Onlar madenin fedaileri!

Soma’da 301 maden işçisinin ölümüyle sonuçlanan facianın ardından maden ocaklarındaki güvenlik tedbirleri kadar, yaşanabilecek olumsuzluklara doğru müdahalenin nasıl olması gerektiği de gündeme geldi. Soma’da ikisi sağ, onlarca kişiyi canlarını tehlikeye atarak, yangın ve yoğun karbonmonokside rağmen madenden çıkaran tahlisiye ekibi, ‘üslerini’ Milliyet’e açtı.

Tahlisiyecilerin dünyası
Türkiye Taşkömürü Kurumu bünyesinde ilk defa 1938’te Almanlar tarafından kurulan tahlisiye ekibinde bugün 600 civarında maden işçisi görev yapıyor. Yarı profesyonel denilebilecek bir yöntemle çalıştıklarından itfaiyeciler gibi yangın olmasını beklemiyorlar. Kimi kazmacı, kimi madencilik tabiriyle domuzdamcı. 1992’deki Kozlu grizu faciasından sonra İş Güvenliği Sağlığı ve Eğitim Daire Başkanı olarak görev yapmaya başlayan Maden Mühendisi Mesut Öztürk, tahliyese ekibini şöyle anlatıyor:
“Yangın, göçük, sel ve benzeri olağanüstü durumlarda önce canları sonra da malzemeyi kurtarmak üzere özel olarak eğitilmiş kişilere tahlisiyeci diyoruz. Bu görevi alacak olan kişilerin en az iki yıl ocakta çalışmış olması gerekiyor. Kazmacı, domuzdamcı, motorcu, elektrikçi gibi çeşitli branşlardan elemanların olması gerekiyor. Kurtarma anında her bir sanata ihtiyaç duyulduğunda ona verilen görevi layıkıyla yapabilsin diye. Tahlisiyecilerin 20 yaşını doldurmuş, 40 yaşını geçmemiş olmalarını arzu ediyoruz. Gözleri iyi görecek, kulakları iyi duyacak, bedenen sakatlığı olmayacak. Bütün bunlardan daha da önemlisi insani vasıfları yüksek kişiler olacak. Çünkü orada canla başla bu hizmeti vermeleri gerekiyor”

TTK’da 650 tahlisiyeci var
“Merkez tahlisiye istasyonu TTK’da ilk tahlisiye istasyonudur. 1938 yılında Almanlar tarafında inşa edilmiştir. Geçmiş yıllarda işçi sayısını artırarak yüzde üçünü tüzük gereği tahlisiyeci olarak yetiştirdik. Geçmişteki işçi sayımıza bağlı olarak 1500 civarında tahlisiyecimiz mevcuttu. Bugünse sayımız 650 civarında. Kırkın üzerinde tahlisiye istasyonu elemanlarına bizim elemanlarımız eğitiyorlar.”
Tahlisiyicilerin yanında onlar kadar önemli olan cihaz bakım personeli yer alıyor. “Cihazları kullanmak kadar cihazları kullanılabilir ve bakımlı tutmak da çok önemli bir görevdir” diyen Öztürk, ekibin 2010 yılında ilk kez uluslararası Ukrayna’da bir yarışmaya katıldığını, yarışı 30 ekip arasında orta sıralarda tamamladığını belirtti.

Depremde görev alıyorlar
Öztürk; Polonya, Ukrayna ve Rusya gibi ülkelerde tahlisiye ekiplerinin profesyonel olduğunu ve itfaiyeciler gibi 24 saat görev beklediklerini söyledi. Türkiye’de ise tahlisiyeciler bir ocakta çalışıyor ve olağanüstü bir durum olduğunda en kısa zamanda tahlisiye istasyonuna gelerek tertip oluyor. Öztürk “Biz bu insanlara ‘Kurumun, ülkemizin fedaileri’ diye bakıyoruz. Canlarını ortaya koyuyorlar. Disiplini devam ettirmeleri, ücret açısından da taltif edilmeleri iyi olur bence” dedi.
Öztürk, ekibin deprem çalışmalarını da anlattı: “1999 depreminde Adapazarı ve Düzce’de, 2012’de Van’da görev aldık. 1999’da 400 civarında kurtarıcımız olmasına rağmen bin 800 kişi ile depreme müdahele edildi.

Kondisyonları ölçülüyor

Kaliteyi korumak için tatbikat ocağını yenilediklerini belirten Öztürk, eğitimleri şöyle anlattı: “Tatbikat yaptırıyoruz, kondisyonlarını ölçüyoruz. Belirli performansı gösteremeyen tahlisiyeciler görevden düşürülüyor. Hastalığı varsa yine otomatik olarak düşürülüyorlar. Performanslar ölçüldükten sonra tatbikat ocağında haftada beş gün eğitim görüyorlar. Kurtarma, ocak gazları, ocakta karşılaşacakları problemler ve ilk yardım konusunda eğitim alıyorlar.”

Ekibin bazı faaliyetleri:

1999 Kocaeli depremi: 32 yaralı, 447 ölü
1999 Düzce depremi: 71 yaralı, 177 ölü
2004 Küre madeninde bant yangını: 7 yaralı, 19 ölü
2011 Van Erciş depremi: 7 yaralı, 54 ölü
2010 Karadon metan patlaması: 30 ölü

Gerçeğini aratmıyor

Tatbikatların gerçekleştirildiği yerlerde gerçek ocak şartları taklit ediliyor. Sıcaklık, nem, duman, ses ve ışık efekti ile gerçek ocak atmosferi yaratılıyor. Bir tahlisiye istasyonunun maliyeti ise 40 bin euro ile 150 bin euro arasında değişiyor.

YARIN: Soma’daki faciada kurtarma ekibinde görev yapan madeN işçileri yaşadıklarını anlatıyor