Uzmanlar uyarıyor! Aşırı iklim olayları artacak

Atmosferdeki karbondioksit miktarının rekor seviyeye ulaşmasından sonra yaşanacak olası riskleri Milliyet’e değerlendiren uzmanlar, aşırı hava olaylarında patlama yaşanabileceği uyarısında bulundu.

Atmosferdeki sera gazı seviyesinin 350 ppm’i geçmemesi gerektiğine dikkat çeken Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi İklim Uzmanı Prof. Dr. Levent Kurnaz, mevcut seviye 415 ppm’in, gezegen için hiç de iç açıcı olmadığı görüşünde. Prof. Dr. Kurnaz’a göre seller, kuraklık, hortumlar, sıcak veya soğuk hava dalgaları gibi ekstrem olaylarda patlama yaşanması kaçınılmaz. Karbondioksit artışına kömür, petrol, doğal gaz tüketimindeki artışın neden olduğunu sözlerine ekleyen Prof. Dr. Kurnaz, uyarılarını şöyle sürdürdü:

En masumu doğal gaz

“Alternatif olarak elektrik sobası kullanılabilir. Elektrik enerjisini rüzgâr ve güneşten temin edebiliriz. Doğal gaz fosil yakıtlar arasında en masum olanı. Evlerimizi büyük pencereli yapmamak, yalıtımı sağlamak enerji tasarrufu sağlar. Karbondioksit’in, direk olarak insan sağlığına zarar vermesi için mevcut değerlerin 10 katına ulaşması gerekir. Ciğerlerimizde zaten karbondioksit var. İnsanoğlu günlük yaşantısında karbondioksite yabancı değil ancak ölçümler 4 bin PPM’lerin üzerine çıkarsa ciddi sağlık sorunları yaşanır. Bugüne kadar hep gündüzleri oluşan sıcaklık değerlerini konuştuk. Oysa İklim değişikliği gece sıcaklık değerlerini daha çok arttırıyor. Bundan sonraki süreçte gece sıcaklıkları geçmiş yıllara göre daha yüksek olacak. Yıllardır felaket geliyor diye uyarılarda bulunduk. Bundan sonraki süreçte yaşadığımızın çok daha kötüsünü göreceğiz. Gelecek 5 yıllık dönemde ortalama sıcaklık değerleri artacak.

Normalde 30. enlem çizgisinde yeralan bölgelere düşen yüksek basınç 2-3 derece kuzeye kaydı. İklim değişikliğine neden olan en büyük etkenlerden biri de bu kayma. Libya, Kahire, Arabistan hattını etkileyen sıcak hava bize yaklaşmaya devam ediyor.

Aşırı sıcaklar en çok İstanbul’u etkileyecek. İstanbul’un için özel yasa çıkartılarak kuzeydeki su havzaları ve ormanlar mutlaka korunma altına alınmalı. Kuzeye yerleşim yasağı getirilmeli. Tarımsal ürün ve su konusunda çok dikkatli, akıllı davranmalıyız. BM iklim raporları verilerine göre 100 yıl sonra ortalama sıcaklığın 5-6 derece artması bekleniyor. İklim değişikliğinden en çok Türkiye’nin de içinde olduğu Güney Doğu Avrupa etkilenecek.”

Havamız kirleniyor

Deniz Ataç (TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı): “Türkiye nüfusunun yüzde 99.9’u kirli havaya maruz kalıyor. Türkiye’de 2017 yılında yaşanan ölümlerin yüzde 13’ü hava kirliliği nedeniyle gerçekleşti. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre PM 2.5 için küresel hava kalitesi endeksli kılavuz değerlere uyulursa, dünyada her yaş grubunda yılda 2.1 milyon erken ölümün önlenebileceği öngörülüyor.

Havası en kirli illerin ortak özelliği kömürlü termik santrallerin işletilmesi. Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde hava kirliliği, limit değerinin 3, DSÖ limit değerinin ise 6 katına erişmiş bulunuyor. Hali hazırda iki kömürlü termik santralin çalıştığı Elbistan’da altı yeni kömürlü termik santral planlanıyor. Eğer bu santraller inşa edilirse hava kalitesinin daha da kötüleşeceği ve işletmede oldukları süre boyunca 32 bin erken ölümün gerçekleşeceğini öngörüyoruz.”