Model tekne hayalinden dünya üçüncülüğüne

İTÜ öğrencisi Münir Cansın Özden, 2004 yılında teorik bilgilerini pratiğe dökmek için güneş enerjisiyle çalışan uzaktan kumandalı model tekne yapmak için kolları sıvar. Amacı bu teknelerle okulun yapay göletinde bir yarış düzenlemektir. Projesini anlattığı arkadaşlarıyla bu konuda internette araştırma yaparlarken “Solar Splash” yarışması çıkar karşılarına. Bu üniversiteler arasında düzenlenen, güneş enerjisiyle çalışan tekneler için düzenlenen uluslararası bir yarışmadır...
Bu yarışma İTÜ’lü gençlere ilham verir ve “Biz neden oyuncağını yapıyoruz?” sorusu düşer akıllarına... Altı arkadaş kafa kafaya verir... İki yıl süren çalışmaların sonunda ilk tekneleri 2006 yılında Yonca Onuk tersanesinde yapılır. Teknelerine isim olarak Nusrat’ı seçerler, Çanakkale Savaşı’nın mayın gemisinin adını. 2007 yılında ABD’nin Arkansas eyaletinde düzenlenen 14. Solar Splash’a katılırlar, dünya üçüncülüğü ve çeşitli dallarda altı ödülle dönerler İstanbul’a...
Rusların kullandığı teknikle Amerikalılar arasında üçüncü oldular
2008’de Muavenet adını verdikleri ikinci tekneleriyle giderler ABD’ye... Bir ABD gemisi tarafından yanlışlıkla vurulan ve beş Türk denizcisinin şehit olduğu geminin adını taşıyan tekneyle ikincilik ve 10 ödül alarak dönerler... Öğrenciler mezun oldukça yerlerine yenileri gelir, projeler de gelişir.
2011 yarışının hazırlıkları üç yıl önce başlar. İTÜ’lü öğrenciler üçüncü tekneleri Odabaşı’nda Rusların geliştirdiği bir tekniği dener. Hava yağlama adlı sistem ilk kez bir güneş enerjili teknede kullanılır. DemirDöküm, THY, Onuk-BG savunma sistemlerinin desteğini alan öğrenciler önce teknelerini ABD’ye gönderir, ardından kendileri gider. Aksiliklere rağmen çoğu ABD’li 22 takım arasında üçüncü olurlar. En iyi sistem tasarımı, tasarım, slalom (manevra) etabı birinciliği, Sprint (hız) etabı ikinciliği, en iyi ikinci teknik rapor ödülleriyle Türkiye’ye dönerler.

Türkiye’ye getirmek isteriz
Erdem Ertuna DemirDöküm Satış ve Pazarlama Direktörü

Teknik açıdan bizim geliştirebilecegimiz, Türkiye’ye de değer katabilecek projelerle ilgileniyoruz. Birinci, ikinci ya da üçüncü olmaları değil oradaki padok alanında Türk bayraklarının dalgalanıyor olması, gençlerimizin kendilerini ve Türkiye’yi tanıtması, bu heyecanı taşımaları esas değer. Gelecekte yarışı Türkiye’de düzenlemek mümkün mü diye araştıracağız.

Hızı saatte 25 mil
* İTÜ Güney takımının 2011 yarışı için hazırladığı teknenin adı Odabaşı. Tekne ismini 2009 yılında ölen İTÜ Gemi İnşaat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yücel Odabaşı’ndan alıyor. Teknenin yapımında Odabaşı’nın akademik çalışmalarından da yararlanıldı.
* 6 metre boyundaki tekne saatte 25 deniz mili hız yapabiliyor. İstanbul’daki deniz otobüsleri de yaklaşık 25 deniz mili hız yapıyor. Benzinle çalışan sürat motorları ise 90 deniz mili sürate ulaşabiliyor.
* Tek kişilik teknenin en önemli özelliği dünyada güneş enerjisiyle çalışan hava yağlama tekniğini kullanan ilk tekne olması. Hava yağlama sisteminde teknenin su altında kalan bölümündeki özel kanallara hava veriliyor. Böylece suyla sürtünmeye bağlı hız kaybı azaltılıyor.
* Takım 13 kişiden oluşuyor. Ekipte gemi inşaat, makine ve kontrol mühendisleri gibi bölümlerden öğrenciler bulunuyor. Gemi inşaat mühendisler tasarımı, dümen ve sevk sistemini hazırlarken, makine mühendisleri motorla ilgileniyor. Kontrol mühendisleri ise geliştirdikleri özel yazılımla teknenin göldeki sudaki performansını kıyıdan izleyor. F1 arabalarında olduğu gibi teknedeki telemetre akıntı, motor ve enerji performansını kıyıya iletiyor. Böylece takımın kıyıdaki üyeleri yarışta izlenecek stratejiyi kaptana bildiriyor.

Güneş olmasa bile çalışıyor
Teknenin üzerinde bulunan güneş panelleri ile toplanan enerji bataryalarda depolanıyor. Bataryalardaki enerjiyle elektrik motoru çalıştırılıyor. Böylece güneş olmasa da tekne yol alabiyor. Bataryalara depolanan enerjiyle 3-4 deniz mili hızla dört saat boyunca yol yapmak mümkün.


Dokuz Eylül de yedinci oldu
Yarışlara Türkiye’den katılan ikinci ekip ise Dokuz Eylül Üniversitesi takımıydı. Üç yıldır okulda güneş enerjisi çalışmaları yapan takım, en iyi çaylak ve dümen sistemi tasarımı ödüllerinin yanı sıra yedincilikle Türkiye’ye döndü. THY’nin bilet desteği verdiği 12 kişilik takım yerel sponsorların desteğiyle yarışmaya katıldı.