Okul yaşı hassas çizgi

Ailelerin çocuklarının okul yaşamıyla ilgili temel sorularını okula başlama yaşı ve okula uyum sorunları oluşturuyor. Çocuğunu okula erken ya da geç göndermekten endişe duyan ebeveynler, en çok bu konuda karar vermekte zorlanıyorlar. Okula başlayan ancak direnç gösteren çocuğa yönelik nasıl bir yaklaşım sergilenmesi konusunda ise kafalar çok karışık. Okula başlama yaşıyla ilgili ailelerin merak ettiği tüm soruları, Liv Hospital Uzman Klinik Psikolog Ceren Aydın’a yönelttik. İşte cevaplar…

İyi gözlem yapın

Okula başlama yaşı kaç olmalı?

Eğitim sistemindeki düzenlemelerle okula başlama yaşı tartışılır bir konu oldu. Yasalarca belirlendiği üzere 66 ayını dolduran çocukların ilkokula başlaması gerekmekte ancak dilekçe ya da raporla başlangıç yaşı ötelenebilir. Çocuğun okula başlaması için gelişim düzeyi mutlaka göz önünde bulundurulmalı. Çocukların oldukça büyük bir bölümü 6 yaş öncesinde okula başlayabilecek olgunluk düzeyine ulaşamaz.

Çocuklar hazır olmadan okula başlarsa nelerle karşılaşılır?

Gelişim çok yönlü ve karmaşık bir yapıya sahip. Çocuğun okula hazır oluşunu değerlendirirken çocuk özelinde, bilişsel, duygusal, dil ve motor gelişimi gibi tüm yönlerin ele alındığı bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşmak gerekir. Bu alanlardan bir veya birden fazlasında henüz yeterli gelişimsel olgunluğa ulaşmamış bir çocuğu okula başlatmak çocukta zorlanmaya sebep olur. Örneğin kendisinden beklenilen ve sınıftaki diğer çocukların yapabildiği şeyleri yapamadığını görmek yetersizlik hissi ve özgüven sorunlarına yol açabilir. Öğrenmede zorlanan çocuk yapamadıkça başarısız olarak nitelendirilebilir hatta çok kere bir sorun olduğu düşüncesiyle ruh sağlığı uzmanlarına götürülür ve ona yanlış tanılar konulabilir. Zorlanmalar zamanla çocuğun okuldan soğumasına ve eğitim hayatından vazgeçmesine dahi yol açabilir. Kendini ifade edebilecek, ilişkiler kurabilecek düzeyde duygusal gelişime ve dil gelişimine ulaşmamış bir çocuk ise arkadaş edinmekte, arkadaşlık ilişkilerini sürdürmekte zorlanabilir.

Baskı uygulamayın

Okula gitmek istemeyen çocuğa nasıl yaklaşılmalı?

Sırf anne-baba heyecanlanıyor diye çocuktan da mutlaka aynı heyecan ve motivasyonu beklememek gerek. Çünkü çocuk okul hayatına atacağı adımla bugüne kadar alışkın olduğu alandan çıkarak belirsizliklerin, yeni insanların, yeni sorumlulukların olduğu bir dünyaya adım atar. Çocuk için pek çok şey belirsizdir ve bu belirsizlik onda kaygıya yol açabilir.

Aileden ayrılmak ilk etapta zorlayıcı olabilir. Uyuma-uyanma saatleri, görev ve sorumluluklar, mekânsal değişiklikler gibi yaşamsal düzenlemeler de çocuğun alışması için uyum sürecini gerektirir. Okula gitmek istemeyen bir çocuğa baskı uygulamak sağlıklı bir yaklaşım değil. İlk önce çocuğun gözünden bakabilmek, nasıl hissettiğini kavramaya çalışmak önemlidir. Duygularını ifade etmesine izin verilmeli, belirsizliklere karşı hazırlıklı olması için yeterli açıklamalar yapılmalı. Bunun için okulu önceden gezmek, kaygılarını sormak ve yatıştırmak, okulla ilişkili kavramları açıklamak, okulda ne kadar kalacağı, okuldan kimin alacağı gibi konularda bilgilendirmek, okula başlama temalı hikâye kitapları okuyarak hazırlık yapmak çocuğun adaptasyonunda oldukça faydalı olur. Sık karşılaştığımız ve bir o kadar hatalı olan tutum ise okulu ve öğretmeni korku unsuru olarak lanse etmek. Böyle bir tutum çocukta tehdit algısı ve kaygı uyandıracağından okula direncini artırır. Bu tutumdan uzak durulmalı.

Uyum sürecinde çocuğun öğretmenleri ve okulun rehberlik birimi ile işbirliği içinde kalmak, bilgi alışverişinde bulunmak gerekir. Böylece olası sorunlar erken aşamada fark edilip çözülebilir. Bazı durumlarda çocukların okul direnci azalmayabilir. Özellikle bir ayı geçmesine rağmen okula gitmeye direnç devam ediyorsa ya da herhangi bir aşamada ciddi uyum sorunları, fiziksel rahatsızlıklar, davranış problemleri gibi sorunlar gözlemleniyorsa mutlaka bu alanda çalışan bir ruh sağlığı uzmanına başvurmak gerekir.

Anaokulundan üniversiteye bir asırlık eğitim

FMV Işık Okulları’nın Nişantaşı, Ayazağa, Erenköy ve Ispartakule kampüslerindeki anaokullarına 2013, 2014 ve 2015 doğumlu öğrencilerin kayıtları kabul ediliyor. 132 yıllık köklü geçmişi ve “önce iyi insan” yetiştirme misyonuyla anaokulundan üniversiteye kesintisiz çağdaş eğitim-öğretim sunan FMV Işık Okulları, 16 Mart’a kadar devam eden kayıt döneminde birçok avantaj sunuyor. İlkokul 1. sınıflara mülakat, ara sınıflara ise sınavla öğrenci alan okul, ara sınıf sınavlarını tüm kampüslerde 3 Mart’ta yapacak. Liselere yeni kayıtlar, Milli Eğitim Bakanlığı takvimine göre gerçekleştirilecek.

Öğrencilerini çağdaş, araştıran, yaratıcı, bilimsel düşünen, Atatürk ilke ve inkılaplarına gönülden bağlı, çevreye duyarlı, sosyal yaşamlarında etkin birer dünya vatandaşı olarak yetiştirmeyi hedefleyen FMV Işık Okulları, eğitimi bilgi aktarımı olmanın ötesinde bir “kişisel gelişim süreci” olarak görüyor. Anaokulundan başlayan İngilizce eğitiminin yanı sıra Almanca, Fransızca ve İspanyolca olmak üzere ikinci yabancı dil eğitimi sunan okulun Erenköy, Ayazağa ve Ispartakule kampüslerinde Fen Lisesi, Erenköy ve Ayazağa kampüslerindeki liselerinde Uluslararası Bakalorya Diploma Programı yer alıyor. Akademik eğitimin yanı sıra kültürel, sanatsal, sportif etkinliklere de önem veren okul, Işık Spor Sanat Tasarım Akademisi’nde öğrencilerin yetenekleri ve ilgileri doğrultusunda gelişimlerine destek oluyor.