liselere geçişte TEOG yerine bu yıl ilk kez uygulanan merkezi sınavın sonuçları önceki gün açıklandı. Önümüzdeki hafta pazartesiden itibaren başlayacak tercih ve yerleştirme süreci için MEB, hazırladığı kılavuzla detayları paylaştı. Fen, sosyal bilimler, proje uygulayan eğitim kurumları ile mesleki ve teknik Anadolu liselerinin teknik programlarına, öğrencilerin tercihleri doğrultusunda Merkezi Sınav Puanı (MSP) üstünlüğüne göre yerleştirme yapılacak.

Yerel yerleştirme ise okulların türü, kontenjanı ve bulundukları yere göre oluşturulan ortaöğretim kayıt alanı ile öğrencilerin ikamet adresleri, devam durumu, tercih önceliği, okul başarı puanı ve yaş kriteri göz önünde bulundurularak yapılacak. Yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullara yerleştirme işlemi, il ve ilçe müdürlüklerince belirlenen liselerin kontenjanlarına yapılacak.

Üç grupta tercih

8. sınıfı başarıyla tamamlayan veya mezun durumundaki öğrenciler, açık liseye gitmek istemiyorsa tercih için başvurmak zorunda. Tercih işlemi öğrenci ve velisi tarafından https://e-okul.meb.gov.tr adresinden veya herhangi bir ortaokul müdürlüğünden yapılacak. Tercihler mutlaka ilgili ortaokul müdürlüklerine onaylatılacak.

Yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullar ekranından tercih yapılmaması durumunda öğrencilere merkezi sınavla öğrenci alan okullar ile pansiyonlu okullar tercih ekranı açılmayacak. Öğrenciler, merkezi sınav puanıyla öğrenci alan okullar, yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullar ve pansiyonlu okullar olmak üzere üç grupta tercih yapabilecek. Merkezi sınava girmeyenler ise sadece yerel yerleştirme ve pansiyonlu okullar olmak üzere iki grupta tercih yapabilecek.

Önce özeller alacak

Özel liseler, merkezi sınav puanı esas alınarak kendi yönetmeliklerine göre öğrenci alacak. Özel liselere kayıt yaptıran öğrenciler için “tercih sistemi”nde ekran açılmayacak. Ancak öğrenci tercih süresi içerisinde kayıtlarını iptal ettirirse tercihte bulunabilecek.

Tüm öğrenciler ilk olarak yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullar ekranından tercih yapacak. Yerel yerleştirme için ilk üç okul; MEB’in belirlediği “kayıt alanı”ndan seçilmek zorunda olacak. Öğrenci, en fazla beş tercih yapabilecek, ancak tercihlerde aynı okul türünden en fazla üç okul seçilebilecek. Yani örneğin sınav puanıyla bir okula yerleşemeyen ancak normal liseye gitmek isteyenler, ya kayıt alanında varsa sadece üç Anadolu lisesi tercih edecek ya da beş okul tercih etmek istiyorsa kalan iki tercihini meslek lisesi ya da imam hatip lisesinden yana kullanacak.

Yerel yerleştirme ekranında yeşil renkle işaretli okullar, “kayıt alanı”nda öğrenci için ikâmet adresinin bulunduğu okulları belirtecek. Mavi renkliler, “komşu kayıt alanı”ndakileri; kırmızı renkliler ise “diğer” yani il içindeki diğer kayıt alanları ile il dışındakileri işaret edecek. Tercih edilen lise bakımından ikâmet adresine göre bulunduğu kayıt alanından okul tercih edenler, komşu kayıt alanındaki ve diğer kayıt alanındaki öğrencilerden avantajlı olacak.

Aynı kayıt alanında bir ortaokulda dönem olarak fazla okuyan da az okuyana göre avantajlı. Yerel yerleştirme için tercih yapanlar, merkezi sınavla öğrenci alan okullar için açılacak ekranla karşılaşacak. Bu ekrandan en fazla beş; pansiyonlu okullar ekranından beş okul tercih edilebilecek.

Sonuçlarda kriz

MEB’in sınav değerlendirmesinde hata yaptığı iddia edildi. Aynı neti yapan öğrenciler arasında ciddi puan farklılıkları olduğu; netleri yüksek öğrencilerin ise daha az puan aldığı öne sürüldü. Bakanlık sonuçların açıklanmasının ardından itiraz için 5 günlük süre tanıdı. Bakanlığın üniversite sınavında olduğu gibi öğrencilerin Türkiye ve il sıralamalarını açıklamak yerine sadece genel ve il düzeyinde yüzdelik dilim olarak değerlendirmesi de ilk kez denenen sistemde, velilerin tercih öncesi sonuçlarını anlamasını zorlaştırdı.

Nakillerle yeni şans

Yerel yerleştirmeyle öğrenci alan okullara tercihte bulunan ve ilk yerleştirmede tercihine yerleşen öğrencilerin nakil dönemlerinde, “kayıt alanından okul” ve “farklı tür” tercih etme zorunluluğu olmayacak. Ancak tercihlerine yerleşemeyenler, yerleştirmeye esas nakil tercihlerinde ilk iki okulu kayıt alanından seçmek kaydıyla en fazla üç okul tercih edebilecek.
Ayrıca yapılan tercihlerde aynı okul türünden en fazla iki okul seçilebilecek. Yerleştirmeye esas nakil tercih başvurularının alınması sürecinde özel liselere de kayıt ve nakil işlemleri yapılabilecek. Nakil başvuruları tercih edilecek okulun boş kontenjanına bakılmaksızın herhangi bir ortaokul müdürlüğüne başvurularak yapılabilecek.

Açık lise riski

Tercihler, okul müdürlüğü tarafından elektronik ortamda onaylanacak. Tercihlerle ilgili varsa her türlü düzeltme elektronik onaylama işleminden önce yapılacak. Onaylama işlemi yapıldığı an tercih işlemi tamamlanmış olacak. Veli, düzeltme ve iptal işlemi için takvimde belirtilen süreler içinde okul müdürlüğüne başvurabilecek.

Tercih yapmayan veya tercihleri doğrultusunda hiçbir tercihine yerleşemeyen öğrenciler, açık öğretim kurumlarına yönlendirilecek. Yerleştirme sonuçları https://e-okul.meb.gov.tr üzerinden açıklanacak.