‘Koleksiyonum yüzünden evden kovuldum’

1975 yılından bu yana satranç koleksiyonerliği yapan Gökyay, 412 parçalık satranç takımıyla Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi. Satranç takımı koleksiyonerliği kategorisinde kitaba giren ilk kişi olma özelliğini de taşıyan Gökyay’ın bu tutkusu, küçük yaşta babasıyla yaptığı satranç turnuvalarından geliyor. Ağaçtan metale, balık kemiğinden sabuntaşına, döküme mermere kadar pek çok farklı türde satranç takımı olan Akın Gökyay, koleksiyonun bir kısmını İstanbul’daki Nurus’ta sergiliyor.

* Böyle bir koleksiyon yapma fikri nasıl oluştu?

1975’te Milano’da dolaşırken bir satranç takımı gördüm. Enteresan geldi, dizayn olarak çok dikkatimi çekti. Almak istedim ama o tarihlerde Milano’da dükkanlar saat 15.00’te kapanıyormuş ve ben onu gördüğümde saat 16.00’ydı. Ertesi gün Türkiye’ye dönmek gibi bir planımız vardı. Ama arabayla gitmiştik, dönüşü erteledik. Hafta sonunu da geçirdik Milano’da ve pazartesi günü dükkana gittim fakat bu sefer de dükkan sahibinin iş yerini öğleden sonra açacağını öğrendim. Bekledim tabii. Beni çok uğraştırdı.

* Sonra nasıl devam ettiniz?

Koleksiyon yapmak gibi bir fikrim yoktu. Daha sonra gittiğim şehirlerde görüp almaya başladım ve sayıları 5, 10 derken
20’yi buldu. 20’yi bulunca da eşim takımlarla birlikte beni evden kovdu. Çok yer işgal ediyordu evde çünkü.

* Geri dönmek için nasıl bir formül buldunuz?

Ankara’da Nurus’un fabrikasında bir showroom’umuz var. Yaklaşık 650 metrekare Önce oranın 70 metrekarelik bölümüne el koydum. Ama koleksiyonun gelişmesiyle bu alan 650 metrekareyi buldu.

* Koleksiyonda ne tür satranç takımları var?

Mesela Tacikistan’dan aldığım bir takım var. Tıpkı Tacik kadınlarının rengarenk kıyafetlerini, giyinme tarzlarını anlatıyor. Ya da İkinci Cihan Harbi sırasında Sovyetlerle Nazilerin karşılaşmasını anlatan bir takım; onda da askerler karşılıklı savaşacakmış gibi duruyor. Osmanlı satranç takımları var. Onlar da Osmanlıların zamanında yaptığı savaşları konu alıyor. Bir de günümüzdeki filmlerden, çizgi filmlerden esinlenilerek yapılmış olanlar var. “Yüzüklerin Efendisi” filminden esinlenilerek yapılan ve oradaki karakterlerin canlandırıldığı bir satranç takımından tutun da “Şirinler” in anlatıldığı ya da Red Kit ve Daltonlar’ın karşılaşmasını konu alan takımlara kadar...

* Guinness Rekorlar Kitabı’na başvurma fikri nasıl oluştu?

Açtım baktım kitabı. Kimse benim gibi oturup da bir satranç takımı koleksiyonu yapmamıştır diye düşündüm ve haklı çıktım.

n Hiç mi satranç koleksiyonu yapan olmamış?

Taşıması, saklaması zor bir koleksiyon. Hem maddi hem manevi açıdan zorlayıcı. Sanırım o nedenle de yapan olmamış hiç. Nerede saklayacak ki koleksiyonunu yapmak isteyen. 20’yi geçince hanım evden kovuyor işte. Kitaba gelecek olursak, Dünyanın En Büyük Satrancı, En Uzun Süre Satranç Oynayan Adam gibi kategoriler var ama benim yaptığım bir ilk. Bir başvuru mektubu hazırladım. Sonrasında bilirkişiler satranç takımlarını incelediler. Birbirine yakın olanlar elendi ve 412 parçayla Guinness Rekorlar Kitabı’na girdim. Ardından kitaba girdiğime dair bir belge gönderdiler.

“Hırvatistan bayrağındaki satranç tahtası, bağımsızlığın simgesi”

* 90’ın üzerinde ülke gördüm ve buradaki satranç takımlarını hep araştırdım. Yunanistan ve Bulgaristan’da oyun satrancı var fakat hiç tasarım satrancı yok. Benim koleksiyonunu yaptığım takımlar çok oynamaya müsait olmayanlar. Kırgızistan, Kazakistan, Türkmenistan, Tacikistan, İran’da çok yaygın. Tabii Türkiye’de de...
* Hırvatistan’ın ulusal bayrağının üzerinde satranç tahtası yer alır. Dubrovnik’te gördüm iki-üç sene önce. Merak ettim neden diye... Venedik Dükü bir zamanlar donanmasıyla Dubrovnik’i ele geçirmiş. Çok iyi bir satranç oyuncusuymuş ve Dubrovnik Dükü’nün de satrançta çok iyi olduğunu duymuş. Dubrovnik Dükü’ne, eğer kendisini satrançta yenerse topraklarını geri vereceğini söylemiş. Dubrovnik Dükü yenmiş Venedikliyi. O da yenilince toplamış donanmasını ve dönmüş ülkesine. Bunlar da bağımsızlıklarının ilanı olarak bayraklarına satranç tahtası koymuşlar.