Narsist bir insanla baş etmenin 7 yolu

Kendini beğenmenin en uç noktası diye ifade edilebilecek bir hastalık olan narsist kişilik bozukluğu, günümüzde sık rastlanan bir hastalık. Gündelik yaşam içerisindeki aktörlerde, iş yerimizde, çalışma arkadaşlarımızda, televizyon ekranlarından tanınan ünlülerde ve hatta siyaset sahnesinde rastlanılabilen narsistlik, doğru analiz edilmediğinde karşıdaki kişiye hayatı zindan edebiliyor. Psikiyatri Doktoru Gizem Hanzade Erkuş narsist kişilik bozukluğunu incelerken, narsistlerle nasıl iletişim kurulması gerektiği konusunda fikirler verdi.

Narsizm efsanesini biliyor muydunuz?
Güzelliği ile bilinen, herkesin aşık olduğu ama kendisine aşık olanlara yüz vermeyen bir Yunan tanrısıdır Narsius. Bir gün ormanda avlanırken gölden su içmek ister ve suya yansıyan görüntü karşısında büyülenir, kendi yansımasına aşık olur. Gölün kenarından bir türlü ayrılamaz ve orada ölür. Efsaneye göre bugün nergis olarak bildiğimiz çiçeğe dönüşür. Narsistik kişilik bozukluğu da ismini bu efsaneden alır.

Kendini beğenmenin nesi kötü?
İlk görüşte çok çekici ve ikna edici, başarılı, lider ruhlu olan narsist, kalbinizi fetheder. Sizinle ilgilendiğinde dünyanın en şanslı ve değerli kişisi gibi hissedersiniz. Bir süre sonra sizden vazgeçtiğinde balo arabası kabağa dönüşür. Eğer ilk günlerin hatırına belki düzelir diye onunla evlendiyseniz yanıldınız demektir. Eşinizin narsist kişilik bozukluğu olup olmadığını iyi analiz etmeli ve iletişim kuramadığınız noktada doktorla görüşmelisiniz.

Narsistleri nasıl tanırız?
- Bencildirler, empati kurmazlar, sizin duygu ve düşünceleriniz onun için önemli değildir.
- Hep kendilerini haklı görür ve hatalarından dolayı başkalarını suçlarlar. Özür dilemezler.
- Çoğu zaman olumsuz duygular uyandırarak dikkat çekerler ve dengenizi bozarak güçlü hissederler.
- Olduklarından daha iyi ve mükemmel olduklarını, diğerlerinin o olmadan yapamayacağını düşünürler. Övülmekten ve odak noktası olmaktan hoşlanırlar.

Peki ne yapmalıyız?

1- Tartışmaya girmeyin. Tartışmada haklı çıkarsanız muhtemelen size öfkelenir, hatta kinlenir. Tartışmaya girmemek ve susmak daha karlı.
2- Dışarıda iyi görünmek ve itibar onlar için çok önemli. Bazen duygu ve düşüncelerinizi direkt söyleyerek değil de, “İnsanlar böyle yaparsan ne düşünür?”den yola çıkarak cevapları kendisinin bulup karar vermesini sağlayın.
3- Öfkenizi kontrol edin. Öfkeyle suçlayıcı şekilde konuşmak yerine “Sen benim için değerlisin ve böyle davrandığında senin için değersiz olduğumu düşünerek üzülüyorum” gibi onun ne kadar değerli olduğunu vurgulayan bir cümle kurabilirsiniz.
4- İçe kapanıp sessiz kalmayın. Tartışma sırasında içe kapanma ve geri çekilme de öfkeyle tepki vermek gibi narsistin sessiz acınızı anlamak yerine daha fazla savunmaya geçmesine ve eleştirinin dozunun artmasına neden olur. “Şu anda beni küçümsediğini hissediyorum, sanırım artık senin gözünde değerli değilim” gibi bir cümleyle duygularınızı ifade edebilirsiniz.
5- Verdiği sözü değil, davranışını ödüllendirin. Amaçlarına ulaşmak için tutmayacağı sözler verirler çünkü. Bu nedenle verdiği sözlere itimat etmeyin.
6- Ortak paydalar yaratın. Aynı amacı paylaşıyorsanız şanslısınız, amaçlarına ulaşmak için çok çalışırlar.
7- Durumu kabul edin ve kendinize karşı dürüst olun. Onu değiştiremezsiniz, hatta o istese de değişmesi zordur. Duygularınızı, yaşadığınız acıyı açık ve dürüst şekilde anlattığınız halde sizi duymuyorsa muhtemelen hiçbir zaman duymayacaktır. Yine de yanında kalmaya devam ediyorsanız her seferinde düzeleceği umuduyla, sonrasında tekrar tekrar hayal kırıklığına uğramayın. Bu arada kendinize karşı saygı ve güveninizi kaybetmemeye çalışın. Sorun sizin yetersiz olmanız değil...