Pazar Hayvanlara bilim Nobel'i verilse ödülü onlar alırdı

Hayvanlara bilim Nobel'i verilse ödülü onlar alırdı

07.01.2007 - 00:00 | Son Güncellenme:

Astronot maymun Ham, klonlanan kuzu Dolly ve niceleri... Bu hayvanların hepsi fizik, psikoloji, astronomi gibi birçok bilim dalının gelişmesine katkıda bulundu

Hayvanlara bilim Nobeli verilse ödülü onlar alırdı

İnsanların daha iyi yaşama ve keşfetme arzusuyla bilim ve teknoloji günden güne hızla gelişmekte. Bu alanda yaşanan ilerlemeler her ne kadar bilim adamlarına mal edilse ve bu hayvanların bir kısmı isimsiz bir kahraman olarak kalsa da bazıları da bilim tarihine adlarını altın harflerle yazdırdılar. Gri bir Afrika papağanı olan Alex, 77 IQ seviyesiyle dört yaşındaki bir çocuğun zekasıyla aynı düzeyde. Sadece söylenen cümleleri anlamakla yetinmiyor, aynı zamanda nesneleri kategori, miktar, renk ve boyut olarak da tanımlıyor. 50 farklı nesneyi ayırt edebiliyor. "Gitmek istiyorum" , "Beni kaşıyın", "Patlamış mısır istiyorum" diye isteklerini belirten cümleler kuran Alex, hata yapınca özür de diliyor. 77 IQ'lu zeki papağan Alex Dünya üzerinde konuşan ilk su hayvanı Hoover bir foktu. 1971'de Boston limanında bir balıkçı tarafından bulunan Hoover kısa sürede sahibinin sarhoş İngiliz aksanını kaptı. En çok kullandığı cümle "Selam, naber? Hey sen çık oradan!" oldu. Hoover 1985'te kaza sonucu öldü. İlk konuşan fok Hoover Ünlü Rus fizyolog ve psikolog Ivan Petroviç Pavlov'un köpeğini psikoloji derslerindeki şartlı refleks konusundan hatırlayanlar çıkacaktır. Deneyin baş kahramanı olan köpeğe yemek verilirken zil çalınır ya da buna benzeyen bir işaret yapılır. Uzun süre aynı koşullar altında yemek yiyen köpek için zil sesi yemek yiyeceğinin habercisi olmuştur. Ancak Pavlov daha sonra köpeğe yemek vermediği halde zili çaldığında, köpeğin ağzının suyunun aktığını görür. İşte bu deneyle Pavlov, köpeğin tükrük bezini, beyinine açılan bir pencere olarak gördü. Salyasıyla ünlü Pavlov'un köpeği 36 yaşındaki goril Koko 2 bin İngilizce kelimeyi işaret diliyle konuşuyor. Altı kelimeden oluşan cümleler kurabiliyor. Örneğin parmak ve bilezik kelimeleriyle yüzüğü anlatabiliyor. İsteklerini "Şu içeceği dök", "Bana sen kurabiye, çabuk" diyerek belirtebiliyor. Koko sular seller gibi İngilizce konuşuyor Bilime katkısı da bulunan en meşhur hayvanların başında astronot şempanze Ham geliyor. Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve ABD'nin yeni mücadele alanının uzay olmasıyla birlikte, ABD'nin 1958'de başlattığı ilk insanlı uzay projesi Merkür'ün baş kahramanıdır Ham. Merkür Kapsülü MR-2'nin deneme uçuşlarında görev alan dört yaşındaki Ham, 31 Ocak 1961'de Florida'dan uzaya fırlatıldı. Ham'in tek görevi kapsül uzaya girdiği anda parlayan mavi ışığı görüp önünde bulunan manivelayı çekmekti. Ham bu görevi başarıyla tamamladı. Ama bu sefer de kapsülün geri dönüşünde sorun çıkmış, kapsül Atlantik Okyanusu'na düşmüş ve su almaya başlamıştı. Deniz Kuvvetleri'ne ait bir helikopter kapsülü ancak bir gün sonra kurtarmayı başarmıştı. Ancak Ham bir kahraman edasıyla sadece bir dilim elma ve portakalla eski neşeli haline kavuşmuştu. Ham, 27 yaşında öldüğünde uzay araştırmalarına katılmış elemanlara yapıldığı gibi New Mexico'da diğer uzay şöhretlerinin arasına gömüldü. Şempanze Ham uzayda Avusturyalı ünlü kuantum fizikçisi Erwin Schrödinger'in bir düşünce deneyinde kullandığı "varsayımsal" kedi, bilim dünyasının üzerinde en çok tartıştığı kedidir. Schrödinger'in yaptığı hayali deney şöyle: Hiçbir şekilde içini göremeyeceğimiz kapalı bir kutu içinde bir kedi, bir saat içinde etki edecek zehirli gaz dolu bir şişe vardır. Gazı aktive edecek olan düzenek de radyoaktif bir atomun bozunmasıdır. Atomun bozunması gözlemlenemeyeceğinden kutuyu açtığımız ana kadar kedinin ölü ya da diri olma olasılığı eşittir. Yani kedi ne ölmüştür ne de ölmemiştir. Bu kafa karıştırıcı önermeyi anlaşılır kılmak için benzer bir soru sormak mümkün: Eğer bir ağaç yere düşse ve düştüğü yerde hiç kimse olmasa, ses çıkar mı çıkmaz mı? Schrödinger'in hayali kedisi 5 Temmuz 1996'da İskoçya'da tek bir kök hücreden klonlanan ilk memeli dünyaya geldi. Adı kuzu Dolly'di. Teorik olarak üç annesi olan ama babası olmayan Dolly akciğer rahatsızlığından bir yıl içinde ölse de arkasında bilim dünyasının en tartışılan sorusunu bıraktı: İnsan klonlamak mümkün mü?277 başarısız denemenin ardından üç koyundan sadece birinin genetik koduyla tıpa tıp uyan Dolly bilim dünyasında bir başka soruyu daha gündeme taşıdı: Madem Dolly genetik olarak annesiyle tamamen uyuşuyorsa, o zaman Dolly doğduğunda altı yaşında değil miydi? İlk babasız memeli: Kuzu Dolly