Kudüs’te yeni gerginlik

ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, İsrail’e gerçekleştirdiği resmi ziyarette, Başkan Donald Trump’ın Kudüs kararına göndermede bulunarak, “İsrail’in başkenti Kudüs’te olmaktan büyük onur duyuyorum” ifadesini kullandı. Pence, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede, “Sayın Başbakan bu misafirperverliğinizden dolayı teşekkür ederim. ABD Başkanı Donald Trump adına, onun tarihi kararından sonra, İsrail’in başkenti Kudüs’te olmaktan büyük onur duyuyorum” diye konuştu.

Ziyaretinde İsrail ile Filistin arasındaki barış görüşmelerini ele alacaklarını belirten Pence, “Ortak önemli sorunları konuşmak, ABD-İsrail ilişkilerini daha da pekiştirmek ve ortak meydan okumalarla mücadeleyi ele almak üzere sizinle burada olmak benim için büyük bir şereftir. Ayrıca bildiğiniz üzere, barış imkânı hakkında sizinle detaylı konuşmayı da umut ediyorum” dedi. Başbakan Binyamin Netanyahu da, “İsrail’in hakiki ve harika bir dostusunuz” derken, Pence’e “İlk kez ülkemizi ziyaret eden yabancı bir devlet adamı benim yanımda bu üç kelimeyi (İsrail’in başkenti Kudüs) söylüyor. Trump’ın tarihi kararındaki rolünüzden ötürü teşekkür ederim. ABD-İsrail ittifakı hiç bu kadar güçlü olmamıştı” diye hitap etti.

Mecliste olay çıktı

Mısır ve Ürdün’ün ardından geçtiği İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu ile biraraya gelen ve İsrail meclisi Knesset’te konuşan ABD Başkan Yardımcısı Pence, büyükelçiliklerini 2019’un sonuna kadar Kudüs’e taşıyacaklarını açıkladı. Pence’in konuşmasını Mescid-i Aksa’nın posterini açarak protesto eden Arap milletvekilleri ise genel kuruldan zorla çıkarıldı. Knesset’teki üçüncü büyük parti olan Ortak Arap Listesi, “ırkçı” diye nitelediği, “istenmeyen misafir” ilan ettiği Pence’in meclise hitabını boykot edeceğini duyurmuştu.

Pence, Kudüs’ü “İsrail’in başkenti” olarak tanımasına da vurgu yaparak ABD Başkanı Trump’ın İsrail-Filistin sorununun çözüleceğine inandığını ve bunun için barış görüşmelerinin başlaması için yeni bir sayfa açacaklarını belirtti. ABD ve İsrail arasındaki “ortak menfaatlere” dikkati çeken Pence, “Bu bölgeyi etkileyen ve on yıllardır süren çatışmalara barışçıl bir çözüm bulmak için yeni bir dönemin şafağında olduğumuzu umuyoruz” dedi.

Ziyaret sırasında Batı Şeria’nın güneyinde bulunan Beytullahim’de çok sayıda Filistinli, Mike Pence’in bölgeye gelişini protesto etti. Filistinliler, ABD bayrağını yaktı ve Pence’in ziyaretini kınayan dövizler taşıdı.

Abbas’tan çağrı

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas da, AB’nin Filistin’e verdiği desteğe dikkati çekerek “AB’nin Ortadoğu’daki bu süreçte adil çözüme ulaşılabilmesi için rol oynaması gerektiğine inanıyoruz” dedi. İki devletli çözüm ve barış için müzakerelere devam edilmesinden yana olduklarının altını çizen Abbas, “Sorunun çözülmesi yolunda karşılaştığımız zorluklara rağmen yerel, bölgesel ve uluslararası düzeyde terörizm ve radikalizmle mücadele konusundaki kararlığımızı sürdüreceğiz” ifadelerini kullandı.

Abbas, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve BM Genel Kurulu’nca daha önce alınan kararları anımsatarak “Bu kararların BM arşivlerinde bir kağıt parçası olarak kalması düşünülemez” diye konuştu. AB’yi gerçek bir ortak olarak gördüklerine işaret eden Abbas, “Üye devletleri hızla Filistin devletini tanımaya çağırıyorum. Filistin devletinin tanınmasıyla müzakerelerin devam etmesi arasında bir zıtlık bulunmuyor” dedi. Abbas, Filistin halkını ve topraklarını birleştirme, başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletini kurma konusunda kararlı olduklarını vurguladı.

Filistin’e destek

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, AB’nin Filistin’e desteğini yineledi. Resmi ziyaret için Brüksel’de bulunan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’la ortak basın toplantısı düzenleyen Mogherini, AB’nin İsrail-Filistin sorununa ilişkin tutumunun değişmediğini belirterek, “Öncellikle AB’nin, Kudüs’ün İsrail ve Filistin’in ortak başkenti olacak şekilde, iki devletli çözüme ilişkin kararlı desteğini yinelemek istiyorum” diye konuştu. Mogherini, bu çözümün “tek, gerçekçi ve uygulanabilir” seçenek olduğunu kaydetti.