İsteyene huzur isteyene enerji

Günlük ruh halini değiştirmek için yatıştırıcı veya enerji verici ilaç kullanma alışkanlığı eskimeye başladı. Artık doğrudan beyin dalgalarını harekete geçirmek yaygınlaşıyor. Yeni çıkan Thync isimli cihazsa doğrudan beyne titreşim göndererek kişinin modunu değiştirebiliyor. Amerika’daki 2015 CES tüketici elektroniği fuarında görücüye çıkan ve kısa sürede meşhur olan Thync, titreşimler vasıtasıyla beyne nörosinyaller göndererek kişiyi istediğinde sakinleştiriyor, istediğinde de enerjik bir moda sokuyor. Thync’in basit bir çalışma mantığı var. Beynimiz, olanlara uyum sağlayabilmemiz için sürekli modumuzu değiştirmeye ve dengelemeye programlı. Bu modlar, gerçek stres ve sakinlik durumlarının yanı sıra daha basit uyarıcılarla da tetiklenebiliyor. Yüzüne su çarpmak, boyun masajı veya sevgili öpücüğü gibi baş bölgesindeki sinir uçlarına yakın temas, beynin hissettiklerinin değişmesini sağlıyor.

“Meditasyon yapar gibiydi”

Thync bu sinyalleri ileten sinir uçlarına farklı titreşimler göndererek beyni “sakin” veya “enerjik” moda geçiriyor. Sakin modu akşam günün stresini atmak, kafayı boşaltmak için etkili olurken, enerjik modu harekete geçme, spor yapma için motivasyon sağlıyor. Thync’i ilk deneyenlerden teknoloji yazarı Will Shanklin, sakin modu “bir anda aşırı memnuniyet veren bir hale girdim, meditasyon yapar gibiydi” sözleriyle
tarif ederken enerjik modda ani bir değişiklik hissetmemiş. Sonrasında ise
daha konuşkan, daha canlı olmuş.

Uzun vadeli etkileri henüz bilinmeyen fakat Amerika’da sağlık cihazı statüsüne de girmeyen Thync, akıllı telefondan uygulama aracılığıyla kontrol ediliyor. Sakin ve enerjik olmak üzere iki çalışma modu var, süreleri ve yoğunluğu ayarlanabiliyor. Beyaz ana üniteye bağlı bir şerit, enerji modunda kulak arkasına, sakin modunda ense köküne yapıştırılıyor ve titreşimleri iletiyor. 5 dakikada etkisini göstermeye başlayan cihazın Amerika satış fiyatı 300 dolar.

“Fiziksel olmasa da psikolojik bağımlılık olması mümkün”

İstanbul Bilim Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde nörobilim üzerine çalışmalar yapan Yrd. Doç. Dr. Özlem Akman, Thync hakkındaki sorularımızı yanıtladı...

-Beyin dalgalarına yapılan bu tip bir müdahale, uzun vadede beynin kimyasını ve işleyişini bozabilir mi?

Aslında burada müdahale beynin kimyasına yapılıyor diyebiliriz. Beynin elektriksel ya da manyetik olarak cerrahi gerektirmeyen yollarla uyarılması günümüzde birçok hastalığın (nörolojik ve psikiyatrik hastalıklar, ağrı) tedavisinde kullanılıyor. Yan etkileri, uzmanlar tarafından belirlenen sıklık ve şiddette uygulandığı takdirde çok düşük düzeyde. Bu tip müdahalelerin kontrolsüz bir şekilde uzun ve sık yapılması, beyindeki haberleşme mekanizmalarında ve kimyasal maddelerin salgılanma miktarları veya hızında değişikliklere yol açabilir.

-Fiziksel ya da psikolojik bağımlılık yaratma ihtimali nedir?

Burada uygulamanın beyni alışık olmadığı, farklı bir duruma geçirdiğini söyleyemeyiz. Korku, öfke, heyecan ve ağrı gibi stres yaratan durumlara karşı vücudun verdiği “savaş ya da kaç” tepkisi ve vücutta enerjinin korunmasını sağlayan daha sakin bir durumla gün içinde sırayla karşılaşıyoruz. İki durum arasındaki denge önemli ve beynimiz normal koşullarda bu dengeyi sağlıyor. Bozulunca müdahale etmek gerekebiliyor. Ürünün uzun süreli etkilerini gösteren bir çalışma henüz yok. Fiziksel bir bağımlılık yaratması olası değil ama bağımlılığa yatkın kişilerde psikolojik bağımlılık yaratma olasılığı yüksek.