Mihail Saakaşvili

Gürcü siyasetçi ve Gürcistan'ın 3. devlet başkanı (2004-07, 2008-13)   Lisans eğitimini Kiev Üniversitesi Uluslararası Hukuk Fakültesi'nde alan Saakaşvili, yüksek lisansını New York'taki Columbia Üniversitesi'nde yaptı. Hukuk doktorasını ise Washington'daki George Washington Üniversitesi'nde tamamladı. Strasburg Uluslararası İnsan Hakları Enstitüsü'nden de diploma alan Mihail Saakaşvili, 1995'te Gürcistan parlamentosunun reform ve hukuk komitesine başkan seçildi ve 1999'da milletvekili oldu. Eduard Şevardnadze'nin 2000 yılının Ekim ayında Adalet Bakanı yaptığı Saakaşvili, hükümette bulunduğu süre içinde olup bitenlerden rahatsızlık hissetti. Adalet Bakanlığı görevine gelişi bir yılı bile bulmamışken, yolsuzlukları gerekçe göstererek 2001 yılının Eylül ayında görevi bıraktı.       Hükümetteki görevinden ayrılan Saakaşvili, ardından Birleşik Ulusal Hareket adlı siyasal oluşumu başlattı. Partisi Haziran 2002'de yapılan yerel seçimlerden zaferle çıktı. Ardından Saakaşvili, Tiflis şehir konseyi başkanlığına getirildi. 2 Kasım 2003'te yapılan parlamento seçimlerine hile karıştığını iddia eden Saakaşvili, devlet başkanı Eduard Şevardnadze'ye karşı muhalefet başlattı. Aynı dönemde bölgede birçok ülkede aynı anda, bir düğmeye basılmış gibi ortaya çıkıveren "Kadife Devrim", "Turuncu Devrim" gibi hareketlerin benzeri, Gürcistan'da da, tarihin en önemli devlet adamlarından ve birçok uzman tarafından stratejik deha olarak tanımlanan Şevardnadze'ye karşı ortaya çıktı. Bunun sonucunda Gül Devrimi adıyla anılan barışçı halk hareketinin baskılarına dayanamayan Şevardnadze istifa etti; 4 Ocak 2004'te yapılan seçimlerde devlet başkanlığı koltuğuna ABD ve Avrupa ülkelerinin büyük desteğini arkasına almış olan Saakaşvili oturdu. Ekim-Kasım 2007'de muhalefet partilerin yönetime karşı ortaklaşa kitlesel gösteriler yapması ve başkent Tiflis'teki mitingin 7 Kasımda güç kullanılarak dağıtılmasının ardından Saakaşvili, görevinin dolmasına daha bir yıl varken devlet başkanlığından istifa etti. 5 Ocak 2008'de yapılan devlet başkanlığı seçimlerini ilk turda yüzde 53 oy oranıyla kazanan Saakaşvili yeniden bu göreve seçildi. Bölgede ortaya çıkıveren gelişmelerin ve Saakaşvili iktidarının Gürcistan milli menfaatlerine etkileri, yıllarca Şevardnadze'nin stratejik dehasıyla büyük bir diplomatik başarıyla idare edilmiş Osetya meselesinin gelmiş olduğu durumla ve sonuçlarıyla da net olarak görülebilir. Batı yanlısı olarak bilinen Gürcü lider, evli ve iki oğlu var.   Eski Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin idari sınırlarındaki tanınmayan Oset ve Abhaz devletleri Mihail Saakaşvili, Gürcistan-Abhazya ve Gürcistan-Güney Osetya anlaşmazlıklarının zorlayıcı yollarla çözümünü ile Hırvatistan'ın 1995 yılında Krayina'ya yaptığı saldırıyı taklit etmeye kalktı. Yugoslavya parçalanırken, Hırvatistan Sosyalist Cumhuriyeti idare sınırlarındaki Sırplar, İkinci Dünya Savaşı sırasında yapılan soykırımların tekrarlanmasından korkarak, 16. yüzyılda Sırpların iskân edildikleri topraklarında Krayina Sırp Cumhuriyeti'ni ilan etti. Ancak tanınmayan Sırp devletinin ömrü uzun sürmedi. Krayina’ya saldırmak ve oradaki Sırpları katletmek, MPRI’in Hırvatlara sunduğu bir plandı. 1 Mayıs 1995'de Emek ve Dayanışma Gününün kutlanması ve Hitler faşizminin yenilgiye uğratılması ellinci yıldönümü şenlik hazırlıkları sırasında Hırvat kuvvetleri, Ürdün, Nepal ve Arjantin BM Barış Gücü "koruması" altındaki Batı Slavonya'ya saldırdılar. Batı Slavonyalı Sırp güçleri hain saldırıya karşı ciddi bir direniş gösteremedi ve bozguna uğratıldı. Çok kısa bir süre devam eden "sınırlı polis harekâtı" sonucu 454 kadar öldürülmüş ve 18.000 kadar Sırp yerinde edilmişti. 4 Ağustos 1995 tarihinde ise Hırvat silahlı kuvvetleri Danimarka, Nepal, Polonya, Çekistan, Fransa ve Kanada Barış Gücü de "koruması" altında bulunan Knin Krayinası bölgesine Fırtına Harekâtı düzenleyerek, 2.650'den fazla Sırp’ı öldürdü, yaklaşık 250 bini ise vatan topraklarından sürdü. ABD destekli Krayina yıkılması İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Avrupa’daki en kötü etnik temizlik olmasına rağmen Hırvat neo-ustaşa liderleri fiilen cezalandırılmamıştır. Ağustos 2008 Fırtına Harekâtının 13. yıldönümü itibariyle bilanço: ölümünden sonra ulusal kahraman olarak gömülen Franjo Tudman, Lahey Mahkamesinde mahkûm olmayan Hırvatistan Ordusunun üç generalı, çoğunluğu hâlâ geri dönemeyen iki yüz binden fazla mülteci ve unutulmuş bir etnik temizlik. Kafkasya'da da benzer bir senaryo vardı. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin dağılma sürecine girmesiyle birlikte, Gürcistan’da yaşayan Abhazlar ve Osetler de, 1918-1920 yıllarındaki baskıların tekrar edilmesinden korkarak, Gürcistan'dan ayrıldıklarını ilân etmişler. Abhazlar ile Osetler, Rus-Oset gönüllüleri, Çerkez-Türk gönüllüleri ve Kafkasya Dağlı Halkları Asamblesi’nden aldıkları destekle, 1989-1993 savaşlarda bağımsızlığını savundu. "Gürcistan toprak bütünlüğü" örneğinde ise Saakaşvili'nin dikkatinden kaçan bir şeyler vardı: Fırtına Harekâtı başlamadan Srebrenitza katliamı gerçekleştirildi. Krayina etnik temizliğini kamufle etmek için de Batı, "Birleşmiş Milletler 8.000 kişinin katliamını önlememiş" üzerine bir haberleriyle ve "toplu mezar kalıntılarının" açıkça görüldüğü Amerikam casus uçaklarının yapılan fotoğraflarıyla kamuoyunun dikkatini başka yönlere çekmeyi başarmıştır. Fırtına Harekâtı esnasında NATO uçakları Sırp radarlarını bombalayarak, Hırvat silahlı kuvvetlerine doğrudan doğruya yardımcı bile oldu. Batılı ülkeler verdikleri Yugoslavya'ya ekonomik ambargosunun kaldırılması üzerine garantilerle, Sırbistan ile Bosna’daki Sırpların, Krayina’daki soydaşlarının yardımına gelmemesini sağlamıştır. Hırvatlar, Doğu Slavoniya saldırmaya cesaret edemediler. Çünkü Doğu Slavoniya'daki Rusya Barış Gücü ve Doğu Slavoniya-Yugoslavya sınırındaki Sırbistan Ordusu, Hırvat saldırısı durumunda güç kullanacağını bildirdi. Mihail Saakaşvili, her şeye rağmen Batı'nın 13 yıl önce yaptığı şekilde, ABD'nin Rusya'yı kuşatma, parçalama ve işgal etme stratejisi büyük bir operasyonla Eski Sovyet topraklarında uygulanmaya kalkıştı. 7 Ağustos 2008’de Pekin Olimpiyatları’nın açılışı şenlik hazırlıkları sırasında Gürcistan Ordusu, Güney Osetya Cumhuriyeti topraklarının kuvvet yoluyla işgali başlamıştı. Tanınmayan Oset devleti imha ettikten sonra Abhazya' ya gelecek darbe indirecekti. Ama Rusya barıştırıcı ve Oset gönüllü milis erleri takviye gelinceye kadar üstün düşman kuvvetlerinin hücumlarını püskürttüler ve karşı hücuma geçip işgalcileri geri attılar. Böylelikle, Abhaz ve Güney Osetlerin bir kısmını katledip bir kısmını dışarı atmak MPRI'in Saakaşvili'ne sunduğu bir plânı suya düştü. Bu nedenle Mihail Saakaşvili, Batılı ülkelerin nazarında da bütün itibarını kaybetti. Ölüm iddiaları Bir iddiaya göre Rus Ordusu Gürcistan'a girmiş ve Saakaşvili'yi öldürmüştür. Ancak Gürcistan Cumhurbaşkanlığı Basın Sözcüsü Manana Mancgaladze, bunun üzerine açıklama yaparak, Rusya'nın ülkesine saldırı tehlikesinin bulunmadığını açıkladı. Cumhurbaşkanlığının sonu Batı yanlısı bir politika izleyen Saakaşvili’nin 2008’de Rusya ile savaşa girmesinin ardından ekonomik ve siyasi alanda etkinliği giderek azaldı. Yasa gereği aday olamadığı 2013 ekiminde yapılan devlet başkanlığı seçiminde Bidzina İvanişvili’nın desteklediği aday Giorgi Margvelaşvili yüzde 62 oyla cumhurbaşkanı seçildi. Saakaşvili’nin desteklediği eski meclis başkanı David Bakradze sadece yüzde 22’lik oy oranıyla ikinci oldu. 17 Kasım 2013'te görevini Margvelaşvili'ye devretti. Gürcü lider, evli ve iki oğlu var.