Burada olmayan kadınları hatırlamak için

Meksika, kadın cinayetleri konusunda sicili kabarık ülkelerden. 2017’nin ilk 9 ayında resmi rakamlara göre 671, resmi olmayan rakamlara göre 2585 kadın erkekler tarafından öldürüldü. Bu rakamlardan bir Facebook postuyla haberdar olan ve sarsılan iki genç kadın illüstratör, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü’nde paylaştıkları ilk çizimle “No Estamos Todas”ın temelini attı. O günden bu yana yaklaşık 450 sanatçının çizimleriyle destek verdiği proje, dünyanın hemen her bölgesinden kadın cinayetlerini kapsayacak şekilde genişledi. Geçtiğimiz günlerde Türkiye’den Özgecan Aslan’ın da portresine yer veren projeyle ilgili, isimlerinin anonim kalmasını tercih eden “No Estamos Todas” ikilisiyle konuştuk.

- Sizi bu projeye yönelten ne oldu?

Geçen yıl aktivist Frida Guerrera, Meksika’da erkeklerin öldürdüğü kadınların bir listesini paylaşmıştı. Bu listeden çok etkilendik ve kendimizce, insanların Meksika’da ne olup bittiğini bilmesini sağlayacak yönde bir yanıt vermek istedik... “No Estamos Todas” bu duyulma ihtiyacına bir cevabımız diyebiliriz.

- “Hepimiz burada değiliz” ismi nasıl doğdu?

Bu ismi tercih etmemizin iki amacı var; birincisi artık aramızda olmayanlar adına konuşmak istedik. İkincisi, onları her ne kadar çizimlerimize yansıtsak da her birini anmamızın mümkün olamayacağını da biliyoruz. Dolayısıyla eksik olduğumuzu vurgulamanın bir yolu.

Meksikalı illüstratörler: “Merve Tuba Tanok’tan gelen e-mail üzerine Özgecan Aslan’dan haberdar olduk. Çizimini paylaştıktan sonra ailesi de bizimle iletişime geçti.”

- Bu kadar ağır bir konuyu ifade etmek üzere illüstrasyonu tercih etmenizin özel bir nedeni var mı?

Biz de illüstratörüz ve görsel malzemenin rakam ya da grafiklerden daha farklı bir etki yarattığına inanıyoruz. Her bir cinayetle ilgili araştırma yaptığımızda, karşımıza kadınların nasıl öldürüldüğünden kadın düşmanı ifadelere, hatta cansız bedenlerinin görüldüğü fotoğraflara dek korkunç bilgiler çıktı. Biz bu bilgileri yeniden üretmeyi kesinlikle istemedik, öldürülen kadınları onurlandırıcı şekilde hatırlatacak bir proje yaratmak istedik.

- Proje Meksika dışına nasıl yayıldı? Biz Meksika’daki kadın cinayetlerinin haritalandıran María Salguero’nun web sitesinden (feminicidiosmx.crowdmap.com) bilgi toplayıp çizim yapmasını istediğimiz görsel sanatçılara teklifte bulunuyorduk. Bir süre sonra başka ülkelerden görsel sanatçılar da bizimle iletişime geçip kendi ülkelerindeki vakalardan bahsetti, görselleştirmeye katkıda bulunmak istediklerini söyledi, derken gitgide büyüdük. Belli bir yöntem izlemiyoruz açıkçası, katkıların hepsi bizim için çok değerli...

- Portrelerine yer verdiğiniz kadınlar hangi ülkelerden?

Şu an yaklaşık 450 sanatçıyla çalışıyoruz. Görselleştirdiğimiz kadın portreleri de Meksika, Arjantin, Brezilya, ABD, El Salvador, Türkiye ve Peru’dan.

- Sizce projenin ne tür bir etkisi oluyor?

Elbette bu proje kadın cinayetlerini durduracak bir çalışma değil fakat tartışmayı başka alanlara taşıyabilecek potansiyeli olduğunu düşünüyoruz. Portreleri paylaştıktan sonra kadınların ailelerinden aldığımız mesajlar da bizi çok duygulandırıyor. Bunların hepsi bizim için çok anlamlı.

- Bu çalışmanın size öğrettiği şey ne oldu?

Kadına yönelik sistematik şiddetin varlığını nasıl sürdürdüğünü anlamamız uzun ve zorlu bir süreçti. Birçok çizim ve konuyla ilgili araştırmadan sonra anladık ki, bu şiddetin son bulmasını ve daha iyi koşulların yaratılmasını talep eden de birçok insan var. Evet, şiddet belki her geçen gün artıyor fakat bizim sorumluluğumuz da hiçbir kadının öldürülmediği güne kadar bunun üzerine gitmek.

17 yaşında öldürülen Alexis’in portresi ‘@patt._.ramirez‘den.

30 yaşında öldürülen Angelica’nın portresi ‘@majoestradal’dan.

46 yaşında öldürülen Dalya’nın portresi ‘@merarimartz’dan.

23 yaşında öldürülen Magda’nın portresini ‘@claudettes.dream.art ‘ çizdi.