Bordoda büyük tadım...

Önceki hafta konuk üye olarak dört gün boyunca aralarında bulunduğum Grand Jury Europeen, yani Avrupa Büyük Jürisi, şarap yarışmalarının etkinliğinin azalması ve İngilizlerle Amerikalıların etkili şarap dergileri sayesinde şarap değerlendirmede tekel oluşturmaya doğru gitmeleri karşısında, Avrupada doğan tepkiyle kurulmuş. Aralarında Roberto Bava ve Dirk Van Niepoort gibi üreticilerin, Stephane Derenencourt gibi önologların, Jacques Perrin gibi şarap tüccarlarının ve Olivier Poussier gibi ödüllü someliyelerle Peter Moser ve Robert Joseph gibi şarap yazarlarının bulunduğu 11 ülkeden 25 kişiden oluşan jüri, kurulduğu 1996dan bu yana Avrupa ağırlıklı olmak üzere dünyanın değişik ülkelerinde oraların şaraplarını tadıyor ve en iyilerini belirleyerek kamuoyuna açıklıyor. Doğrusu ortam, bir şarap yazarı için son derece heyecan vericiydi. Avrupanın dört bir yanından gelmiş şato sahipleri, önologlar, ödüllü someliyeler ve ünlü şarap yazarlarıyla birlikte aynı jüride, dünyanın en seçkin şaraplarından önemli bir bölümünü profesyonel bir ortamda tatmak ve en iyilerini belirleyenlerden biri olmak, zorluğunun yanında insana gurur da veren zevkli bir görevdi. Jürinin son tadımı, mahzenlerde geçirdikleri iki yılın ardından piyasaya önceki hafta sürülen Bordonun sağ yakasının 2002 rekoltesi şarapları temalıydı... Dünyanın en değerli şaraplarının üretildiği Bordo, Atlantik Okyanusu ile okyanusa dökülen Gironde halicinin arasında kalan, ünlü Medoc bölgesi "sol yaka" ile halicin sağında kalan, en ünlü apelasyonları St. Emilion ve Pomerol olan "sağ yaka" olarak ikiye ayrılıyor. Sağ yaka, az nem alan karasal bir iklime ve farklı bir toprak yapısına sahip olduğu için sol yakadaki Cabernet Sauvignon yerine Merlot üzümünün şaraplık olarak tercih edildiği bir bölge. Kalite hiyerarşisinde doruktaki Cabernetden birkaç gömlek aşağıda yer alan Merlot, haliyle daha alçakgönüllü şaraplar veriyor. Ve sağ yakanın şarapları, bağları çok özel bir toprak yapısına sahip olan istisnai Petrus ve Cheval Blanc dışında fiyat olarak da, genellikle sol yakanın gerisindeler.Sağ yakalılar, bu "makus talih"i yenmek için son yıllarda bağcılığı daha özenli yapıyor, bağlarda verimi düşürüyor, şarap yapım tekniklerinde yeni incelikler deniyor, bir yandan da örgütlenerek yükselttikleri kaliteyi duyurmaya önem veriyorlar. İşte tadım da bu çerçevede, sağ yakadan 120 şatonun birleşerek kurduğu Sağ Yaka Çevresi örgütü tarafından düzenlenmiş, jüri bu örgüt tarafından "Şaraplarımızın en iyilerini, bizim dışımızda bağımsız bir uzmanlar grubu belirlesin ve açıklasın" denerek davet edilmişti. Üç yıl önce kurulan bu dinamik organizasyon, bu yıl üç gün sürecek bu teknik tadımın ardından, ilk kez "Bağbozumu Pazarı" adını verdiği bir etkinliği de hayata geçirecekti. En iyi şarapları bağımsız uzmanlar belirledi Bir sınav gibi... İkisi Fransız, biri de Polonyalı üç şarap yazarıyla birlikte konuk üye olarak katıldığım Avrupa Büyük Jürisi, 16 Kasım günü Fronsacdaki de la Dauphine şatosunda toplandı. Şatonun aydınlık bir salonu tadım için düzenlenmiş, tertemiz beyaz örtülerin üzeri Riedel kristalinden kadehlerle bezenmişti. Kadehlerdeki numunelerin numaraları, ayaklarında kağıtlarda yazıyordu. Yarımşar gün süren her seansta 30 küsur şarap tadacaktık. Ve maratona başladık... İki saat kadar süren tadımların sonunda, hepimiz sınavlarını bitirip kağıtlarını hocalarına teslim eder gibi, ayrıntılı tadım notları da aldığımız ve şarapları 100 üzerinden puanladığımız kağıtlarımızın birer kopyasını başkan François Maussa verdik. Sempatik başkan, her tadımın sonunda 10 dakikalık bir nefes alma molası verdikten sonra, bir de brifing yaptı. Brifinglerde herkes sırayla notları jüriye teslim edilip kayda geçilmiş bulunan şaraplardan biriyle ilgili yorumunu söylüyor, bu yorum tüm jüri üyelerince tartışılıyor, ardından da Mauss tartıştığımız şarabın şişesini çıkararak hangi şarap olduğunu açıklıyordu. Jüri üyelerinin değerlendirme ölçütlerini olgunlaştıran bu seanslarda, ne kadar uzman olunursa olunsun şarapla ilgili yorumların çok farklılaşabildiğini gördük. Zaten tadımların kalabalık bir grupça yapılması da bunun içindi; kalabalığın ortalaması, sivri uçları törpüleyerek gerçeğe en yakın değerlendirmeyi sağlıyordu.Üç gün boyunca, sabah-akşam toplam 125 şarabı tattık ve değerlendirdik... Son günün öğleden sonrası ise, tadımlar bitmişti ama bu kez başka bir tadım ortamına, Bağbozumu Pazarına yollandık... Chateau Clos de La Tourun salonlarında uzun bankolar oluşturulmuş, birliğe üye tüm şatoların sahip ve yöneticileri bunların arkasına geçmiş, gelen şarap tüccarları, restoran sahipleri ve meraklı koleksiyonerlere şaraplarını tattırıyorlardı. Bu tadımda yeni etiketlenmiş 2002 şarapları "görücüye çıktı", bol bol sipariş aldı. Dileyenler ayrı bir salonda henüz fıçılarda dinlenmekte olan 2003 örneklerinden de tattılar.Akşam, şatonun bahçesinde kurulan dev çadırda, şato sahipleri ile pazarı gezenlerin katıldığı 500 kişilik bir ziyafet verildi. Ve Büyük Jürinin Başkanı Mauss, ilk yemeklerin servisinden önce 125 şaraptan en iyi seçtiğimiz ilk 20yi açıkladı... Anı fotoğrafı için kürsüye doğru gelen ve kimi çok da küçük ve "cilasız" olan üreticilerin gözlerindeki mutluluk ışıltısını görünce, üzerimdeki üç günün yorgunluğu da kaybolup gitti... Tadımların sonunda ünlü St. Emiliondan "Grand Cru" sıfatlı kimi 50 dolarlık şato şarapları listeye bile girememiş ama adı çok az bilinen bir Cotes-de-Castillondan, bir Cotes de Blayedan 10 dolarlık şaraplar en yükseklere tırmanabilmişti... Solda listesini verdiğim "Sağ Yakanın En İyi 20"si, büyük bölümü 10-20 dolar civarında fiyatlı ama tümü de üstün kalite şaraplar. Çoğu da, 2002 orta kırat bir rekolte olduğu için, yıllandırmaya gerek olmadan bugünlerde içilebilir olgunlukta... n Üç gün boyunca sabah-akşam toplam 125 şarabı tattık ve değerlendirdik Bordonun sağ yakasının 2002 rekoltesi 125 şarabı içinden seçtiğimiz en iyi 20sinin adları ve ait oldukları bölgeler, alfabetik sırayla şöyle:Château Bel Air la Royere-Cotes de BlayeChâteau Bellefont Belcier-St. Emilion Grand CruChâteau Clinet-PomerolChâteau de Lussac-Lussac St. EmilionChâteau Reignac-Bordeaux SuperieurChâteau Haut Carles-FronsacChâteau Feytit- Clinet-PomerolChâteau Fleur Cardinale-St. Emilion Grand CruChâteau Fougas Maldoror-Cotes de BourgChâteau La Clemence-PomerolChâteau La Sergue-Lalande de PomerolChâteau Le Bon Pasteur-PomerolChâteau Le Moulin-PomerolChâteau Petit Faurie de Soutard-St. Emilion Grand Cru ClasseChâteau Perron La Fleur-Lalande de PomerolChâteau Quinault LEnclos-St. Emilion Grand CruChâteau Roland La Garde-Cotes de BlayeChâteau Rouget-PomerolClos du Clocher-PomerolClos Puy Arnaud-Cotes de Castillon Sağ yakanın en iyileri