Masa başı iş yapan boynunu iyi korusun

axgun012.jpg Yanlış duruş, sıklıkla bilgisayar karşısında geçirilen uzun saatler, stres, bazen yanlış uyuma pozisyonu veya yastığın yanlış seçimi bazen de fazla eğilme gerektiren hobiler, boyun ağrılarını beraberinde getiriyor. Tüm bu nedenler, kamburlaşmaya ve boynun öne kavis yapmasına yol açıyor. Özellikle, sürekli bilgisayar başında çalışanlarda sıkça ortaya çıkan boyun ağrılarını; stres faktörünü azaltmak, doğru pozisyonda yatmak, oturmak ve ayakta durmak gibi basit önlemlerle azaltmak hatta tümüyle gidermek mümkün. Stres ve gerginlikten uzak duramayanların ise boyun ağrılarından kurtulması daha uzun sürüyor, zorlaşıyor. Yaşam kalitesini düşürüp, iş gücü kayıplarına yol açan, üstelik her yaş grubunda görülebilen boyun ağrıları da günümüz değişen koşullarıyla birlikte artan ağrılar arasında yer alıyor. İstanbul Tıp Fakültesi Algoloji Bilim Dalı Başkanı, Avrupa Ağrı Teşkilatları Federasyonu Başkanı Prof. Dr. Serdar Erdine, boyun ağrılarıyla ilgili sorularımızı yanıtlamayı sürdürüyor... Hemen fıtık sanmayın - Omurga kafatasının bittiği yerden başlar, kuyruk sokumuna kadar gider. Omurgada özellikle boyun ve bel darbelere çok açık ve hassastır. Boyun sürekli oynatılabildiği için boyun çevresinde kemikler, eklemler, omurilik ve omurilikten çıkan sinirler, disk dediğimiz yastıkçıklar ve kaslar var. Bunlar içinde en sık görüleni kaslardan kaynaklanan ağrılardır. Boyun ağrıları, ani başlayanlar ve kronik ağrılar olarak ikiye ayrılır. Ani başlayan boyun ağrıları, boyun fıtığına bağlı olarak ya da travmayla başlayabilir. Darbelere bağlı olarak, trafik kazası ya da ani ağır kaldırma sonucunda ortaya çıkabilir. Üçüncüsü de kaslar. Kronik ağrılar arasında da en çok görüleni kas ağrılarıdır. Hemen boyun fıtığı demek yanlış. Boyun ağrısı nedir? Kaç tipi vardır? Kaza tetikleyebilir - Kasların içindeki tetik noktalardan kaynaklanan ağrıların en sık görüldüğü bölgelerden biri, boyun ve omuzdur. En çok kasılmaya yönelik olan bölgeler buralardır. O yüzden boyun tutulmalarının nedeni de budur. Buralara dokununca hassasiyet olur. Bu tip ağrıların özelliği kola, başa yayılabilmesidir. Kola yayıldığı zaman çoğu kez boyun fıtığıyla karışabilir hatta ameliyat edilebilir. Hasta örneğin sabah kazık gibi kalkar. Kola vurabilir, boyun kasılabilir. Kas ağrılarına neler yol açar? - Stres birinci faktör olabilir. Boynun ve kolların yanlış kullanımı, ağır kaldırma, perde asma, yukarıya uzanma, trafik kazaları, yanlış yatma, yanlış bilgisayar kullanma gibi boyun kaslarının sürekli yanlış kullanımı en önemli faktörlerden biri. Örneğin arabanıza arkadan başka bir araba vurdu. Boynunuz öne doğru şiddetlice gitti bu da etkili. Burada psikolojik gerginlikler, hava değişiklikleri, lodos, stres, yorgunluk gibi etkenler ağrıyı arttırır. Kasılmaların tetikleyicisi nedir? - Özellikle boyun ve sırt ağrıları çok görülür. Ağrı kürek kemiğinin arkasında gelişir. O yüzden uzun süreli bilgisayar kullananlar mutlaka boyun egzersizlerini öğrenmeli. Bunları 1 - 2 saatte bir yaparak aslında vücutlarını normal hale getirebilirler. Belde olduğu gibi boyun ağrılarında da ortaya çıkmasını engellemeye çalışmak en önemli ilkedir. Boyun kaslarının boyun egzersizleriyle doğru düzgün hale getirilmesi ve boynun doğru kullanılmasının öğretilmesi çoğu ağrıyı kaldırır. Bilgisayar başından kalkmayanların en çok çektiği ağrılardan biri değil mi? Uzun boyun risktir - 3 - 4 kilodan az olmayan bir ağırlık taşıyor sonuçta. Boynumuz aslında çok narin bir yapıda. Başımız boynumuzun üzerinde çok hassas bir eklemde oturuyor. Başımızın ağırlığı da bir etken mi boyun ağrılarında? - Riskli tabi. Çünkü daha çok darbeye maruz kalır. Boynun uzun olması bir risk mi? - Görüntüleme yöntemlerinden yararlanmak gerekir. Görüntüleme yöntemlerinden yararlanırken birçok insanda baktığınız zaman boyunda ufak fıtıklar çıkar. Bunlar hemen ameliyat adayı değildir. Aynı beldeki gibi kuvvet, his ve refleks kaybı yoksa diğer basit girişimsel yöntemlerle tedavi edilir. Çoğu kez bel ağrılarından daha da başarılı tedavi edilir. Bunlarda sonuç alınmazsa cerrahiye başvurulur. Şöyle bir yanılgı var. Bazı hekimler 'Bu bir gün nasılsa başına iş açar ameliyat edelim' görüşünde. Böyle bir şey olmaz. Önlem olarak ameliyat yapılmaz. Boyun fıtığı nasıl anlaşılır? - Boyun kireçlenmesi, boyundaki omurgayı oluşturan omurların eklemlerinin kireçlenmesidir. Bu, yaşa bağlı olabildiği gibi aşırı spor yapanlarda, ağır kaldıranlarda da görülebilir. Kireçlenmeler, hareket kısıtlılıklarına ayrıca omurilik kanalının daralmasına yol açar. Bu, oradaki sinirlerin çıktığı yerde sıkışması ve fıtığa benzer bulgular da verebilir. Aynı şekilde boyun kireçlenmesi, servikojenik dediğimiz başağrılarına da yol açabilir. Boyun fıtığı ağrısı çok tipik ortaya çıkar. Hastanın kolunda bir bölgesine yansır. O bölgede karıncalanma, elektrik çarpması şeklinde ağrı, o bölgedeki parmaklarda kuvvet kaybı görülür. Fıtık ağrısı, boyunda olmaksızın omuza da yansıyabilir. Boyun kireçlenmesi ağrısıyla boyun fıtığı ağrısının farkı nedir? Boyunluk takmak yanlış - Hayır. Omuz ayrı bir bölge. Omuzda eklemlere bağlanan kasların arasına sinir sıkışır ve ağrı yapar. Özel egzersizler ağrıdan kurtarır. Peki omuzdaki ağrılar fıtık oluşacağı anlamına mı gelir? - Boyunluk yanlış. Çünkü boyun kaslarının zayıflamasına yol açıyor. Geçen yıl bir hasta gördüm bir yıldır boyunluk takıyor. Boyunluğu çıkardığı an boyun düşüyor. Boyun fıtıklarında boyunluk takmak öneriliyor mu? Günde 10 dakika egzersiz korur - Burada en önemli şey, koruyucu tedavidir. Bu da her gün yapılacak düzenli egzersizdir. Bu egzersizlerin yaşam biçimi haline gelmesi gerekir ki çok zor değildir bunlar, günde 10 dakikanızı alır. Hastaları çok rahatlatır. Boyun ağrılarını önlemenin en etkili yolu nedir? - Tabi, özellikle uzun yolda kesinlikle lazım. Uçak ve otobüste kullanılan boynu saran yolculuk yastıklarını öneriyor musunuz? - Tetikler. Sonuçta iskelet kasları bir bütündür. Bel ağrısı da boyuna sıçrayabilir. Belimi rahat tutayım derken sırt kaslarını kasarsınız, sırt kaslarını kasarken boyun kaslarınızı kasarsınız orda da başlar. Veya tek taraflı bir ağrı varsa o da aynı etkiyi yaratabilir. Boyun ağrıları bel ağrılarını da tetikler mi? Kaza olursa ne yapmalı? - Bunlar son derece önemli. Özellikle Türkiye gibi trafik kazalarının çok fazla olduğu bir ülkede çok dikkat edilmesi gereken bir şey var. Arabanıza birisi arkadan çarptı. Boynunuz gitti geldi. İlla bir yere çarpması şart değil. Anında en azından iki gün boyunca nonsteroid antienflamatuar alın (aspirin türevi). Ayrıca en az bir gün yatak istirahatı şart. İki gün boyunca günde 2 - 3 kez en az 10'ar dakika buz uygulaması da yapılmalı. Çoğu kişi bunu bilmediği için yapmaz. Oysa bunlarla daha sonra ortaya çıkabilecek riskli durumlar geriletilebilir. Çünkü bu durum, daha sonra ortaya çıkabilecek olan kireçlenmenin veya fıtıkların ilk adımıdır. O yüzden birşey olmadı, verilmiş sadakam varmış demeden önlem alınmalı. Travmaya bağlı boyun ağrıları ne sıklıkta ortaya çıkar? - Kesinlikle. Boyun bele göre bile darbeye en çok maruz kalan yerdir. Ve dikkate alınmayan bir yerdir. Belimizi daha çok koruruz boynumuza göre. Boyun korunmaz nedense. Peki baş aracın tavanına çarparsa da aynı şeyler yapılmalı mı? Elinizi alnınıza koyarak basınç uygulamaya başlayın. Giderek artırın, ancak boyun kaslarınızla buna direnin, böylece boynunuz aynı yerde kalır. 5 saniye tutun ve gevşeyin. 5 kez tekrarlayın. Daha sonra sağda ve solda olmak üzere her iki yanda 5 kez tekrarlayın sonra arkadan 5 kez tekrarlayın. Ancak ağrıya neden olacak şekilde baskı ve direnç uygulamayın. İşte örnek egzersiz Sağlıklı bir boyun için bu ipuçları yararlı olur: Yarım saatte bir ara verin Tıraş olurken başınızı arkaya eğmeyin Başınızı duşta yıkayın Bir şişe veya kutudan içmeniz gerekiyorsa pipet kullanın Günlük rutin En az yarım saatte bir ara verip egzersiz yapın Bilgisayarınızın ekranının göz hizasında olmasına dikkat edin Okurken, yazarken dik oturun Yukarı uzanırken merdiven kullanın Ağır şeyler kaldırırken dikkatli olun Çalışırken Uzun süre araba kullanmayın, sık sık ara verinKoltuğunuzu ve başınızın arkasındaki yastığı sırtınızı ve başınızı destekleyecek şekilde düzenleyin Araba kullanırken Bahçeyle uğraşma, okuma gibi aktivitelerinizde ara vermeyi ihmal etmeyinBir yerde seyirci olarak bulunuyorsanız öne oturmayın, bu başınızı arkaya eğmenizi önler Boş vakit aktiviteleri Sert, çok yüksek olmayan yastıklar kullanın. Yastık ve boyun kavisiniz arasında hiç boşluk kalmamalı ve baş seviyesinde olmalıYüzüstü uyumayın, bu pozisyon başınızı yukarı doğru zorlar. Yan yatmak veya dizlerinizi büküp altına bir yastık koyarak sırtüstü yatmak en iyisidir. Uyuma KENDİNİZİ TEST EDİN Riskli grupta mısınız? İşteki sorumluluklarınızın üstesinden gelmeniz giderek zorlaşıyor mu? Patronunuz veya iş arkadaşlarınızla sorununuz var mı? Bazen işin sonuna geldiğinizi hissediyor musunuz? İşteki baskı: Yakın bir zaman içinde taşınıyor musunuz? Yakın bir ilişkiniz sonlandı veya bir yenisi başlıyor mu? Aileden biri veya bir arkadaşınız öldü mü? Yaşamınızdaki değişiklikler: Yaşamınızda çok fazla üstünüze gelindiğini hissediyor musunuz? Günlük işlerin çoğunluğunu siz mi yapıyorsunuz? Yakın olduğunuz kişilerle iletişim kurmakta zorlanıyor musunuz? Özel yaşamınızdaki baskı: Tüm sorulardaki stres yaratıcı nedenlerini bir liste halinde toplayın. Ne kadar çok "evet" yanıtı verdiyseniz o kadar çok boyun ağrısına yol açacak strese sahipsiniz demektir. DEĞERLENDİRME: Ağrı tedavisinde en başarılı sonuçların alındığı kanser ağrıları ne oranda dindirilebiliyor? Kanser ağrısını dindiren en etkili yöntemler... Tedavide kullanılan merdiven sistemi nedir? YARIN