'İlişkileri sürdürme imkanı olmaz'

Bozkır, Meclis’te tezkere görüşmelerinde yaptığı konuşmada şu mesajları verdi: Bölgesel yönetim referandumu yaparsa Irak anayasasına aykırı davranmış olacaktır ve Irak Anayasası’na aykırı davranırsa eskiden kurulan ilişkileri sürdürmenin imkanı olmayacaktır. Konu bundan ibarettir. Türkiye’nin Sünnilerle ilişki kurduğu, stratejilerini Sünnilere göre yaptığına, Şiilere göre programlarını değiştirdiğini de ifade etmiştir ki anlamakta güçlük çekiyorum. Irak’taki yönetim hangi mezhep olursa olsun Irak ile dost ilişkilerine özel önem vermiştir. Bu şekilde yaklaşım yer almamalıydı.

Kitlesel göç dalgası

Kerkük’te alınan kararla Kürdistan bayrağının da asılması kararı alınmıştır. Yanlış bir karar olmuştur. Alınan ilave kararlarla iş Irak anayasasının öngördüğü bir bölgenin de dışına taşan ve bir referandumla sonradan bu bölgenin bağımsızlığa gitmesine imkan sağlayacak durum ortaya çıkmıştır. Bunun kabul edilmesi mümkün değildir. Irak’taki güzel mozaik toprak bütünlüğü ile korunabilir. Irak’ın etnik ve mezhepsel bir çatışma ortamına sürüklenmesi terör örgütlerinin arzu etmesine güç kazanmasına yol açabilir. Bu sorun binlerce cana mal olabilir ve yeni bir kitlesel göç dalgası başlatabilir. Türkmen kardeşlerimizin durumu da yakından takip edilmekte ve endişe ile izlenmektedir. En olumsuz etkilenen kesimler Türkmenler olmuştur. Türkmenlere desteğimiz sürmektedir. Türkiye tutumunu net ve kesin şekilde ortaya koymuştur. Yoğun bir diplomasi trafiği sürdürerek tutum hakkında kararlı mesajlar verilmiştir. Türkiye anlatmaya devam etse de olumlu karşılık bulamamıştır, durumun vahameti sürmektedir. Bu nedenle MGK’da ve Bakanlar Kurulu’nda durum bütün yönleriyle ele alınmıştır. Dostumuz olarak gördüğümüz, iki tarafın da kazan kazan felsefesi ile yararlandığı bölgesel yönetime son bir kez daha çağrıda bulunuyorum.

Son bir kez daha çağrıda bulunmayı görev biliyoruz. Bu referandumdan vazgeçin iptal edin. Bu duygusallıkla götürülecek bir konu değildir. Daha büyük bir huzursuzluğa engel olunabilecektir. Siyasetin parametreleri içinde zaman vardır. Türkiye referandumun ertelenmesine de karşıdır. Doğru olan tamamen iptal edilmesi. Türkiye’nin Lozan Ankara anlaşmaları, 1946 ve 1983’teki anlaşmalar çerçevesinde koruması altındaki hakları da zarar görecektir. Türkiye buna asla müsaade etmeyecektir. Ülkemiz ikili anlaşmalar ve uluslararası anlaşmalar çerçevesinde her türlü tedbiri alacaktır.

Fayda var

Suriye’deki boşlukta mecra bulan, PKK, DEAŞ, YPG ile mücadelemiz sürmektedir. 7. yılına giren Suriye’deki ihtilafın varlığı riskleri ve tehditleri devam ettirmektedir. Suriye konusunda Türkiye ülkede barış ve istikrar ortamının temin edilmesini ve halkın meşru taleplerinin muteber bir siyasi geçişi desteklemektedir. Astana’daki toplantıda çatışmasızlık bölgesi sayesinde topraklarını kaybeden Suriyelilerin vatandaşlarına dönmesi de hedeflenmektedir. Türkiye silahlı kuvvetlerinin sahadaki varlığı terör saldırıları ve göç hareketlerinin ivedilikle değerlendirilmesini sağlayacaktır. Ulusal güvenliğimize karşı gelecek tehditlere karşı her türlü ihtimale hazır olunmalıdır. Tezkerenin bir yıl daha uzatılmasında fayda vardır. Tarihi günlerde ülke ve milletin bayrağın bekası için ulusal birlik dayanışmasını gazi mecliste bir kez daha ortaya koyabileceğimize inanıyorum.

Barzani’yi niye alkışlattınız?

CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztürk Yılmaz, Mesut Barzani’ye çağrı yaparak, “Sizin attığınız tek taraflı adım bölgeyi taşeronlaştırıyor. Siz bağımsızlığa gitmiyorsunuz, bu referandumdan sonra bağımlılığı açacak bir sürece gidiyorsunuz. Referandumu, yol yakınken bir şekilde durdurması lazım” diye konuştu. Hükümeti de bölge politikaları nedeniyle sert biçimde eleştiren Yılmaz “Bu yüzyıllık projeyse o zaman siz Barzani’nin altına kırmızı halı serip niye karşıladınız? Bayrağını göndere neden çektiniz? Diyarbakır Meydanı’nda “megri megri” deyip niye alkışlattınız?” ifadelerini kullandı.

Öztürk, Genel Kurul’daki konuşmasında şu mesajları verdi: Bu referandum girişimi üç açıdan sorunlu: Bir, bu uluslararası hukuka ve meşruiyete uymuyor, neden? Çünkü en son bir ay önce Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin Irak’a Yardım Misyonu çerçevesinde, Güvenlik Konseyinde oy birliğiyle onaylamış olduğu karar çerçevesinde burada şu deniyor: Irak’ın toprak bütünlüğü, birliği, egemenliği taahhüt altına alınıyor. Ayrıca, bu referandum girişimi Irak Anayasası’na da aykırı. Irak Anayasa’sının hiçbir maddesinde “Yarın Irak’ın beli bükülür, nasıl olsa bir IŞİD belası çıkar ve Irak’ı zayıflatır, dolayısıyla da orada bir referanduma gider” diye bir madde yazmıyor. Üçüncü konu. Bu referandum girişimi bölgesel Kürt yönetiminin kendi yazdığı anayasaya da aykırı, o anayasaya da, iç anayasaya da aykırı çünkü o anayasada da referandum düzenlenmiyor.

'Parmak sallayanın parmağını kırarız'

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, Irak’ın kuzeyinde gerçekleştirilmesi planlanan referandumun gayrimeşru olduğunu belirterek, “Türkiye’ye hiçbir güç yön tayin edemez. Türkiye Cumhuriyeti’ne kimse parmak sallayamaz. Bize parmak sallayanların parmağını kırarız” dedi. Akçay, Türkiye sınırları boyunca sahnelenen fitne kampanyasına karşı tüm milli güç unsurlarıyla göğüs gerilmesi gerektiğini kaydederek, “Bu tezkere sadece terör örgütlerine karşı değil terör örgütlerini destekleyen, onları besleyen, semirten ülkelere karşı da Türk milletinin Gazi Meclis’ten yüksek uyarısı olacaktır” diye konuştu.

Akçay, TBMM’de bu tezkereyle Ankara’dan Erbil yönetimine “ateşle oynama, yanarsın” mesajının en güçlü şekilde verildiğini vurguladı. Akçay ayrıca, “Bu korsan referandum gayri meşrudur, kabul edilemez, vahim sonuçlara gebe bir girişimdir. Türkiye’ye doğrudan bir tehdittir” ifadelerini kullandı. Türkiye’ye kimsenin parmak sallayamayacağını vurgulayan Akçay, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Türkiye’nin uluslararası ve ikili anlaşmalardan doğan hakları güçlüdür. Bu nedenledir ki, Türkiye Cumhuriyeti devleti, bekasını yakından tehdit eden, egemenlik haklarını doğrudan hedef alan, varlık ve birliğini riske sokan her türlü eylem, hazırlık, kurgu, tertip, teşebbüs ve mütecaviz emellere karşı meşru müdafaa ve müdahale hakkını kullanmakla mükelleftir. Türkiye’ye hiçbir güç yön tayin edemez.”

Düşmanlığın ilanı

TBMM’deki tezkere görüşmeleri sırasında HDP adına konuşan Şanlıurfa Milletvekili Osman Baydemir Genel Kurul’daki konuşmasında, tutuklu HDP’li milletvekillerini anımsatarak, cezaevinde bulunmalarının milletin iradesine saldırı ve gayrimeşru olduğunu kaydetti. Baydemir, “AKP-MHP ittifakı ve aynı zamanda diğer şer örgütleriyle yapmış oldukları ittifak, neredeyse üç yıllık zaman dilimi içerisinde bu ülkeyi, tarihinde hiçbir zaman tanık olmadığı büyük badirelerle karşı karşıya getirmiştir” diye konuştu. Baydemir, şu mesajları verdi: Irkçılık, aşırı milliyetçilik, savaş ve çatışma bir toplumun ancak ve ancak felaketi olabilir. Bu tezkere açık, net bir şekilde 40 milyon Kürt halkının düşmanlığının ilanı tezkeresidir.”

Büyük riskler taşımakta

Türkiye-AB Karma İstişare Komitesi (KİK) Türkiye kanadında yer alan 8 sivil toplum örgütü, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’ndeki (IKBY) referandum tartışmalarına karşı ortak açıklama yaptı.

Referandumun, tek taraflı alınmış, uluslararası normlara aykırı, hukuki dayanaktan yoksun olduğu ifade edilen açıklamada, Türkiye’nin ve sağduyu sahibi pek çok ülkenin tüm uyarılarına rağmen IKBY’nin ısrarcı tutumu ve açıklamaların endişe verici olduğu belirtildi.

Mevcut ortamda yapılacak bir referandumun, hem Irak halkı hem de bölge açısından büyük riskler taşıdığına ve yeni sorunlar doğuracağına dikkat çekilen açıklamada, referandumun bölgede zayıf olan istikrarı daha da bozacağı, daha büyük ve çok taraflı yeni uyuşmazlıklara hatta silahlı çatışmalara zemin hazırlayacağı vurgulandı. Açıklamada, şunlar kaydedildi:Irak’ın kuzeyinde yeni huzursuzluklara yol açmayıp, tehlikeli maceralardan kaçınılmasını bekliyor, aklıselimin galip gelmesini diliyoruz. Irak’ın siyasi birliğini ve toprak bütünlüğünü tehlikeye düşürecek her adım, ülkemizi de doğrudan ilgilendirmektedir ve buna kayıtsız kalamayız. Sınır komşumuzdaki bu referandum, Türkiye’nin ulusal güvenliğine açık bir tehdittir. Devletimizin, Irak’ın toprak bütünlüğünün korunması yönündeki temel politikasını paylaşıyoruz. Milli Güvenlik Kurulunun (MGK) kararlarını, hükümetimizin ve Meclisimizin bu yönde atacağı adımları destekliyoruz. Tüm siyasi partilerimizden de aynı milli duyarlılığı görmenin, ülkemizin güvenliğini korumak açısından büyük önem taşıdığına inanıyoruz. Bizler de üzerimize düşen her görevi yapmayı hazırız.”