Çekirgenizi nasıl alırdınız?

Kültürümüzde yemek ayırt etmemek saygı duyulan bir davranış biçimi. “Denizden babam çıksa yerim!” diyen herkes, koca okyanustan çıkabilecek bin türlü mahlukata midesinin ve damak tadının müsait olduğunu gururla beyan eder, bunun bir gözüpeklik emaresi olmasıyla da övünür. Biliriz ki besin çeşitliliğine açık, damak zevki de yerinde insanlarız. Peki ya bir anda hiç olmayacak bir yiyeceği tabağımızda buluversek?

2 milyar kişi afiyetle böcek tüketiyor

Menümüzün yeni misafirleri böcekler ve eklembacaklılar. Birleşmiş Milletler, bilim insanları ve araştırmacılar, insanlık olarak bu fikre yavaş yavaş alışmamız gerektiğini söylüyor. Dünyada 2 milyar insan halihazırda afiyetle böcek tüketiyor. Kızarmış, soslu, yenebilir böceklerin tadı, tadanlara göre fena değil.

Peki nereden çıktı bu böcek yeme işi? Aslında tahmin etmesi kolay. Öngörülere göre 2050 yılında dünya nüfusu 9 milyar civarında olacak. Bu kadar insanı beslemek için kaynaklar sınırlı. Araştırmalara göre ekonomik durumu iyileşen herkesin ilk yaptığı şey daha fazla et tüketmek. Et tüketiminin artması, hayvanları beslemek için daha fazla tahıl harcanması demek. Harcanan tahıl miktarı ise gariban Afrika’daki açlığı sonlandırabilecek kadar çok. Eciş bücüş koşullarda kesilmeyi beklerken obezleşen hayvanlar
bir de havaya metan gazı bırakıyor. Bu da tabiat için
ciddi bir tehlike.

Çekirge cipsi yolda

Tasarım Bienali’ndeki M. Ourasanah imzalı “LEPSIS: Çekirge Yetiştirme Sanatı” işinin vurguladığı gibi 2050’de bu kadar insanı etle beslemeye çalışırsak, dünyayı gerçekten mahvetmek dışında bir seçeneğimiz kalmayacak.
LEPSIS çözüm olarak evde çekirge yetiştirilebilen bir ünite öneriyor ve nasıl kullanılacağını ironik bir dille anlatıyordu.

Bu arada dünya böcek yeme konusuna kendini alıştırmaya, girişimciler de yatırımlarına başladı bile. Amerika, Kanada, Hollanda ve Fransa ilk adımı atan ülkelerden. Vancouver’daki Enterra ve Amsterdam’daki Protix Biosystems, böceklerden hayvanlar için yem üretimine odaklanıyor. Kurulan sistemler gelecekte insanlara da besin kaynağı sağlayabilecek. Paris yakınlarındaki Ynsect ise dünyanın ilk tam otomasyonlu böcek üretim tesisi olacak.
2016 yılında inşaatına başlanacak tesiste yıllık 10 bin ton kurutulmuş böcek proteini ve sıvı yağ üretimi yapılması hedefleniyor. Ohio’daki bir firma, ilk yenebilir çekirge çiftliğini üretime açtı. Kickstarter şirketindeki Six Foods ise ilk çekirge cipsini piyasaya sunmak için kaynak arıyor.

Protein kaynağı

Gelelim böceğin faydalarına... Her şeyden önce böcekler kaliteli protein kaynağı. Gram başına düşen protein dana etinden fazla ve çoğu böceğin tamamı yeniyor. Böcekler mineral ve vitamin açısından da zengin. Dört adet ağustosböceğinde bir bardak süte eşit kalsiyum bulunuyor. Ayrıca yemek artıklarıyla beslenerek hem geri dönüşüm sağlıyor hem de ayrıca besleme ihtiyacı doğurmuyorlar. En önemlisiyse hayvanlar gibi metan gazı salmıyorlar ve durdukları yerde çevreye zararları yok.

Aslında hepimiz böcek yiyoruz; yılda 1 kilo kadar. Uyurken ağzımıza kaçan ufak zararsızlar dışında tükettiğimiz meyvelerin, sebzelerin arasında eser miktarda böcek ve yumurtası mevcut. Çoğunu yediğimizi anlamıyoruz bile ve onların da proteininden faydalanıyoruz. Ancak bu bilgi bizi gece mekandan çıkıp kokoreççi yerine böcekçiye gitme fikrine ne kadar alıştırır, önümüzdeki 20 yıl içinde göreceğiz.

Kızarmış çekirgeler ağızda fındık tadı bırakıyor

ANNEMİZİN gördüğü yerde çığlığı bastığı bu kabukluları nasıl ağzımıza koyacağız? Bu aslında tamamen bir tabu ve alışkanlık meselesi. Kolay olduğunu söylemek mümkün değil, dünya çapında aşçılar bile böcekleri yenebilir biçimlere sokmak için uğraşıyor.

Tadına gelince, vaktiyle Tayland’ın ünlü Blue Elephant restoranının başaşçısından aldığımız tarife göre böceklerin tadı hafif sulu, bazen biraz karamelize, çıtır tavuğa ve yemişlere benziyor. Kızarmış çekirgeler sonradan ağızda fındık-cevizvari hoş bir tat bırakıyor. Çıtır tombul larvaların tadı hafif tatlı. Akreplerin krakerimsi bir lezzeti var ve çikolata sosuyla iyi gidiyor. Termitlerin tadı kavrulmuş yerfıstığı gibi
fakat daha sulu.