Kilo kaybı, hamilelik şansını arttırıyor

Acıbadem Maslak Hastanesi’nden Üreme Sağlığı Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Bülent Tıraş, “Yumurtlama sorununa yol açan en önemli etken, obezite. Çünkü kilo aldıkça insülin direnci artıyor. İnsülin direnci bir yandan yumurtlama sorununa, bir yandan da diyabet ve yüksek tansiyon gibi hamileliği zorlaştıran çeşitli hastalıklara neden oluyor. Dolayısıyla hamile kalmak isteyen kilolu kadınların yapmaları gereken ilk şey, kilolarından kurtulmak olmalı” diyor.

Tıraş, konuyla ilgili şu bilgileri verdi: “Yumurtlama bozukluğu ve bunun sonucunda hormonların seviyesinde oluşan dengesizlik, hamile kalmakta karşılaşılan en önemli sorunlar arasında. Günümüzde kadın kısırlığının yüzde 40’ından yumurtlama sorunları sorumlu. Bu oranın büyük bölümünü, obez ve polikistik over sendromlu hastalar oluşturuyor.

Obez kadınlarda insülin direncinin artması, erkeklik hormonu testosteronun aşırı miktarda üretilmesine yol açıyor. Vücuttaki yağ dokusunda östrojene dönüşen testosteron da yumurtlama mekanizmasının bozulmasına ve yumurta kalitesinin düşmesine neden oluyor. Ayrıca yağ dokusunda oluşan östrojenin hormon dengesizliklerine neden olduğu düşünülüyor.

Fazla kiloların yumurtlamayı zorlaştırdığı bilinmekle birlikte, obez olup da düzenli yumurtlayan kadınların neden hamile kalamadıklarıysa bilinmiyor. Ayrıca obezite, embriyo kalitesini de bu faktörler nedeniyle olumsuz yönde etkiliyor. Çünkü embriyo rahime tutunmakta güçlük çekiyor veya hamilelik düşükle sonlanabiliyor.

SPERM SAYISINI DÜŞÜRÜYOR

Obezitede erkeklerde yağ dokusunda östrojen miktarı artıyor ve böylece testosteron seviyesi düşüyor. Bu hormonun azalması da sperm kalitesini olumsuz etkiliyor. İspanya’da yapılan bir çalışma, obezitenin, erkeklerde sperm sayısının azalmasına neden olduğunu gösteriyor. Vücut Kitle İndeksi normal ve normalin biraz üzerinde olan erkeklerin sperm sayıları milimetrede 52.8-53.2 arasında değişirken, obez erkeklerde bu rakam, 44.8 milyona düşüyor. Yani normal kilolu erkeklere oranla yüzde 15 daha az.

Hamile kalma şansını düşürüyor ABD’de üç bin çift üzerinde bir yıl süren bir araştırma sonucuna göre; ideal vücut ağırlığına sahip kadınlar, obez kadınlara göre yüzde 43 daha yüksek oranda hamile kalıyor. Vücut Kitle İndeksi, 35 üzerinde olan kadınların hamile kalma şansları ideal vücut ağırlığındaki kadınlara göre yüzde 26 oranında daha düşükken, bu rakam morbit obez kadınlarda yüzde 46’lara kadar yükseliyor.

Tüp bebek uygulamalarını zorlaştırıyor

Tüp bebek uygulamalarında obez kadınların yumurtalıkları hormon ilaçlarına daha az yanıt verdiği için tedavi süresi ve kullanılan ilaç miktarı artıyor. Ayrıca embriyonun rahime tutunma oranı, ideal kilolu kadınlara nazaran daha az oluyor.

Obezitede karşılaşılan bir başka sorun da, embriyolar tutunsa bile düşük yapma riskinin yüksek olması. Uzmanlar, VKİ’nin 35’in altına düşünceye kadar fertilite tedavisinin ertelenmesi gerektiğini belirtiyor. Bu yüzden hamile kalamayan kadınlara doktorların ilk önerisi, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları uzmanıyla diyetisyen eşliğinde kilo vermeleri oluyor. Çünkü kilo verildikten sonra tedaviye başlanması hamilelik şansını artırırken, hamilelikte obeziteye bağlı gelişebilecek hipertansiyon, diyabet, iri bebek gibi sorunlardan koruyor.

Yüzde 5’lik kilo kaybı yeterli

Tedavi için başvuran kadınlara öncelikle diyet, spor ve yaşam alışkanlıklarında değişiklik yaparak zayıflamaları öneriliyor. Çünkü araştırmalar, sadece yüzde 5’lik kilo kaybının bile üreme fonksiyonlarında düzelme, örneğin düzenli yumurtlamayı sağlayabildiğini ortaya koyuyor. Ancak çok ağır diyetler veya egzersiz programlarıyla hızlı kilo kaybetmek, kötü yumurta kalitesi ve döllenme bozukluğuna yol açarak tedaviyi olumsuz etkiliyor. Bu nedenle uzmanlar ayda 4-5 kilodan fazla verilmemesi gerektiğine dikkat çekiyor.”