Dünya bu müzeyi konuşuyor

Louvre Abu Dhabi, Jean Nouvel’in anlatımıyla bir yandan anlaşılması güç bir yandan da sakin bir mekan. Kendi içinde çok çeşitli zıtlıklar barındırıyor; bu yönüyle de kendi farklılığını, özgünlüğünü tesis etmeye çalışan diğer müzelerden ayrılıyor.

Jean Nouvel müze için hayal kurarken bir vahadan yola çıkmış. Çölün ortasında hep hayal edilenin “su” olduğu gerçeğinden yola çıkıp müzenin su ile ilişkisini organik tutmayı önemsemiş. Müzenin bu bölümlerini gezerken kendinizi “suyun içine inşa edilmiş” bir binada zannediyorsunuz. Bu arada Louvre Abu Dabi’ye tekneyle ulaşmak da mümkün, plajdan yürüyerek gelmek de… Müzenin benzersiz koleksiyonunu görmeden evvel akıl çelici kitapçısında vakit geçirmek, suya sıfır kafesinde yerel çayların tadına bakmak da buranın diğer enteresan önerilerinden.

Müzenin kuşkusuz en iddialı öğesi 7850 yıldızla bezenmiş metal kubbesi. Bu kubbeden sızan ışık, gölge oyunlarıyla ziyaretçilere ulaşıyor. Dış mekanda hep duyulan kuş sesleri, bu ışık yansımalarıyla buluşunca Louvre Abu Dhabi’nin sırf girişinde dahi vakit geçirmek, keyfe dönüşüyor.

Louvre Abu Dhabi kendini Arap dünyasının ilk uluslararası müzesi olarak konumlandırıyor. Bu tanım, kıtaları ve yüzyılları aşan eserlere ev sahipliği yapacaklarının bir açıklaması.

Agence France-Museums Bilimsel Direktörü Jean-Francois Charnier bu yeni enstitüyü medeniyet tarihini yeniden dile getirmek adına bir şans olarak tanımlıyor. Bu yüzden alışılagelmiş klasik küratöryel bölümler kurmak yerine farklı coğrafyalardan aynı dönemlere ait objeleri bir araya getirmeyi ve ortak bir anlatıcı üzerinden yürümeyi tercih etmişler: “Dünyanın her yerine yayılmış olan Doğu ve Batı değer yargıları sistemlerinden uzaklaşmaya çalışıyoruz… Bugünün globalleşen dünyasında evrenselliğin ne anlama geldiğini bulmak üzere yola çıktık…”

Hangi eserler var?

Müze için sadece Fransız sanat enstitüleri değil, dışındaki kurumlardan eserlerin de peşine düşülmüş. Mekke’den 1. yüzyıla ait prehistorik bir taş yontma aracı, cenazeye ait kitabe de Suudi Kültürel Miras Komisyonu’ndan ödünç alınmış. Yine Abbasi halifeliğinden kalma 400 dirhem bozuk para da Umman Ulusal Müzesi’nden. Tabii müzedeki şaheserlerden; tam 8000 yaşındaki Ürdün’den gelen iki kafalı fügürü de unutmayalım.

Rönesans sanatçısı Giovanni Bellini’nin “Madonna and Child” adlı yağlı boya tablosu, Kufi elyazması 9. yüzyıldan kalma Kuran ve elbette Leonardo da Vinci’nin “La Belle Ferronniere” adlı, sanatçının bilinen 15 şaheserinden biri de müze koleksiyonunda. Yine 1887 yılında yapılmış Van Gogh’un otoportresi ve Claude Monet’nin “Saint-Lazare İstasyonu” ve Pablo Picasso’nun “Bir Hanımefendinin Portresi” adlı ünlü resimleri de müzede sergileniyor.

Müzenin çıkış noktası kadim sanat eserleri ve objeler olsa da yaşayan sanatçılardan eserler de sergi salonları arasındaki açık alana yerleştirilmiş. Yeni-kavramcı sanatçıların en ünlülerinden olan Amerikalı Jenny Holzer, üzeri tarihi metinlerle bezenmiş üç dev taş duvarıyla Louvre Abu Dhabi dünyasına katkıda bulunuyor. İtalyan heykeltraş Giuseppe Penone’nin “Leaves of Light” adlı, dalları aynalarla süslü bronzdan yapılmış kiraz ağacı heykeli ise müzenin üzerini kaplayan metal kubbeden süzen gün ışığını yansıtıyor.

Tartışmalı bir kurum

Ziyaretçiler için bu yansımaların, gün içinde hareket eden olağanüstü kubbenin altında, medeniyetler tarihini şekillendiren paha biçilmez eserlerin arasında yürümenin müthiş bir deneyim olduğu muhakkak. Ancak Louvre Abu Dhabi, dünyanın en önemli ve eski müzelerinden Louvre ile yaptığı “ticari” anlaşma yüzünden çok tartışmalı bir kurum. Nihayetinde insana artık köklü tarih ve kültürün dahi satılık olduğu bir dünyada yaşadığımızı düşündürtüyor. Benim için bu tur, öncelikle dünyaca ünlü bir mimarın eserini gezebilme imkanı verdiği için özel bir deneyim oldu. Müze umarım hayal ettikleri gibi Orta Doğu’nun kültür turizmine yönelik bir destinasyona dönüşür. Ayrıca Arap yarımadasının sanatla ilgili genç nesli için ilham verecek, yeni nesil sanatçılar çıkmasını destekleyecek bir kurum olduğu için de Louvre Abu Dhabi’nin önemi olduğuna inanıyorum.