Alışveriş yaparken dünyayı değiştirebiliriz

Alışveriş yaparken telefonunuzdaki bir uygulamayla nasıl bir ürün aldığınızı dahası bu ürünü alarak aslında neye katkı sunduğunuzu öğrenmek istemez miydiniz? Fransa’da yaşayan Levent, Bülent ve Leyla Acar kardeşler geliştirdikleri telefon uygulamasıyla sizin için almakta olduğunuz ürünün perdesini aralıyor. Üç kardeş, piyasaya yeni sundukları ücretsiz telefon uygulamasıyla kullanıcılarının bilinçli ve etik tüketim yapmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor. Acar kardeşler 2 yıl önce Fransa’da tüketici bilincini geliştirmek ve sosyal sorumlu tüketim alışkanlıklarının yayılmasını sağlamak amacıyla I-Buycott Derneği’ni kurarak yola çıktı. Bugüne kadar internet plaformu olarak işlev gören I-Buycott, bugünlerde BuyOrNot adını verdikleri yeni uygulamayla tüketicileri satın almak istedikleri ürünlerle ilgili anında bilgilendirme fırsatı sunuyor.

13 merkezde 150 gönüllü

BuyOrNot’ın kurucularından Bülent Acar “Tüketicilere etik uygulamaları olmayan şirketlerle başa çıkmak, seslerini duyurmaları için bir araç sunmak istedik. İş kanunlarına aykırı davranan, çevreye saygılı olmayan şirketlere dur diyen bir uygulama” olarak anlatıyor gişimlerini. BuyOrNot uygulamasının şimdiye kadar varolan diğer uygulamalardan farkı tüketicileri ürünlerin içeriğinin yanı sıra üretim süreci hakkında da bilgilendirmesi. Acar bunu şu sözlerle açıklıyor: “Bir ürünün sağlık üzerindeki etkisini ve toplumsal etkisini bilmemizi sağlıyor. Ayrıca, yürüttüğümüz ve tüketicilerin katılabilecekleri boykot kampanyalarını da tanıtıyor.” Bülent Acar’ın tüketicilere bir de mesajı var “Her harcamanızda, hayalini kurduğunuz dünyaya bir oy veriyorsunuz.”

2 yıldır faaliyette olan I-Buycott Derneği Fransa ve İsviçre’deki 13 merkezde 150 gönüllü ve beş tam zamanlı üyesiyle çalışmalarını yürütüyor. Derneğin hedefine ne derece yaklaştığı sorusunu Bülent Acar “Tüketicilerin alışkanlıklarının olumlu yönden değiştiğini platformumuzda destekledikleri boykot kampanyalarıyla görüyoruz. Birlikte, 2 yıl içinde etik ve sorumlu davranmayan 5 firmanın davranışlarını değiştirdik. BuyOrNot uygulamasıyla yine tüketicilerin gücünü arttırmayı ve şirketlerin etik olmayan uygulamalarını değiştirmeyi umuyoruz” diye yanıtlıyor.

Uygulama nasıl çalışıyor?

BuyOrNot uygulaması ürünlerin barkodlarını tarayarak içeriğindeki maddeleri, hangi şartlarda üretildiğini, insanlara ve doğaya zararlarını ortaya koyuyor. Tüm bunların yanında firmaların, vergi kaçırıp kaçırmadığı, kapılarından çocuk işçi girip girmediği ya da hayvanlara kötü davranıp davranmadıkları gibi pek çok bilgiye uygulama sayesinde ulaşılabiliyor. Acar tüm verilere ulaşmalarının “ortak akıl” ile mümkün olduğunu belirtiyor: “Bilgileri world.openfoodfacts.org ve i-boycott.org’dan alıyoruz. Gönüllülerimiz bu bilgileri topluyor. Onların bu ortak çabası ‘Collective intelligence’ yani ortak akılla şekilleniyor. Aynı zamanda gazetecilerin ve kuruluşların yaptığı çalışmalarda bize yardımcı oluyor.” BuyOrNot uygulaması şimdilik sadece Fransa ve Belçika ve İsviçre’de kullanılabiliyor. Acar kardeşlerin hedefi uygulamanın erişilebirliğini bu sınırılarını ötesine taşımak. Mobil uygulmanın Türkiye’de hizmete girip girmeyeceği sorusunaysa Bülent Acar “Neden olmasın” diye cevap veriyor.

Hedef STK olmak

Fransa genelinde 100 binin üzerinde kullanıcısı olan I-Buycott Derneği’nin hedefi bir STK olarak ve dünya çapında var olmak. 2 yıldır tüketiciler ile üreticiler arasında adeta bir köprü görevi gören dernek insan haklarını ihlal eden, çevreye zarar veren firmalar ve ürünler hakkında kullanıcıları uyarıyor. Kullanıcılar bu sayede sağlıksız koşullarda üretim yapan firma hakkında boykot başlatabiliyor. Derneğin firmalarla iletişime geçmesi için 10 bin kullanıcının boykota destek vermesi gerekiyor. Bu sebeple firmaların hedefi olup olmadıkları yönündeki sorumuzu Bülent Acar “Şimdilik bir sorun ile karşılaşmadık” sözleriyle yanıtlıyor.