Obama’nın 11 Eylül vetosu hükümsüz

ABD Başkanı Barack Obama’nın geçen hafta veto ederek geri gönderdiği ve Suudi Arabistan’a 11 Eylül saldırılarından dolayı dava açılmasına imkan tanıyan yasa tasarısı, ABD Senatosunun ardından Temsilciler Meclisinde de 3’te 2 çoğunlukla kabul edilerek yasalaştı. Obama’nın geçen cuma günü veto ettiği “Terörizmin Sponsorlarına Karşı Adalet Yasası” yasa tasarısı, ABD 77 ret oyuna karşı 348 kabul oyuyla yeniden kabul edildi. Tasarı, Obama’nın ikinci kez veto etme hakkı bulunmadığı için ABD Kongresinden geçerek yasalaşmış oldu.

Kamuoyunda “11 Eylül yasası” olarak bilinen düzenleme, Obama’nın başkanlığı döneminde veto yetkisini aşan ilk yasa oldu. Suudi Arabistan’ı derinden rahatsız eden tasarı, 11 Eylül saldırılarında hayatını kaybeden kişilerin ailelerinin saldırılarda Suudi yöneticilerin rolü olabileceği gerekçesiyle ABD mahkemelerinde dava açabilmesine imkan tanıyordu. ABD yönetimi birçok kez söz konusu tasarının Amerikan çıkarlarına zarar vereceğini ifade etmiş olsa da vekiller, ikinci kez önlerine gelen tasarıya ona verdiler.

Obama, CNN’de “Tehlikeli bir emsal ve bazen neden zor olanı yapmanız gerektiğinin bir örneği. Ve açıkçası Kongre’nin zor olanı yapmasını dilerdim. Bir seçim öncesi 11 Eylül kurbanlarının ailelerine karşı oy verir görünmek zor bir iş. Ama aynı zamanda doğru olanı” dedi.

Suudi Arabistan şimdi ne yapacak?

Tasarının yasalaşmasından sonra zaten gergin olan Suudi Arabistan-ABD ilişkilerinin seyri merak konusu olurken, Suudi yönetiminin tepkisini göstermek için diplomatik temsilcileri çekmekten, milyarlarca dolarlık yatırımı engellemye kadar farklı seçenekleri bulunuyor. Bunun dışında, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi’nin en önemli üyesi olan ülke, diğer üyeleri de etkileyerek ABD’ye karşı yaptırım uygulayabilir. Uzmanlara göre, bölgedeki ABD üsleri kapatılabilir, terörizm konusunda yapılan işbirliği de sonlandırılabilir. Geçtiğimiz yıl İsveç tarafından Suudi hükümetine yönelik insan hakları eleştirileri sert tepkiyle karşılaşmış, bölgedeki İsveç merkezli yatırımlar tehlikeye girince İsveç geri adım atmak zorunda kalmıştı.