Malala “yılın kişisi” anketinde giderek yükseliyor

Bir genç kız genelde dünyaya yön veren düşünürler listesinde yer almaz. Başka bir ülkenin vatandaşları 15 yaşındaki biri Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilsin diye hükümetlerini imza yağmuruna tutmazlar. ‘Yılın kişisi’ seçilerek Time dergisinin kapağına çıkma ihtimali de, bu denli genç biri için pek yüksek değildir. Dürüst olmak gerekirse; Angelina Jolie ve Madonna gibi dünyanın en ünlü yıldızlarının o yaştaki birini ağızlarından düşürmemelerine de sık rastlanmaz. Fakat köktendinci militan bir grubun
15 yaşındaki bir kızı özellikle hedef seçmesi de nadirdir. Kurşunlardan ağır yaralı kurtulan kız için “Hayatta kalırsa tekrar vururuz” tehdidini savuracak kadar fikirlerini tehlikeli görmeleri de... Bunların hepsi
15 yaşındaki Pakistanlı Malala Yusufzai’nin başından geçti. Prestijli uluslararası ilişkiler dergisi Foreign Policy’nin ‘Taliban’a ve temsil ettikleri her şeye kafa tuttuğu için’ dünyanın en etkili altıncı düşünürü seçtiği Malala; yerkürenin önemli bir kesminde yaşıtlarının kaytarmak için uğraştığı bir şeyi ısrarla talep ettiği için başından vurularak öldürülmek istendi: Okula gitmek...

Malala başına sıkılan kurşunu; Taliban’ın hayatı için öngördüğü ‘son bölümü’ yenmeyi bildi. Pakistan hükümetinin maddi desteğiyle gönderildiği İngiltere’de tedavisi devam ediyor.

11 yaşında BBC’ye yazmaya başladı
Malala’nın hayatı ailesiyle yaşadığı Pakistan’ın Afganistan sınırında yer alan, bir zamanların gözde balayı mekânı Swat vadisinin 2009’da Taliban’ın kontrolüne geçmesiyle değişti. Aylar sonra 11 yaşındaki Malala, eğitimci babası Ziyaddin Yusufzai’nin desteğiyle İngiliz yayın kuruluşu BBC’nin Urduca yayın yapan sitesinde ‘Gül Makai’ takma adıyla blog tutmaya başladı. İlk yazısı “Dün gece askeri helikopterlerin ve Taliban’ın olduğu korkunç bir kabus gördüm. Okula gitmekten korkuyorum çünkü Taliban kız çocuklarının okula gitmesini yasaklayan bir fetva yayınladı” cümleleriyle başlıyordu. Malala yazılarında Taliban dehşetini yaşayan bölgede eğitim görmek isteyen bir genç kızın yaşadıklarını takma isim kullanarak dünyayla paylaştı.
İnançlı bir Müslüman olan babasının yüreklendirmesiyle, 19. yüzyılda İngiliz birliklerine karşı savaşan Peştuni kadın savaşçı Maiwand’lı Malala’nın adını taşıyan genç kız kimliğini sonunda açıkladı. Kadınların değil okumak, sosyal hayatta görünür olmasına bile karşı olan Taliban Malala’yı defalarca ölümle tehdit etti. Fakat Malala geri adım atmadı, televizyona çıkıp “Yüzlerine terliğimle vurmak isterdim. Onlara ‘eğitim bizim hakkımız, bunu alamazsınız’ demek isterdim. Allah korusun beni öldürmeye gelseler de ilk söyleyeceğim şey ‘bu yaptığınız yanlış olurdu” cümlelerini kurabilecek kadar haklılığına inanmıştı. Belgesellere konu, uluslararası sivil örgütlerinin eğitim kampanyalarının yüzü oldu. Fakat 9 Ekim’de Taliban militanları içinde olduğu okul servisini basarak kafasına nişan aldı. Ağır yaralı Malala yoğun bakıma alındı. Yaşama şansı çok azdı. 11 Ekim’de yüzlerce kız öğrenci Karaçi şehrinde ‘Hepimiz Malala’yız’ yazan pankartlar taşıyarak yürüdüler. Gösteriler hızla Lahor’dan İslamabad ve Peşaver’e ülkenin dört bir yanına yayıldı. Kadın ve erkekler onun için toplu halde dua etti. Sünni İttihad Konseyi’nde elli din adamı Malala’nın vurulması ‘İslam dışı’ ilan etti. Başkent İslamabad’da Malala’nın resmi, suikast sonucu ölen eski Başbakan Benazir Butto’nun resmi ve ‘Kızlarımız savaşmaya devam edecek’ yazısıyla dev bilboardlara asıldı. “Hayatta kalırsa tekrar öldürürüz” diyen Taliban karşısında Pakistan
halkını buldu. Malala’ya daha önce Ulusal Gençlik Ödülü’nü vermiş olan Pakistan hükümeti kritik durumdaki genç kızı tedavi için askeri uçakla İngiltere’ye gönderdi.
Dünya çapında şu ana kadar 90 bine yakın kişi Malala’nın Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilmesi için imza verdi. Birleşmiş Milletler’in iyi niyet elçisi Angelina Jolie “Pakistan’da kızlar ‘Malala’yım’ derken yalnız olmamalılar. Dünyanın dört bir yanında anneler ve öğretmenler de çocuklarına, öğrencilerine Malala’yı anlatmalı” dedi. Birleşmiş Milletler 11 Kasım 2012’yi ‘Malala Günü’ ilan etti. Pop yıldızı Madonna bir konserinde seyircilere Malala dövmesini gösterdi. Dünyanın en ünlü dergilerinden Time’ın geleneksel ‘yılın kişisi’ anketini internette üzerinde kullanılan oylarla Malala önde götürüyor.

Time’ın anketinde ilk sırada
Time dergisi onu ‘sadece kadın haklarına karşı savaş yürütülen Pakistan için değil, dünya için de bir ilham kaynağı’ sözleriyle selamladı. Malala’yla birlikte vurulan iki genç kız, Kainat Riaz ve Şaziye Ramazan yanlarında korumu polisleriyle geçen hafta sınıflarına döndüler. Kainat “Tekrar eğitimime geri döndüğüm için çok heyecanlıyım ama Malala’yı çok özledim” dedi. Malala şimdi Birmingham’daki hasta yatağında iyileşmeyi bekliyor. Beynindeki hasar nedeniyle henüz konuşma yetisini geri kazanabilmiş değil. Babasının da dediği gibi ‘Malala düştüğünde Pakistan ayağa kalktı ama o tekrar yükselecek’ ve ondan hayranlık bahseden öğretmenlerinin, korkudan her sabah dualarla okula gönderilen sınıf arkadaşlarının yanına dönecek.

Kadınların yüzde 60’ı okuma yazma bilmiyor

UNESCO rakamlarına göre Pakistan’da okul çağındaki 5 milyon çocuk eğitim almıyor. Pakistan’ı sıralamada dünya ikincisi yapan bu sayının üçte ikisi kız çocuklarından oluşuyor. Kadın nüfusun sadece yüzde 40’ının okuma yazma bildiği ülkede, şanslı azınlığa mensup kadınların ortalama eğitim alma süresi de
6 yılla sınırlı kalıyor.