Ölüm sıramı bekliyorum

Bingöl’den yıllar önce iş bulmak için gittikleri İstanbul’da kot taşlama atölyelerinde çalışan yüzlerce genç, yakalandıkları silikozis hastalığının pençesinde yaşamlarını sürdürüyor. Hastalık nedeniyle ölenlerin sayısının 14’e yükseldiği Bingöl’de “silikozis köyü” olarak bilinen 300 haneli Taşlıçay’da çok sayıda kişi, hastalıkla mücadele ediyor.
Türkiye’de yaklaşık iki bin silikozis hastası bulunurken, bunlardan 400’ü Bingöl’de yaşıyor. Hastalardan 300’ü ise “silikozis köyü” ismi verilen Taşlıçay köyünde yaşamlarını sürdürüyor. Bir süre önce silikozis hastası Halit Karabulak’ın yaşamını yitirmesiyle, hastalık nedeniyle ölenlerin sayısının 14’e yükseldi.

Geçinmek için gitmişlerdi
2000’li yılların başında ilçenin Taşlıçay köyünden çalışmak için İstanbul’a giden gençler, “merdiven altı” tabir edilen atölyelerde kot taşlayarak geçimlerini sağlamaya başladı. Çalışma imkânı bulanlar, köydeki işsiz yakınlarını da çağırarak atölyeye yerleştirdi. Yıllarca kotların taşlandığı sağlıksız ortamlarda soludukları silika tozu nedeniyle akciğer rahatsızlığına yakalanan gençler, yatağa mahkûm oldu.
Taşlıçay’da silikozis hastalığı nedeniyle oksijen makinesine bağlı yaşayan dört çocuk babası Faysal Demir, 2002 yılında büyük umutlarla gittiği İstanbul’da kot taşlama atölyelerinde çalıştığını, hastalığın kendisini birkaç yıl sonra göstermeye başladığını söyledi. Demir, “Oksijen makinesine bağlı olarak ölüm sırasını bekliyorum” ifadesini kullandı.

Makineye bağlı yaşıyorlar
Demir’in ağabeyi Metin Demir de sekiz kardeşinin aynı hastalığa yakalandığını belirtti. Ayda 500 lira maaşa bu işi yaptıklarını kaydeden Demir, makineye bağlı yaşadıklarını, elektrik olmadığında da ölüm tehlikesiyle yüz yüze kaldıklarını sözlerine ekledi. Tuncay Oral da yakalandıkları hastalıktan ölüm dışında kurtuluş olmadığını ileri sürerek, “Biz işi bıraktık ama hastalık bizi bırakmıyor” dedi. Hastalığın ileri seviyesinde kişinin nefes almakta zorluk çektiğini, yürüyemediğini ve geceleri uyuyamadığını anlatan Oral, şunları söyledi:
“Bu hastalığın ilacı yok. Bugün Faysal’dır, yarın Tuncay. Yani herkes sırasını bekliyor. Yaşıyorsun ailene bir faydan dokunamıyor. Yaşıyorsun, yürüyemiyorsun. Hayatın elektriğe bağlı. Bu hastalığın çaresi yok ama bu hastalığa yakalanan arkadaşlarımıza yardımcı olunmasını istiyoruz.”

Silikozis hastalığı nedir

Hastalık, taş ocağı, tünel ve diğer maden işçilerinin silika tozlarını uzunca bir süre solumaları sonucu gelişen akciğer rahatsızlığıdır. Kot taşlama sırasında kullanılan kumun solunum yoluyla akciğerlere ulaşması ve oluşan kitlelerin ciğeri işlevsiz kılmasıyla ortaya çıkan hastalığın akciğer nakli dışında bir
tedavisi yok.