İngiltere sandığa gitti

İngiltere, yaşanan terör olaylarının gölgesinde, Avrupa Birliği’nden (AB) çıkış (Brexit) müzakerelerinin hangi hükümet tarafından yürütüleceğini belirlemek üzere dün sandık başına gitti. Yerel saatle sabah 07:00’da başlayan oy verme işlemi 22:00’da (TSİ 24:00) sona erdi. 46.9 milyon seçmen 650 milletvekilinin seçilmesi için 40 bin merkezde oy verdi. Seçimde siyasi liderler de oylarını kendi seçim bölgelerinde kullandı. Muhafazakar Parti lideri ve Başbakan Theresa May, yerel saatle 09.15’te (TSİ 11.15) Londra’nın batısındaki Maidenead’de, ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin lideri Jeremy Corbyn ise aynı saatlerde Londra’nın Islington bölgesinde oy verdi.
Seçimde sandalyelerin yarısından bir fazlasına, yani 326’sına sahip olan parti, tek başına iktidar olacak. Eğer hiçbir parti bu sayıya ulaşamazsa, en çok oy alan partinin azınlık hükümeti veya koalisyon gündeme gelecek.
May’in umudu zayıf
İngiltere’nin en büyük iki siyasi hareketi, iktidardaki Muhafazakâr Parti ile ana muhalefetteki İşçi Partisi. Bu iki partiden sonra en fazla milletvekiline sahip partiler, İskoçya Ulusal Partisi (SNP) ve Liberal Demokratlar. Son seçimde oyların yüzde 36.9’unu alan Muhafazakar Parti 330 milletvekili çıkarırken, oyları yüzde 30.4’te kalan İşçi Partisi 232 milletvekili kazanmıştı. Seçimin ilan ediliği tarihte anketler, iktidardaki Muhafazakar Parti’yi, ana muhalefetteki İşçi Partisi’nin 20 puan önünde gösterirken, ilerleyen
haftalarda bu fark yüzde 3’e kadar düştü. Son anketlerin tek başına hükümet kurmak için gerekli 326’yı bulamayabileceğini göstermesi üzerine Başbakan May’in, ilk anketlere göre parlamentodaki milletvekili sayısını 70 artırarak 400’e
kadar çıkarma umudu da zayıfladı.
Senaryolar farklı
May liderliğindeki iktidar partisinin, az farkla da olsa tek başına hükümet kuracak çoğunluğa erişeceği tahmin ediliyor. Öte yandan erken seçim kararını ilan ederken gerekçesini parlamentoya daha büyük bir çoğunlukla dönerek AB’den ayrılma müzakerelerinde masaya güçlü şekilde oturmak olarak açıklayan May’in koltuğu sarsılabilir.
Siyasi gözlemcilere göre May, başlangıçta hayal ettiği ezici çoğunluğu kazanamaması halinde ülkeyi gereksiz yere erken seçime götürmekle suçlanacak ve başbakanlığı sorgulanacak. Böyle bir durumda May’in karşısına Brexit sürecinde başı çeken Dışişleri Bakanı Boris Johnson’ın rakip olarak çıkması güçlü ihtimal olarak görülüyor. İngiliz basınında Muhafazakarlara karşı İşçi Partisi liderliğindeki olası bir koalisyon da konuşuluyor. “The Independent” gazetesinin kamuoyu yoklamasına katılanların yüzde 58’i İşçi Partisi, Liberal Demokratlar ve Yeşiller’in katıldığı bir koalisyona olumlu bakıyor. Bu koalisyon ihtimali “Yenilikçi ittifak” ismiyle anılıyor.

May kazandı ama çoğunluk yok

İngiltere’de sandık çıkış anketlerinden alınan verilere göre May’in Muhafazakar Partisi 17 sandalye kaybederek 314 sandalye elde ediyor. Corbyn’in İşçi Partisi 34 yeni sandalye elde ederek 266 sandalyeye yükseliyor. SNP 34 sandalye elde ederken, Liberal Demokrat Parti ise 6 yeni sandalye kazanarak 14 milletvekiline ulaşıyor.
Bu sonuçlar doğrultusunda Theresa May’in Muhafazakar Partisi tek başına iktidarı kaybedebilir.

İlginç oy merkezleri
İngiltere’de yalnızca kamu binalarında değil, oy kullanmaya uygun diğer yerlerde de sandık kurulabiliyor. Bunların içinde tiyatrolar, publar, spor kulüpleri, kiliseler ve camiler gibi dini binalar, müzeler ve hatta otomobiller yer alıyor. Otomobiller seçimlerde doğal afet durumlarında ve bir kişinin hastalığı veya engelliliği nedeniyle sandığa erişmesinin mümkün olmaması durumunda kullanılıyor. 2015 yılında iki kuaför salonunda da sandık kurulmuştu. Bu kez de seçim merkezi olarak kullanılan karavanlar dikkat çekti.