“Maalesef popla yoğrulmuşuz”

Ceza, Nefret grubuyla ilk albümünü yayımlayalı 15 yıl olmuş. Zaman ne kadar hızlı geçiyor... Ceza ile yeni albümü “Suspus”u konuşmak için buluştuğumda, kendi deyişiyle “Rapstar”ın, 39 yaşına bastığını öğrendim. Sürekli taktığı şapkası nedeniyle saçlarını görmüyoruz ama sakalları beyazlamış. “Olgunlaştım” diyor kendisi de zaten. Yine de müzik piyasasına “ayar” vermekten geri kalmıyor...

-“Suspus” albümü beş yıllık bir aradan sonra geldi. Sizin için bu beş yıl nasıl geçti?

Bu beş yılda müzikten kopmadım tabii ki. Single’lar yayımlandı. Bu albüm için de 2011 gibi çalışmaya başladım aslında. Fakat bazı dış etkenler ve duygusal olaylar nedeniyle albüm biraz gecikti.

-Bir röportajınızda “Hevesim ve azmim kırılmıştı” demişsiniz...

Bunun birçok nedeni var. Mesela basında rap müziğin yeterince yer bulamaması bu nedenlerden biri. Bir de bu kültürden çok uzak olan bir nesil ortaya çıktı; hiphop’tan haberleri yok, rap’e uzaklar. Bir yandan da dinledikleri şeyleri rap zannediyorlar. Bu insanlar da beni soğuttu.

-“Dinledikleri şeyleri rap zannediyorlar” diyorsunuz. Bunu biraz açalım... Arabesk rap (ya da Anadolu rap) midir kastettiğiniz?

Bu müzikleri bile dinleyen, seven insanlar ortaya çıkıyor. Ben hiçbir müziğe karşı değilim ama rap olarak da görmüyorum kesinlikle.

“Şarkı sözlerinin hepsiyle milim milim uğraştım”

-Yeni albümü 275 saatte canlı olarak kaydetmişsiniz. Nasıl geçti bu süreç?

Şarkı sözlerinin hepsiyle milim milim uğraştım diyebilirim; hem anlam olarak
hem de teknik olarak... Enstrümanları da çok değerli müzisyen arkadaşlarım çaldı.

-Bahsettiğiniz bu rap tekniği nedir?

Çift zamanlı rap’ler vardır mesela: Müziğin iki katı hızla söylersiniz... Kelime ve harflerin uyumu gerekiyor. Bu da ne demek: Cümleyi sesli harfle bitiriyorsanız diğerine sesli harfle başlamalısınız. Ya da tam tersi... Bunun gibi pek çok ince nokta var.

-İnternetteki yorumlarda “Ceza’nın olgunluk albümü” denmiş yeni albümünüz için. Katılır mısınız?

Yaşımın gerektirdiği duygular da yansıdı albüme tabii ki. Hem müzikal birikim açısından hem de lirik açıdan üstelik...
O yorumları ben de gördüm. Demek ki insanlar da böyle hissetmiş. Zaten ben de “En iyi albümüm” diyorum.

“Reklam reklamdır, para için yapılır”

-2010-2015 yılları arasındaki süre için Türkiye müzik piyasası hakkında neler söylersiniz?

Alternatif müzik Türkiye’de çok iyi. Rock, rap, reggea... Maalesef Türkiye pop ve magazinle yoğrulmuş bir ülke. Bu nedenle alternatif müzikler arka planda kalıyor. Sahte tıklanmalarla, sahte ödüllerle kendilerini taçlandırıyorlar ama bu devran böyle dönmez. Bunu bütün alternatif müzik camiası adına söylüyorum. Sevenlerimiz zaten güçlerini gösteriyor. Şarkılarımız hiçbir televizyon programına çıkmadı ama listelerin zirvesinde.

-Reklamda rol almanız çok eleştirildi. Pişmanlık var mı?

Hiç pişman değilim. Yaptığım işten memnunum. Güzel oldu çünkü. Ben yazdım ayrıca. Reklam reklamdır bence. Para için yapılır. Bana çok reklam teklifi geliyor ama hepsini yapmıyorum. Ben müziği para için yapmıyorum. Bu tarzda bir albüm yapmak, bu kadar pahalı bir klip çekmek zorunda değildim. Reklamdan para kazanıp müziğime yatırıyorum. Benim için önemli olan müzik.

“İnsanlar yazdığım şarkı sözlerini her yere çekebiliyor”

-Bu albümü 2013’te yayımlamayı düşünmüşsünüz ama Gezi olaylarıyla başlayan süreçten sonra vazgeçmişsiniz. Bir yandan da “Rap politiktir” söyleminiz var. Bu albüm o günlerde yayımlansaydı neler olurdu?

Bence hiçbir şey olmazdı. Çünkü o günlerde albüm yayımlayan arkadaşlarımız oldu ama o albümler arada kaynadı. “Suspus” klibinde anlatmak istediğim de o. İnsanlar bir derde düştükleri zaman sizi görmezler. Yaşanan her şey hepimizi etkiledi tabii. Ama olsun diyorum. Bu günlerin geçmesini beklemek gerekiyormuş.

-Duman o günlerde “Eyvallah” şarkısını yayımladı ve bu şarkı bir marşa dönüştü. Bu albümde öyle bir potansiyel yok muydu?

İnsanlar yazdığım sözleri her yere çekebiliyor aslında. Benim bu toplumun her kesiminden dinleyicim var. Benim için önemli olan rap misyonudur. Rap gerçekleri, doğruları anlatan müziktir. Rap politiktir, evet ama aynı zamanda eğlencelidir, duygusaldır da... Benim için önemli olan herkese rap dinletebilmek. Herkesi bir araya getirebilecek insanlara da ihtiyacı vartoplumun.