Marmara’da nefes nefese yarış

16 Nisan referandumunun en büyük çekişmesi Marmara Bölgesi’nde yaşandı. İlk sandıkların açılmasıyla birlikte ‘Evet’ tüm Türkiye’de olduğu gibi Marmara bölgesinde de öndeydi. Ancak bir iki saat içinde ibre ‘Hayır’a doğru döndü ve sandıkların yaklaşık yüzde 99’u açılmışken; Anadolu Ajansı’nın sonuçlarına göre, bölgenin kararı yüzde 50,82 ile ‘Hayır’ oldu. Bölgenin 3 ili dışında(Bursa, Sakarya, Kocaeli) 8 ilinde ipi ‘Hayır’ göğüsledi. Tabi ki en önemli seçim sonucu tüm ülkenin kararını şekillendiren İstanbul’da gerçekleşti. İstanbul yüzde 51,34 ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet sistemine ‘Hayır’ derken, Türkiye genelinde en yüksek “Hayır” çıkan 2 ilin (Kırklareli ve Edirne) Marmara Bölgesi’nde olması bölgenin kararını şekillendiren önemli etkenlerden biriydi.

MHP’nin kilit rolü

Bölgenin tercihini tabi ki İstanbul şekillendirdi. Ak Parti’nin girdiği tüm seçimleri önde tamamladığı Türkiye’nin metropolünde bu kez ‘Hayır’ kazandı. Kentte ‘Evet’e verilen oylar Ak Parti’nin 1 Kasım’da aldığı oy oranını aşamadı.

Bölgenin tercihinde en önemli ikinci il ise Bursa oldu. Bursa’da da Ak Parti 7 Haziran’a oranla büyük bir çıkış yakalamıştı. Yüzde 43,9 olan oy oranı yüzde 54’e yükselten Ak Parti, 1 Kasım’da 975 bin oy almıştı. 1 Kasım’da MHP’den önemli oranda oy devşiren Ak Parti’nin başı çektiği ‘Evet’ cephesi referandumda 987 bini aşkın oy aldı. Kentte 1 Kasım’da MHP’nin oyu ise 223 bindi. Hem MHP hem de Ak Parti’nin oyları toplandığında diğer küçük partilerle birlikte ‘Evet’ cephesinin 1 milyon 250 bine yakın oy alması muhtemeldi ancak asıl artış ‘Hayır’ cephesinde yaşandı. Bursalıların 868 bini (yüzde 47) ‘Hayır’ derken, Bursa’dan CHP’ye 1 Kasım’da 482 bin, HDP’ye ise 25 bin oy çıkmıştı. Sonuçlar MHP’li seçmenlerin önemli bir bölümünün de ‘Hayır’ a yöneldiğini ortaya koydu.

Bölgenin bir diğer büyükşehri Kocaeli’de sonuç açısından sürpriz yaşanmadı ancak bu kentte de hatırı sayılır bir MHP oyu ‘Hayır’a gitti. 7 Haziran seçimleri sonrası tekrar sandığa giden Kocaelililer 5 ay sonra Ak Parti’nin kentteki oylarını yüzde 10 oranında artırmıştı. Bu seçimde MHP’den yüzde 5’e yakın bir kesim Ak Parti’den yana oy kullanmıştı. Ancak 1 Kasım’da her iki partinin oyları yaklaşık 750 bin iken, dün gerçekleşen referandumda ‘Evet’e kentten, 650 bin oy çıktı. Son seçimde CHP ve HDP oyları ile Saadet Partisi de eklenince 330 bin civarındayken, yaklaşık 500 bin (yüzde 43) Kocaelilinin ‘Hayır’ demesi dikkat çekti.

Bilecik sürprizi

Bölgenin en sürpriz ili ise Bilecik oldu. 1 Kasım’daki Ak Parti ve MHP oyları toplandığında neredeyse yüzde 60’e ulaşılan kent yüzde 51.11 oranla ‘Hayır’ dedi. Kentte, Hayır’a 68 bin, Evet’e 65 bin oy çıktı. 1 Kasım’da Ak Parti ve MHP’nin oyu toplandığında 80 bini aşıyordu.

Hayır’ın iki kalesi

Bölgedeki ‘Hayır’ lideri ise yüzde 71,33 oranla Kırklareli oldu. Ezici bir oranla ‘Hayır’ diyen ilde 1 Kasım’da da CHP yüzde 55 oy almış, Ak Parti’nin oyu yüzde 27,67’de kalmıştı. Edirne’de de yeni sisteme yüzde 70,50 oranında ‘Hayır’ denildi. Ak Parti’nin 1 Kasım’da 70 bin oy aldığı ilde, ‘Evet’e 78 bin oy çıkarken, 188 bin Edirnelinin tercihi ‘Hayır’dan yana gerçekleşti.

‘Evet’in lideri Sakarya

Yaklaşık 650 bin seçmenin sandığa gittiği Sakarya’da ise ‘Evet’ kazandı. Ak Parti ve MHP’nin büyük hakimiyetinin bulunduğu kentte bölgenin en yüksek ‘Evet’ oranına (Yüzde 68) ulaşıldı. Sakarya’da 1 Kasım’da Ak Parti ve MHP’ye 470 bin oy çıkmıştı. Bu seçimde ise ‘Evet’ cephesi 412 bin oy aldı.

Balıkesir ‘Hayır’ dedi

Marmara’nın 4. büyük kenti Balıkesir’in tercihi ise Hayır’dan yana oldu. Kentte seçmenlerin yüzde 54’ü (441 bin) “Hayır” derken, yaklaşık 370 bin kişi de ‘Evet’e mühür bastı. Aslında Balıkesir’in portresi de Bursa’ya yakındı. Ak Parti 7 Haziran’dan sonra oy sayısını 300 binden 360 bine yükseltirken, hem HDP hem de MHP’de ciddi bir düşüş yaşanmıştı CHP ise Balıkesir’deki oyunu çok az artırarak 275 bine ulaşmıştı.

Çanakkale’de ‘Hayır’ farkı

Çanakkale ve Tekirdağ yüzde 60 ve 61 oranında ‘Hayır’ çıktı. Çanakkale Ak Parti ve CHP’nin çekişmeli olduğu bir ildi ve 1 Kasım’da ipi çok küçük bir farkla Ak Parti göğüslemişti ancak referandumda MHP ve HDP oylarının da etkisiyle CHP’nin başı çektiği ‘Hayır’ cephesi büyük bir oy farkıyla rahat bir şekilde ipi göğüsledi. Tekirdağ’da da 379 bin kişi ‘Hayır’ dedi.

Yalova’da 800 oy farkı

Yerel seçimin 6 oy farkla kazanılması sonrası itirazlar üzerine seçimin tekrarlandığı Yalova’da yine büyük bir çekişme yaşandı. Kentte yaklaşık 800 oy farkla ‘Hayır’ galip geldi. Oysa ki Ak Parti 1 Kasım’da CHP’ye 24 bin oy fark atmıştı. Anlaşılan bu fark ‘Hayır’ lehine yine önemli bir MHP desteğiyle kapandı.