‘Mısır+bilet’ dönemi bitti

Film dağıtımcıları ile yapımcılar arasında yaşanan “promosyon krizine” çare olarak gündeme getirilen teklif, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. Sinema ve dizi film sektörlerinin uluslararası alanda rekabet gücünün artıracak kanunda öne çıkan düzenlemeler şöyle:

- Dizi film ile yabancı film yapım destek türlerinde yapılan başvuruları değerlendirmek ve desteklenecek olanları belirlemek üzere de Dizi ve Yabancı Filmleri Destekleme Komisyonu oluşturulacak. Kurullar ve komisyonlar, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde oluşturulacak.

- Ülke içinde üretilen veya ithal edilen sinema filmlerinin, ticari dolaşıma veya gösterime sunulmasından önce değerlendirilmesi ve sınıflandırılması yapılacak. Değerlendirme ve sınıflandırma sonucunda uygun bulunmayan filmler gösterilmeyecek.

- Değerlendirme ve sınıflandırması yapılmayan sinema filmleri, festival, özel gösterim ve benzeri kültürel ve sanatsal etkinliklerde ancak “18+” yaş işaretiyle gösterilebilecek.

Geri ödemesiz destek

- Destek başvuruları, ülke içinde yerleşik gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılacak. Destek tutarı; proje geliştirme, ilk uzun metrajlı kurmaca film yapım, uzun metrajlı sinema film yapım, ortak yapım, belgesel film yapım, çekim sonrası ile dağıtım ve tanıtım destek türleri için başvuruda belirtilen toplam bütçenin yüzde 50’sini aşamayacak.

- Animasyon film yapım, kısa film yapım, senaryo ve diyalog yazımı ile yerli film gösterim destek türleri için başvuruda belirtilen toplam bütçenin tamamı desteklenebilecek. Yabancı film yapım destek türü için destek tutarı, ülke içinde harcanan, Kültür ve Turizm Bakanlığınca kabul edilen tutarın yüzde 30’unu aşamayacak. Bütün destekler, geri ödemesiz olarak verilecek.

- Yerli film yapımcılarına 60 milyon TL destek yapılacak. Kanunla, dizi film ve yabancı filmlerin de Kültür ve Turizm Bakanlığı desteklerinden yararlandırılacak.

- Sinema filmi öncesinde gösterilen reklamların süresi en fazla 10 dakika olacak. Fragman gösterim süresi en az 3, en fazla 5 dakika olacak. Kamu spotları ve sosyal sorumluluk projelerine ilişkin gösterimler, bu sürelere dahil edilemeyecek. Sinema filmi gösterim arası 15 dakikayı aşamayacak.

- İlk seans, öğrenci halk günü gibi gelenekselleşmiş indirimler ile okullara, meslek gruplarına, belirli yaşın üzerindeki kişilere yapılacak benzeri indirimler, işletmeciler ile filmin yapımcısı ve varsa dağıtımcısı arasında yapılacak sözleşmelerle belirlenebilecek. Ancak sinema salonu işletmecileri, filmin yapımcısı ve varsa dağıtımcısıyla yapılacak sözleşme ile belirlenecek indirimli bilet fiyatlandırmaları hariç olmak üzere, sinema biletini içeren abonelik, promosyon, kampanya ve toplu satış faaliyetleri gerçekleştiremeyecek.

- Sinema salon işletmecileri, sinema filmi bileti ile başka bir ürünün satışını aynı anda yapamayacak. Bilet ile mısır veya başka bir ürün birleştirilerek satılamayacak.

- Sinema ve dizi film çekimlerine ilişkin ihtiyaç ve çözümlerin tespiti, kurumlar arası koordinasyonun sağlanması ile kamuya ait alanlardaki çekim ücret tarifesinin ve çekim güvenliği esaslarının belirlenmesini teminen ihtiyaç duyulan illerde bakanlıkça film çekim koordinasyon komisyonu oluşturulacak.

‘Siyasi kurullar’ eleştirisi

Muhalefet milletvekillerinin, “siyasileştirildi” şeklinde eleştirdiği kurulların üyeleri şöyle olacak:

- Destekleme kurulları, ilgili alan meslek birlikleri tarafından belirlenecek dört sektör temsilcisi ile yapımcı, yönetmen, senaryo ve diyalog yazarı, oyuncu, sinema salonu işletmecileri, film dağıtımcıları, yayıncı kurum veya kuruluş temsilcileri ve üniversitelerin sinema alanında eğitim veren bölümlerinde görev yapan öğretim üyeleri arasından, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca belirlenecek üç üye ve bir bakanlık temsilcisi olmak üzere sekiz üyeden oluşacak. Bakanlık temsilcisi, kurulun başkanı olacak. Dizi ve Yabancı Filmleri Destekleme Komisyonu sekiz üyeden oluşacak.

‘Çocuk oyuncu düzenlemesi yok’

İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan, “Biz kanun yapmıyoruz. Birileri yukarıdan ısmarlıyor, o ısmarlananları burada kanuna çeviriyoruz. Bu bir torbaya dönüyor, torba çuvala, Meclis de çorbaya dönüyor. Bu da Meclisi zedeliyor” eleştirisi yaptı. MHP Erzurum Milletvekili Kamil Aydın, kanuna işaret ederk, “Gerek teşvikler gerek sanatçıların korunması gerekse seyircinin sömürüye matuf uygulamalara maruz bırakılmaması sağlanacak” diye konuştu.

CHP İstanbul Milletvekili Saliha Sera Kadıgil Sütlü, Türkiye’de sinema sektöründe neredeyse “tekelleşmiş” dağıtımcının Mars Grubu olduğunu söyledi. Sütlü, setlerde hayatını kaybedenlerden bazılarının fotoğraflarını milletvekillerine göstererek, “Çocuk oyuncularla ilgili hiçbir düzenleme yok. Yetişkin oyuncular ne kadar sömürülüyorsa, çocuk oyuncular da o kadar sömürülüyor” eleştirisini yaptı.