Global şeker bayramı!

Ramazan Bayramı'nı acep diğer Müslüman toplumlar nasıl kutluyor? Bizim Şeker Bayramı diye adlandırdığımız bu bayrama onlar ne ad vermişler? Bu bayramda onlar da şeker mi yerler yoksa başka bir şey mi? Merak bu ya, internetten yararlandım. Ekran karşısında arife çiçeği gibi oturup bayramı kim nasıl kutluyor, öğrenmeye çalıştım. Oralarda da deliye her gün bayram mı diye sorular yönelttim ama yanıt alamadım. Ama Ortadoğu'da her gün terör, onu biliyorum.
Hani bir kolunu bize de uzatan şu petrol karası terörün... Orada çocuklar birinci Irak savaşında petrole bulanmış karabataklar misali bayramlıklarını giyinemeden... Hatta vurulmamaları için sokağa bile salıverilmeden... Üstlerine bulaşan terörün yapışkanlığı altında uçamayan bunalmış kuşlar gibi evlerine kapatılacaklar... Onlara bir selam çakaraktan... Bayram haftası mangal tahtası münasebetiyle internette gezinerek buyur ola global şeker bayramı testusuna...
1- Bayramın Arapçası "iyd". Eskiden "iyd" bizde de sıkça kullanılırmış. "İydiniz said olsun", yani bayramınız kutlu olsun. İnternete göre ABD'de siyah Müslümanlar bayrama "Eed" veya "Eid" diyorlar. İd veya ayd diye okunuyor. Ramazan Bayramı'na Afganistan, Hindistan, Endonezya, Pakistan, Suudi Arabistan, Sierra Leone, Sri Lanka ve daha pek çok Müslüman ülkede "İyd ul fitr" deniyor. Bizde de "İd-i fitri" denirdi. Karagöz'den hatırlarsanız. Karagöz "iydgah"a yani bayram yerine gider. Sallanmaya... İnternette "iyd"in Arapça kökenini aradım. Neymiş?
a. Beylik
b. Şenlik
c. Periyodik
d. Cimnastik

2- Bayram kelimesinin hangi dilden geldiğine dair çeşitli iddialar mevcut. Başka bir dilde "bayram" diye bir sözcüğe rastlanmadığı anlaşılıyor. Aşağıdakilerden hangi iddia sizce bayramın kaynağı?
a. Kaşgarlı Mahmut'a göre Farsçada "bezram"dan gelir, sevinç ve eğlence günü demekmiş.
b. Roman dilinde "baryam"dan gelir, her gün darbuka çalan demek.
c. Zeki Eyüboğlu'na göre "baymak"tan gelir, biz daha da geliştirerek misafir bayması anlamını bulduk...
d. İran dillerinde "badram", yani kutlama günü.

3- Ramazan Bayramı'nın adının "Hari Raya Puasa" olduğu ülkelerden biri hangisiymiş acep?
a. Arnavutluk
b. Malezya
c. Hindistan
d. Bosna-Hersek

4- Bayram sabahında bizde nasıl şeker yemek adetse Singapur'da da Ramazan Bayramı'nda hindistancevizi yaprağından paketler içinde pişirilmiş "ketupat" yenirmiş. Bu ketupat nasıl bir yiyecekmiş?
a. Bir çeşit kötü patates
b. Bir çeşit ketçap
c. Bir çeşit reçel
d. Bir çeşit pilav

5- Etiyopya, nam-ı diğer Habeşistan'da çok fakir Müslüman halkın yoğun olarak yaşadığı Harar şehrinde bayramlar, yerlere serilen hasırlar üzerinde, o yöreye özgü sarhoşluk verici bir bitkiyi çiğneyerek kutlanırmış. Müslümanlıkta şarap yasak olunca adamlar bu yola başvurmuş anlaşılan. Adını kestirebilecek misiniz?
a. Haşhaş
b. Kenevir
c. Koka
d. Jat veya khat denen halüsinojen maddeler içeren bir bitki (catha edulis)

6- İnternette Amerikalılar, Ramazan Bayramı'nın niçin her yıl farklı bir günde başladığını birbirlerine soruyorlar. Evet, Şeker Bayramı her yıl bir önceki yıla göre 11 gün erken başlar. Nedendir acep?
a. Deli olana her gün bayram
b. Hicri takvim aya göredir. Aylardan her biri 29 gün, 12 saat, 44 dakika, 3 saniye çeker. Güneşe göre düzenlenmiş miladi takvimle gün farkı buradan doğar.
c. Çocuklara her bayram yeni elbise alınması gereğini hatırlatmak için.
d. Hepsi.

7- ABD'de yeni kurulan üretim şirketlerine 2 ile 6 yıl arasında değişen vergi muafiyeti varmış. Üretimi özendirmek için başlatılan bu kampanyaya "tax holiday" yani vergi bayramı deniyormuş. Onlardaki vergi bayramı ne ki, esas vergi bayramı bizde, vergi ödememe şeklinde tecelli ediyor. İcra İflas Hukuku bakımından bizde de "borçlu bayramı" sayılabilecek bir düzenleme var. Bizde bayram günlerinde aşağıdakilerden hangisi yapılmazmış?
a. Haciz
b. Tebligat
c. İcra takibi
d. Hiçbiri

8- Ramazan ayının ve bayramın gözde meyvesi hurma eskiden İskenderiye'den vapurlarla getirilir ve bol miktarda satılırmış. Bu bayramda da manav ve kuruyemişçilerde bolca var. 1550'lerde yazdığı "İstanbul ve Anadolu'ya Seyahat Günlüğü" adlı kitabında Hans Denschwam adlı gezgine göre Türkler hurmaya o zamanlar "datli" dermiş. Hans'a göre "datli" sözcüğü nereden geliyormuş?
a. Almancada "dattel" yani hurma kelimesinden
b. Türkçedeki "tatlı"dan
c. Yunancadaki "daktylos" yani parmak kelimesinden
d. Hiçbiri

9- Yine 16'ncı yüzyıldayız. Gezgin Alman rahip Stephan Gerlach'ın yazdığına göre İstanbul'da o zamanın bayram yerlerindeki salıncaklarda sallanmanın ücreti, altı sallanma karşılığı bir akçeymiş. Salıncakları kim işletiyormuş acep?
a. Dersaadet Mülhakatından Çemberlitaş Beyninde Salıncak Şirketi
b. Küskün vezirler
c. Deli saraylılar
d. Yeniçeriler

10- Ramazan Bayramı'nda bütün gece "vayang kulit" adlı kuklalı gölge oyununu izleyebilirsiniz. Ya da Semerang'ın 24 km. batısına düşen Kalivungu'da "siyavalan" adlı gece pazarında envai çeşit tatlı tıkınabilirsiniz. İnternette böyle yazıyor. Bilin bakalım burası neresi?
a. Kenya
b. Singapur
c. Siyam
d. Cava adası