Yeni başkanlardan temiz çevre talebi

Türkiye 31 Mart seçimleriyle yeni yerel yönetimlerini belirledi. Yeni belediye başkanlarını bekleyen en büyük problemlerden biri, çevre kirliliği. Konda’nın çevre araştırması da halkın en çok hava kirliliğinden şikayet ettiğini ve bu konuda acil önlemler alınması gerektiğini gösterdi. Araştırmaya göre, Türkiye’de her 10 kişiden 7’si hava kirliliğinin arttığını düşünüyor. Türk halkı, çevreyi kirletenlere daha caydırıcı cezaların verilmesi konusunda hemfikir. Toplumun yüzde 89’u çevreyi kirletenlere daha ağır ceza verilmesini istiyor.

Türkiye genelinde 2 bin 595 kişi ile yapılan görüşmelerden elde edilen verilere göre, en çok dert edilen çevre sorunu hava kirliliği. Hava kirliliği yüzde 16’lık oranla, çevre sorunu deyince akla ilk gelen başlığı oluşturuyor. Araştırmaya katılanlara göre, hava kirliği ‘yaşadığımız yerde hayatımızı en çok etkileyen sorun’ olarak ifade ediliyor. Toplumun yüzde 69’u çevre kirliliğinin nedeni olarak büyük şirketlerin kaynakları sınırsız kullanmalarını gösteriyor. Yüzde 89’u ise çevreyi kirleten şirketlere daha caydırıcı ceza verilmesi gerektiğini düşünüyor. Araştırma güneş, rüzgar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının tercih edilmesinin toplumun yüzde 85’i tarafından öncelikli görüldüğünü ortaya koyuyor.

Gelir azaldıkça soba

Araştırmada, son 6 yıllık sürede evini doğal gazlı kombiyle ısıtanların yüzde 47’ye kadar çıktığı da yer alıyor. Kömür kullanımının yüzde 53’ten yüzde 32’ye kadar indiği, bu sayede evsel ısınma kaynaklı hava kirliliğinin azaldığı vurgulanıyor. Metropolde yaşayanların yüzde 16’sı evini soba, kömür, odun ile ısıttığını belirtirken, hane gelirinin 1200 liranın altında olduğunu söyleyenler arasında bu oran yüzde 54’e kadar çıkıyor. Aylık hane gelirinin 5001 TL ve üzerinde olduğunu belirtenlerin yüzde 80’i ise kombi ve doğal gaz, yüzde 11’i de merkezi sistem, doğal gaz kullandığını dile getiriyor.

Çöp ayrıştırma sorunu

Araştırma son 6 yıl içinde otomobil kullananların oranının yüzde 22’den yüzde 31’e çıktığını gösteriyor. Toplu taşımayı en sık kullananlar arasında öğrenciler ve metropollerde yaşayanlar ön plana çıkarken, üst düzey çalışanların ve kentlerde yaşayanların otomobili ortalamanın üstünde kullanması dikkat çekiyor. Araştırmada bir diğer önemli ayrıntı da çöp ayrıştırma konusundaki yetersizlik. Çöp atarken kağıt, plastik, cam şişeleri ilgili konteynıra atmak veya çöpleri ayrıştırmak yaygın değil. Katılanların ancak yüzde 20’si çöpünü ayrıştırarak attığını belirtirken, farkındalık ise son 6 yılda yüzde 21’den sadece yüzde 26’ya çıkmış.

Öncelikli tercih güneş enerjisi

İşte Konda’nın araştırmasından çıkan bazı sonuçlar:

- Ev kadınlarının en öncelikli gördüğü konu yüzde 82 oranıyla yenilenebilir enerji.

- Toplumun yüzde 70.5’i güneş enerjisini öncelikli tercih olarak ifade ediyor. Sadece yüzde 1.6’sı bu santrallere karşı çıkıyor.

- İklim değişikliği öncelikli çevre sorunları arasında kendine yer bulmamasına rağmen, doğrudan sorulduğunda insanların yüzde 75’inin iklim değişikliğinden endişeli olduğu ortaya çıktı. Toplumun yüzde 87’si iklim değişikliğinin yaşandığını ifade ediyor.

- Yüzde 76’ya göre son yıllarda sel, fırtına, aşırı sıcaklık ve kuraklık gibi düzensiz hava olayları arttı.

- Yüzde 68’e göre son yıllarda hava kirliliği arttı.

- Toplumun yüzde 68’i baraj yapmak için bitki, ağaç ve hayvan türlerinin feda edilemeyeceğini söylüyor.

- Halkın yüzde 68’si ‘Ekonomik kalkınma için fabrika bacalarından çıkan dumana, hava kirliliğine katlanmak gerekir’ düşüncesinin yanlı olduğunu dile getiriyor.

En temiz Ardahan

Türk Toraks Derneği Hava Çalışma Grubu’nun son raporuna göre, partikül madde açısından havası en temiz şehirler sırasıyla Ardahan, Tunceli, Hakkari, Rize ve Artvin. İstanbul’da ise geçen yıl Aksaray, Esenler, Göztepe, Kadıköy, Yenibosna gibi semtlerde yeterli ölçüm yapılmadığı vurgulanırken, Silivri ve Şile’nin hava kirliliği yaşamayan ilçeler olduğu belirtildi. Ankara’da havası en kirli yerlerin Sincan, Keçiören, Ayaş, Çankaya olduğu, bu yerlerdeki ölçümlerin zaman zaman normal limitlerin 3 atı olduğu ifade edildi. Türkiye’de 2016 - 2018 arası Ağrı Doğubayazıt, Iğdır, Bursa, Manisa, Erzincan ve Afyon’un yoğun hava kirliliğine maruz kaldığı, 2016-2018 arasında Amasya Şehzade, Bursa, Denizli Bayramyeri, Iğdır, Manisa ve Niğde istasyonlarında sınır değerin 280 günden fazla aşıldığına dikkat çekildi. Ardahan, Erzurum Pasinler, Tunceli, Çanakkale Biga ve Artvin ise havası en temiz bölgeler olarak öne çıktı.