Nasıl mutlu bir toplum olabiliriz?

Cesaret, değişim, azim ve umut hayatımızda hep olmalı. Bunların olması içinde öncelikle sevgi gerekir; katıksız, koşulsuz ve nedensiz sevgi. Böyle olunca, insanlar “mış” gibi hayatlar yaşamak yerine gerçekleri görerek sevgiyle kucaklar geleceği.

Sanal dünyaya baktığımızda sanki herkes doğal bir hayatın peşinde, herkes her şeyi seviyor. Sonra bu kişilere bir bakıyoruz, entrika dolu hayatlar yaşıyorlar. Yani ekranın arkasında maskeler düşüyor.

Maskelere gerek yok ki, hüzünlüysek teselli olalım, öfkeliysek dinleyelim ve dindirelim, ihtiyaç varsa yardım elimizi uzatalım. İnsanlar yardım edince azalmazlar, çoğalırlar.

Bildiğimizi öğretelim, bilmediğimizi söyleyelim. Zor değil ki gerçek olmak aslında, gerçek olduğumuzda kendimizi kabul ettiğimizde intikam dolu değil sevgi dolu oluyor insan.

Sevgi deyince size Malcolm Gladwell’in Outliers kitabında söz ettiği, Roseto, Amerika’da, İtalyan göçmenlerin yaşadığı bir yerleşke hakkında bir çalışmadan söz etmek istiyorum. Söz konusu toplumsal mutluluk olunca paylaşmadan duramayacağım. Oklahoma Üniversitesi Tıp Fakültesinde Gastroenteraloji uzmanı olan Dr. Stewart Wolf, yaz aylarını bu köye yakın bir yazlıkta geçiriyordu.

1950’lerin sonlarında Wolf bir meslektaşı ile sohbeti sırasında, 17 yıldan beri bölgedeki birçok kasabadan gelen hastası olduğunu, ama Roseto’dan gelen ve 65 yaşın altında olan hastalarının hiçbirisinin kalp rahatsızlığı sebebiyle gelmediğini söyler.

Roseto Etkisi Nedir?

Wolf bunun nedenlerini araştırmaya başlar. Sonuçlar şaşırtıcıdır. Roseto’da 55 yaş altında kalp krizinden ölen ya da herhangi bir kalp hastalığı bulgusu olan hiç kimse yoktur. Ayrıca bu ilginç kasabada 65 yaş üzeri erkekler arasında kalp hastalığından ölenlerin oranı tüm ABD’nin yarısı kadardır. Hatta Roseto’da her tür nedene bağlı ölüm oranı beklentinin % 30 ile 35 altındadır.

Bunun üzerine Wolf kendisine yardım etmesi için Oklahoma Üniversitesi’nden John Bruhn adlı sosyolog arkadaşını Roseto’ya getirir ve bölgede sosyolojik bir araştırma yapmasını ister. Sonuçlar çarpıcıdır. İntihar, alkolizm, peptik ülser ve uyuşturucu bağımlılığına hiç rastlanmaz. Çok az suç vardır. Hiç kimse sosyal yardım almıyordur ve bu insanlar sadece yaşlılıktan ölüyorlardır.

Dr. Wolf, önce eski dünyadan getirip, devam ettikleri daha sağlıklı beslenme alışkanlığından olabileceğini düşünür. Ancak böyle olmadığı anlaşılır, zira Rosetolular İtalya’da ne yiyorlarsa burada da aynı biçimde besleniyorlar, ABD’nin diğer eyaletlerinde yasayanlardan farklı bir beslenme rejimi uygulamıyorlardır.

Bulgular genetikle açıklanmadığı gibi Rosetoluların yaşadığı bölge incelendiğinde, Doğu Pennsylvania’nın sağlık üzerine olumlu bir etkisi olmadığı da anlaşılır.

Wolf artık Roseto’nun sırrının beslenme alışkanlıkları, diyet, egzersiz, genler ya da lokasyon olmadığını anlamaya başlar.

Sır Çözülür

Bir gün Bruhn ve Wolf kasaba çevresinde yürüyüş yaptıklarında sırrı çözerler.

Rosetoluların birbirini nasıl ziyaret ettiklerini, herkesin birbirini tanıdığı kasabada yolda karşılaşanlar muhakkak durup uzun sohbetler eder, büyük bir dayanışma içinde olduklarından birbirlerine karşı son derece saygılı ve eşitlikçi bir tutum sergilerler. Rosetolular kendilerini modern dünyanın baskılarından soyutlayan güçlü ve koruyucu bir sosyal yapı yaratmışlardır.

Kaç evde üç kuşağın bir arada yaşadığını ve büyükannelerde, büyükbabalarda nasıl saygı duyulduğunu da görürler.

Wolf ve Bruhn işte bu tespitleriyle tıp literatürüne Roseto Etkisi terimini kazandırırlar.

Sonuç olarak, bizler de kendi Roseto’muzu oluşturabiliriz. Güçlü sosyal bağlar, paylaşımcı, kederde ve mutlulukta tek yürek olabilen bir halkız zaten. Yaşlılar, toplumda büyük saygı gördüğünde, sofralar sadece mideleri değil, ruhları da beslemeli. Güven duygusu yüksek ve stres düzeyi düşük.

Maharishi Mahesh Yogi’nin söylediği gibi “Mutluluk, güzel bir çiçeğin kokusu gibi yayılır ve bütün iyi şeyleri size doğru çeker.” Roseto Etkisi de sağlıklı yaşamın, yemekler, çevre ya da genetikten ibaret olmadığını göstermesi nedeniyle çok önemli.

Mutlu bir toplum için birlik ve beraberlik içinde olma zamanı…