iran’la 50 milyar dolarlık işbirliği

İki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerde yeni bir dönem hayata geçiyor. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin İran’daki temaslarında 30 milyar dolar olarak öngörülen ikili ticaret hacminin iki ülkenin potansiyeli kapsamında 50 milyar dolar olarak hedeflenebileceği kararlaştırıldı. Ayrıca ekim ayına kadar ulaştırma, gümrük, bankacılık alanlarındaki bütün engellerin kaldırılmasına yönelik teknik çalışmaların başlatılmasının da masaya yatırıldığı görüşmelerde bankacılık alanındaki ilk adımın da Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’nın Tahran’da temaslarla hayata geçirileceği belirtildi.

İlk merkez İran’a

Türkiye’nin planladığı 20 adet Türkiye Ticaret Merkezi’nin ilki İran’da açılacak. Zeybekci bu kapsamda, İran Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) Eşbaşkanı, İran İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Mahmud Vaizi ve İran Sanayi, Ticaret ve Maden Bakanı Rıza Nimetzade ile görüştü.

Vaizi ile yaptığı ortak basın toplantısına, “Kendimi evimde hissediyorum” diyerek başlayan Zeybekci, temasların ana fikrinin İran ve Türkiye arasındaki ticaretin önündeki hiçbir engelin kalmaması olduğunu söyledi. Serbest ticaret anlaşmasının hayata geçirilmesinin, ulaştırma, gümrük konularında engellerin kaldırılmasının hedeflendiğini ifade eden Zeybekci, “Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA) 2015’te başladı. Verimli sonuç alıyoruz. Sorun varsa da sabır gerekiyor. TTA’yı imzalayan bakanlar ülkelerine ihanet ediyormuş gibi de anlaşılabilir. Ama sonucun herşeyden çok daha güzel olacağını bildiğimiz için sabır ediyoruz” dedi.

İki ülke arasındaki 30 milyar dolarlık ticaret anlaşması hedefinin ilk kademe olduğunu söyleyen Zeybekci, potansiyelin 50 milyar dolar ve daha fazla olduğuna inandığını kaydetti. Zeybekci, “Ama asıl amacımız sadece İran ile Türkiye arasındaki ticaretten beslenmesi değil, 3’üncü ülkelerdeki ortak işbirliğinin geliştirilmesi olmalıdır” diye konuştu.

Ticarette koruma önlemlerinin kardeşliğe yakışmadığını söyleyen Zeybekci, bunların kaldırılmasının kendilerine nasip olacağını söyledi.

‘Yerinde çözeceğiz’

Vaizi ise TTA kapsamındaki 265 olan ürün sayısına yenilerinin ilave edilmesini ele aldıklarını kaydetti. Vaizi ekimde düzenlenecek 26. KEK toplantısı öncesinde ortak ulaştırma, gümrük komisyonlarının toplanacağını komisyonun sıkıntıları aşamaması halinde sınırda ve yerinde ilgili bakanlarla çözümüne gidileceğini söyledi. Vaizi, sağlık, ilaç konusunda da sağlık bakanlarının da Tahran’da görüşmeler yapacağının kararlaştırıldığını söyledi.

Özel sektöre teşvik

Yılın 5 ayında Türkiye’nin ihracatının yüzde 8, İran’dan ithalatın ise yüzde 51 oluşuna ilişkin bir soruya Zeybekci, “Tercihli Ticaret Anlaşması (TTA) listesinde 265 ürün var. Hedef tüm ürünlerin serbest olması. Tarafların tüm ihtiyaçlarının karşılanması konusunda yoğun bir işbirliğimiz var” yanıtını verdi.

Vaizi de, “Her iki taraf da TTA’ya kısa vadeli bakmıyor. Büyük bir kararlılık var. Türkiye ve İran özel sektörlerine yönelik olarak iki ülke olarak önemli kararlar alacağız” dedi.

“Uzun vadede potansiyele ulaşılmasının süresi nedir” şeklindeki soruya Vaizi, şu karşılığı verdi:

“Çeşitli alanları hazırladık. Doğalgaz ihracatı engeli kalktı. Yeniden petrol ihracatı çoğaldı. Türk özel sektörünün çeşitli alanlarda çalışmasına öncelik verdik. TTA’nın gelişmesi için alan oluşturduk. Merkez Bankası yetkilileri arasında görüşme yapılmasını kararlaştırdık. Bu kapsamda hedeflediğimiz 50 milyar dolarlık potansiyele ulaşacağımıza inanıyorum.”
Zeybekci de Vaizi’nin sözlerinin tamamına katıldığını belirtti.