Kaçın Türkler geliyor!

Osmanlı İmparatorluğu’nun ikinci Viyana kuşatmasında Viyanalıların kaleme aldığı raporlar, Lara Nişel’in çevirisiyle ‘Tarihçi Kitabevi’ tarafından Türkçeye kazandırıldı. Raporlara göre, Türklerin Viyana kapılarına dayanması, Avrupa’da büyük endişeye neden oldu. Özellikle diplomatların raporları, yaşanan paniği gözler önüne seriyor. Kitapta, Viyana’daki S. Clara Manastırı’nın baş rahibesinin yazdığı mektup dikkati çekiyor: “Öylesine şiddetli ateş ediliyordu ki, dehşet içinde nereye gideceğimizi bilemez haldeydik. Korkudan yataklarımıza giremedik. Nasıl bir sefaletin yaşandığı anlatılacak gibi değil. Viyana’nın hali, Kudüs’ün başına gelmiş o gaddarca tahribattan farklı değil.”

‘Sefalet son raddedeydi’

‘Viyana’dan Kaçışlara Dair Eberhard Passer’in Raporu’nda ise “Şehirdeki insanları öyle bir korku sardı ki, kimse eşyalarını toplayıp da mı yoksa öylece mi kaçmalı, bilemiyor” ifadesi kullanılırken şöyle deniliyor: “Herkes kaleye koşuşuyor. Yarım saat içinde imparatorluğa bağlı tüm arabalar, atlar, toprak sahipleri, askerler ve korumalar kaledeydi. Bu büyük sefaleti üzgün gözlerle izledikten ve herkesin imparator ile imparatoriçenin önünde dizildiğini de gördükten sonra kaleden ayrıldım. Orada sefalet daha da büyüktü. Varoşlardaki insanlar evlerinden çıkmış, kimisi kucağında çocukla, kimisi ev eşyasıyla şehre doğru gidiyorlardı. Ortalık yanık ve kükürt kokmaya başlamıştı, kalenin girişinde gökyüzüne yükselen yoğun duman görülüyordu. İnsanlar ağlaşıyorlardı. Sefalet son raddedeydi... İmparator, imparatoriçe ve prensler buruk bir ruh haliyle arabalarına bindiler; halkın arasından geçiyorlardı ki imparatorun kaçtığını gören insanların çığlıkları daha da arttı... Asıl kargaşa, imparator gittikten sonra başladı. Dul İmparatoriçe aceleyle onun peşinden gitti, ortalıkta dolaşan saray hanımefendileri ve nedimeleri de hemen arabalara atlayarak çabucak oradan uzaklaştılar. Kısacası bir arabaya tutunmayı başarabilen kim varsa gitti.”

Bakır üzerine yapılmış bu gravür, ikinci Viyana kuşatmasında Türklere bağlılıklarını sunan Macarları tasvir ediyor.

‘İlk saldırı imparatora’

Büyükelçi Morosini’nin raporunda ise şöyle deniyor: “Konstantinopolis’ten ayrıldığımda, Türkiye ile imparator arasındaki güven ortamı sallantılıydı. Şimdiki sadrazam (Kara Mustafa) ve diğer bakanların kötü niyetlerini göz önünde bulundurarak ifade edebilirim ki, Polonyalılar ile Ruslar arasındaki olası bir anlaşmadan duydukları endişe sona erdiği anda, Türkler ilk saldırılarını şüphesiz imparatora yönelteceklerdir. Çünkü Türkler Macaristan’ı almaya çok hevesli.”